Khi thuốc tránh thai "tấn công" não bộ
Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai thông tin, tiếp nhận bệnh nhân nữ 33 tuổi trong tình trạng đau đầu dữ dội kèm theo co giật sau khi sử dụng thuốc tránh thai được khoảng 3 tháng.
Qua thăm khám và chẩn đoán hình ảnh cho thấy, bệnh nhân bị huyết khối xoang tĩnh mạch não kèm xuất huyết. Dù được điều trị tích cực bằng thuốc chống đông và chống co giật, bệnh nhân vẫn để lại di chứng tê nhẹ nửa người và cần thời gian dài để phục hồi.
Thêm trường hợp, bệnh nhân nữ 34 tuổi nhập viện do đau đầu kéo dài và được phát hiện huyết khối tĩnh mạch não, sau khi sử dụng thuốc tránh thai. Rất may mắn, tổn thương không ảnh hưởng đến nhu mô não và bệnh nhân hồi phục hoàn toàn sau một tuần điều trị.
Bác sĩ Trung tâm Đột quỵ cho biết, nghiên cứu từ Iran (2024), hơn 50% phụ nữ bị huyết khối tĩnh mạch não có tiền sử sử dụng thuốc tránh thai, trong đó 70% dùng thuốc thế hệ 2. Ngoài ra, một phân tích tổng hợp năm 2015 cũng chỉ ra rằng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch não ở người dùng thuốc tránh thai cao gấp 7,59 lần so với người không sử dụng.
Cơ chế gây huyết khối của thuốc tránh thai
Theo Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai, thành phần estrogen trong thuốc tránh thai có thể kích hoạt quá trình đông máu thông qua việc tăng nồng độ fibrinogen và prothrombin - những yếu tố thúc đẩy hình thành cục máu đông. Đồng thời, estrogen cũng làm giảm protein S, một chất ức chế đông máu tự nhiên của cơ thể.
Đối với những người mang đột biến gen Factor V Leiden, nguy cơ huyết khối khi dùng thuốc tránh thai có thể tăng gấp 20-30 lần. Kết quả nghiên cứu cho thấy, phụ nữ dưới 35 tuổi, hút thuốc lá, thừa cân hoặc có tiền sử huyết khối, đột quỵ cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai.
ThS.BS Đinh Trung Hiếu - Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo, thuốc tránh thai có hiệu quả và giá trị không thể phủ nhận đối với cộng đồng. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc tránh thai cũng tiềm ẩn tăng nguy cơ huyết khối.
Trong quá trình sử dụng, nếu thấy có biểu hiện bất thường như đau đầu với mức độ tăng dần, đau tăng về đêm, uống thuốc giảm đau không đỡ, đặc biệt nếu xuất hiện các cơn giật cơ bất thường hoặc ý thức không tỉnh táo, mọi người cần đến khám ngay tại các cơ sở y tế. Với quá trình thăm khám, người bệnh chú ý cung cấp thông tin đầy đủ về loại thuốc, thời gian đã sử dụng.
"Thuốc tránh thai là công cụ hữu ích, nhưng đừng biến nó thành “quả bom hẹn giờ”, ThS.BS Đinh Trung Hiếu thông tin.
Bác sĩ khuyến cáo, thuốc tránh thai chỉ thực sự an toàn khi được sử dụng đúng cách và dưới sự theo dõi của bác sĩ. Cụ thể:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
- Tư vấn bác sĩ trước khi dùng thuốc tránh thai, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ.
- Tầm soát đột biến gen nếu gia đình có tiền sử rối loạn đông máu.
- Duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước và tránh nhịn ăn khi sử dụng thuốc tránh thai.
