Cà phê, trái cây "hút" đối tác nước ngoài
Trong 5 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Gia Lai chạm mốc 368 triệu USD, đạt 55,76% kế hoạch, tăng 38,87% so với cùng kỳ năm 2021. Giá trị xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản chủ lực như: cà phê, hồ tiêu, trái cây có mức tăng khá mạnh so với cùng kỳ năm trước. Riêng cà phê chiếm tỷ trọng 78,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh với sản lượng 145.000 tấn, đạt 290 triệu USD, tăng 20,8% về lượng, tăng 46,4% về giá trị.
Nguyên nhân thúc đẩy giá trị xuất khẩu cà phê tăng mạnh là do giá bình quân trong 5 tháng đạt khoảng 2.000 USD (tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước). Bên cạnh đó, quốc gia đứng đầu về xuất khẩu cà phê là Brazil bị giảm sản lượng đã tạo cơ hội cho cà phê trong nước nói chung và Gia Lai nói riêng. “Các năm trước, kim ngạch xuất khẩu cà phê của tỉnh chỉ ở mức 200 - 300 triệu USD/năm. Trong khi đó, mới chỉ 5 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã đạt 290 triệu USD là rất đáng mừng”, bà Hoàng Như Mai, chủ tịch một doanh nghiệp chuyên kinh doanh mặt hàng nông sản xuất khẩu của Gia Lai cho biết. Cũng theo bà Mai, hàng năm, sản lượng cà phê xuất khẩu của công ty đạt khoảng 80.000 tấn với kim ngạch khoảng 160 triệu USD. Riêng trong 5 tháng đầu năm nay, sản lượng cà phê xuất khẩu đã đạt 100.000 tấn với kim ngạch gần 200 triệu USD. Thị trường xuất khẩu mở rộng ra hơn 50 nước, trong đó, châu Âu chiếm khoảng 60%.
Bên cạnh mặt hàng cà phê thì xuất khẩu trái cây cũng có nhiều thuận lợi khi khối lượng xuất sang các nước khối EU tăng. Mới đây, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) cũng đã có thư gửi tới cổ đông cập nhật tình hình kinh doanh 6 tháng đầu năm. Theo đó, doanh thu thuần của HAGL đạt 1,867 tỷ đồng, ngành xuất khẩu trái cây đạt 1,094 tỷ đồng, ngành phụ trợ đạt 334 tỷ đồng. Sản lượng trong nửa đầu năm đạt gần 110 ngàn tấn cây ăn trái. Lợi sau thuế nửa đầu năm của công ty đạt 531 tỷ đồng. So với kế hoạch đặt ra, công ty đã thực hiện được 47% kế hoạch lợi nhuận.
Đại diện Công ty thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao Gia Lai cho hay, những tháng đầu năm nay, sản lượng hàng xuất khẩu trái cây của công ty đạt 11.700 tấn sản phẩm với kim ngạch 30,5 triệu USD. Thị trường xuất khẩu mở rộng ra các nước Đức, Hà Lan, Bỉ, Italia, Tây Ban Nha, Pháp, Mỹ, Úc, Trung Quốc… Hiệp định EVFTA đã mang lại cơ hội cho công ty trong việc mở rộng sang thị trường EU. Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu qua thị trường này chiếm đến 45%.
Kỳ vọng bứt phá
Theo Giám đốc Sở Công thương Gia Lai Phạm Văn Binh, mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh là cà phê, cao su, mì lát, trái cây, hồ tiêu… Các sản phẩm này đã có mặt trên thị trường của hơn 40 quốc gia. Trong đó, thị trường châu Âu chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu với mặt hàng chủ yếu là cà phê nhân, thị trường châu Á chiếm khoảng 30% với mặt hàng hồ tiêu, hạt điều, cà phê nhân, sản phẩm gỗ.
Đặc biệt, một số ngành hàng đã đáp ứng được yêu cầu chất lượng đối với thị trường khó tính như: Mỹ, EU, Nhật Bản… Điển hình là cà phê với kim ngạch xuất khẩu trung bình 200 - 300 triệu USD/năm. Thời gian qua, tỉnh có chủ trương kết nối rất nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước quan tâm liên kết hoạt động xuất khẩu. Hiện nhiều doanh nghiệp cũng đã liên kết với các hiệp hội ngành hàng để quảng bá giới thiệu các mặt hàng xuất khẩu ra các thị trường lớn.
Lợi thế lớn nhất của Gia Lai là người dân đã chuyển dần từ trạng thái nông nghiệp cảm tính sang nông nghiệp bền vững đến khâu thu hoạch, giảm tổn thất sau thu hoạch, chế biến để nâng cao giá trị cho sản phẩm cà phê. Hiện nay, cà phê Gia Lai được các nước trên thế giới đánh giá rất cao về chất lượng, là sản phẩm tiềm năng để đi vào các thị trường khó tính nhất.
Bên cạnh đó, Gia Lai đã có nhiều nhà máy chế biến rau quả với quy mô lớn. Toàn tỉnh có 55 mã số vùng trồng và 21 cơ sở đóng gói trái cây tươi như chuối, xoài, thanh long, mít, dưa hấu đủ điều kiện xuất khẩu theo đường chính ngạch qua thị trường Trung Quốc, Úc, Hoa Kỳ, New Zealand. Một số doanh nghiệp đã ký hợp đồng thu mua thông qua hợp tác xã với các sản phẩm chủ yếu nằm trong chuỗi giá trị gồm: chanh dây, chuối tiêu hồng, chuối già Nam Mỹ, dứa, xoài, mít, thanh long… Trong đó, các sản phẩm chủ lực gồm chanh dây, dứa, xoài đông lạnh, chuối xuất khẩu sang thị trường EU đang ngày càng tăng về sản lượng và kim ngạch.
