Bội chi ngân sách nhà nước năm 2022 là 293.313 tỷ đồng
Nghị quyết gồm 7 Điều, quyết nghị bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 số tăng thu ngân sách nhà nước năm 2022 chưa được bổ sung tại Nghị quyết số 40/2023/NQ-UBTVQH15 ngày 15.11.2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022; phân bổ, sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách trung ương năm 2022 là 3.102 tỷ đồng, bao gồm: tăng thu ngân sách trung ương là 972 tỷ đồng; tăng thu ngân sách địa phương là 2.130 tỷ đồng.
Nghị quyết cũng phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022, đó là, tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 2.713.787 tỷ đồng, bao gồm cả số thu chuyển nguồn từ năm 2021 chuyển sang năm 2022, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2021, thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 2.897.466 tỷ đồng bao gồm cả số chi chuyển nguồn từ năm 2022 sang năm 2023. Bội chi ngân sách nhà nước là 293.313 tỷ đồng, bằng 3,07% tổng sản phẩm trong nước (GDP), không bao gồm kết dư ngân sách địa phương. Tổng mức vay của ngân sách nhà nước để bù đắp bội chi và trả nợ gốc là 488.406 tỷ đồng.
Nghị quyết giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân các cấp và các đơn vị quản lý thu, chi ngân sách nhà nước thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách nhà nước. Làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm người đứng đầu, các tập thể, cá nhân quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lập, chấp hành dự toán. Chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong lập, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước; Tiếp tục tăng cường, có các giải pháp quản lý, sử dụng chặt chẽ số tăng thu ngân sách nhà nước gắn với điều hành và xây dựng kế hoạch huy động vốn bù đắp bội chi ngân sách nhà nước và vay, trả nợ bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả…
Quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2022 bằng 94,3% dự toán
Trước đó, trình bày Báo cáo Tiếp thu, giải trình về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 và tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, một số ý kiến đề nghị Chính phủ xem xét lại công tác lập dự toán thu, chi ngân sách nhà nước chưa sát; công tác lập, thẩm định, giao dự toán, chuẩn bị đầu tư còn chậm và tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước còn hạn chế. Số quyết toán chi thường xuyên một số lĩnh vực chi quan trọng và chi đầu tư đạt tỷ lệ thấp; dẫn đến việc giảm bội chi ngân sách nhà nước không thực chất. Việc không thực hiện được dự toán chi ngân sách nhà nước để đưa nguồn lực vào nền kinh tế, gây lãng phí, giảm hiệu quả nguồn lực huy động.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, thời điểm lập dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 tình hình kinh tế - xã hội trong nước gặp nhiều khó khăn, dịch bệnh Covid-19 diễn biến rất phức tạp. Theo đó, dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 trình Quốc hội ở mức khá thận trọng để chủ động trong điều hành, dự toán chi thường xuyên ngân sách Trung ương dành nguồn khá lớn dự kiến để xử lý các vấn đề phát sinh trong năm. Tuy nhiên, thực tế năm 2022, dịch bệnh sớm được kiểm soát, kinh tế nhanh chóng phục hồi, tăng trưởng đạt mức cao hơn nhiều so với dự báo, đã giúp thu ngân sách nhà nước năm 2022 vượt cao so với dự toán; nhiều nhiệm vụ chi không phân bổ hoặc không phân bổ hết, nên phải hủy dự toán.
Tuy nhiên, như ý kiến đại biểu Quốc hội đã nêu, quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2022 thấp hơn nhiều so với dự toán, bằng 94,3% dự toán. Do đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, địa phương rút kinh nghiệm trong công tác lập, tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước bảo đảm sát đúng yêu cầu để không gây lãng phí nguồn vốn vay bù đắp bội chi ngân sách nhà nước không sử dụng trong năm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo thể hiện các tồn tại, hạn chế tại Điều 2 và yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, địa phương làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và các giải pháp khắc phục tại các điểm a, b, c, d và đ khoản 2 Điều 4 dự thảo nghị quyết.
Có ý kiến đề nghị, Chính phủ cần đánh giá thực trạng toàn diện, đầy đủ nợ đọng XDCB và làm rõ trách nhiệm của các chủ đầu tư, các cơ quan chưa chú trọng xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản. Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với ý kiến của đại biểu Quốc hội và đã chỉ đạo bổ sung điểm i khoản 2 Điều 4 dự thảo Nghị quyết đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tiếp tục kiểm soát chặt chẽ, rà soát xác định chính xác số nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước; báo cáo Quốc hội việc xử lý số nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước khi trình quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023.
Về dự thảo Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo: Bổ sung Điều 1. Bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 số tăng thu ngân sách nhà nước tại dự thảo Nghị quyết đối với số tăng thu ngân sách nhà nước chưa được phê chuẩn bổ sung tại Nghị quyết số 40/2023/NQ-UBTVQH15; và Điều chỉnh tên Nghị quyết thành Nghị quyết Bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 và phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022.
