Thời gian qua, BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, chấn chỉnh BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (BHXH tỉnh) trong việc chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT.

Từ đó, nhiều hành vi vi phạm đã được phát hiện và xử lý kịp thời; nhiều nội dung vướng mắc đã được BHXH Việt Nam giải quyết hoặc tổng hợp, báo cáo, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Tuy nhiên, thời gian gần đây, xuất hiện một số vụ việc vi phạm phức tạp, có tính chất hệ thống nhằm mục đích trục lợi quỹ BHXH, BHYT đã và đang được các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý theo quy định của pháp luật.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phòng ngừa, ngăn chặn, kịp thời phát hiện, xử lý hoặc phối hợp các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của ngành, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam yêu cầu Giám đốc BHXH các tỉnh tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của BHXH Việt Nam đã ban hành; khẩn trương thực hiện ngay một số nội dung.

Trong đó, quán triệt, yêu cầu các đơn vị trực thuộc và toàn thể công chức, viên chức thuộc BHXH tỉnh nâng cao tinh thần trách nhiệm, tuân thủ quy trình nghiệp vụ và các quy định của pháp luật trong thực thi nhiệm vụ. Kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT; thường xuyên cập nhật, cảnh giác và có giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn các vi phạm về BHXH, BHYT đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp. Đồng thời, xử lý nghiêm đối với tổ chức và cá nhân có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật (nếu có).

Tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất, kịp thời xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là việc chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại phiên họp thường kỳ tháng 5 năm 2023 với địa phương (Nghị quyết số 88/NQ-CP ngày 08/6/2023 của Chính phủ). Qua đó, kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính hoặc chuyển hồ sơ đến người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với những hành vi vi phạm pháp luật.

Trường hợp phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, lập hồ sơ kiến nghị khởi tổ đến cơ quan có thẩm quyền theo hướng dẫn tại Công văn số 239/BHXH-PC ngày 22.1.2020 của BHXH Việt Nam về việc hướng dẫn tiếp nhận, xử lý thông tin lập, gửi hồ sơ kiến nghị khởi tố.

Tăng cường khai thác kết quả phân tích dữ liệu của Hệ thống thông tin giám định BHYT, đánh giá, lựa chọn, chỉ rõ các cơ sở khám, chữa bệnh có tình trạng gia tăng chi phí bất thường; tăng chỉ định xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, gia tăng bất thường tỷ lệ chỉ định vào điều trị nội trú (so sánh với tỷ lệ vào viện bình quân chung trên địa bàn tỉnh hoặc các bệnh viện tương đương cùng mô hình, cùng hạng, cùng tuyến trên phạm vi toàn quốc); có ngày điều trị nội trú kéo dài không hợp lý; có hiện tượng thu gom người bệnh; sử dụng thuốc, vật tư y tế có giá trúng thầu cao so với địa phương khác cùng thời điểm... để tổ chức kiểm tra đột xuất, kiểm tra định kỳ.

Chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và BHXH huyện khai thác triệt để các ứng dụng phần mềm khi xét duyệt hưởng các chế độ BHXH, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT. Chủ động thống kê, rà soát, thường xuyên theo dõi tình hình cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH của các cơ sở khám, chữa bệnh, đặc biệt là các cơ sở y tế tư nhân trên địa bàn có nhiều doanh nghiệp, người lao động.

Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm thì kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố và phối hợp với Sở Y tế, các cơ quan liên quan để tiến hành thanh tra, kiểm tra, xác minh. Nếu phát hiện sai phạm thì củng cố chặt chẽ hồ sơ, tài liệu và chuyên cơ quan Công an địa phương để tiếp tục điều tra xử lý.

Chủ động nắm bắt tình hình, chỉ đạo thực hiện kiểm tra, đối soát các trường hợp bất thường, rủi ro về hưởng BHXH, BHTN để kịp thời phát hiện các trường hợp lập hồ sơ giả, khống nhằm trục lợi.

Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển người tham gia BHXH, đôn đốc thu, giảm số tiền chậm đóng, trốn đóng BHXH. Báo cáo, tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền địa phương ban hành văn bản chấn chỉnh các đơn vị để tình trạng chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHTN, BHYT kéo dài, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia.

Thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung của Quy chế số 01/QCPH- BCA-BHXH ngày 21.1.2022 giữa Bộ Công an và BHXH Việt Nam về phối hợp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT và kế hoạch, chương trình phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh. 

Thường xuyên, linh hoạt trong hoạt động phối hợp, kịp thời trao đổi, cung cấp cho cơ quan Công an các thông tin, số liệu, hồ sơ, tài liệu hoặc các hiện tượng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT để xác minh, điều tra, khởi tố theo quy định của pháp luật và tinh thần Nghị quyết kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV.

Đồng thời, tăng cường phối hợp với cơ quan Công an tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành đột xuất nhằm chủ động phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm về theo quy định.

Nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ, chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương của công chức, viên chức, người lao động, nhất là người đứng đầu (Giám đốc BHXH tỉnh, Trưởng phòng; Giám đốc BHXH cấp huyện).