Tự ý bỏ điều trị vì lo lắng tác dụng phụ của thuốc

Theo ThS.BSNT Đào Thị Thu - Trung tâm Thận Tiết Niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, nguyên nhân chủ yếu của hội chứng thận hư thường do người bệnh lầm tưởng rằng khi hết phù hoặc xét nghiệm cải thiện đã khỏi bệnh. Bên cạnh đó, sau khi đọc các thông tin về tác dụng phụ của thuốc, người bệnh có lo lắng và tự ý ngừng thuốc mà không trao đổi với bác sĩ.

Thực tế, hội chứng thận hư cần điều trị lâu dài, bao gồm giai đoạn tấn công để đạt được đáp ứng hoàn toàn, sau đó điều trị duy trì để đáp ứng ổn định, với thời gian điều trị tùy thuộc vào đáp ứng của mỗi bệnh nhân. Việc tự ý dừng thuốc khiến tổn thương thận tiến triển trở lại, dẫn đến bệnh tái phát với nhiều các biến chứng nguy hiểm như tắc mạch, nhiễm trùng, thậm chí suy thận nặng cần phải lọc máu.

Ngoài ra, hội chứng thận hư xuất hiện khi có tổn thương ở cầu thận do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đặc trưng bởi 3 dấu hiệu: Protein niệu cao (trên 3,5g/24h), giảm albumin máu và phù. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn, có thể nguyên phát (tổn thương tại thận) hoặc thứ phát do các bệnh như tiểu đường, lupus, nhiễm trùng, ung thư…

Trong đó, phù là biểu hiện thường gặp và rõ nhất, thường xuất hiện ở mặt (như mí mắt sưng) vào buổi sáng, sau đó lan xuống chân. Khi tình trạng phù tiến triển nhanh, trường hợp nặng có thể gây tràn dịch đa màng như tràn dịch ổ bụng, màng phổi, màng tim.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể tiểu ít, nước tiểu nhiều bọt do protein niệu cao, một số bệnh nhân có thể tiểu máu. Khi thấy các dấu hiệu này, cần đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguy cơ biến chứng nguy hiểm nếu không kiểm soát tốt hội chứng thận hư

ThS.BSNT Đào Thị Thu cho biết, hội chứng thận hư nếu không kiểm soát tốt có thể gây nhiều biến chứng đe dọa tính mạng. Đặc biệt, nhiễm trùng (như viêm phổi, viêm mô tế bào, viêm phúc mạc tiên phát..), huyết khối (tắc mạch chi dưới, tắc mạch phổi, mạch não…), suy thận (suy thận cấp, suy thận mạn), rối loạn điện giải và cả biến chứng liên quan đến tác dụng phụ của thuốc. Đây là lý do bệnh nhân cần tái khám định kì, tuân thủ điều trị và cần được theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa thận.

Điển hình là biến chứng huyết khối. Trong đó, cơ chế gây huyết khối liên quan đến nhiều yếu tố, bao gồm:

- Khi bệnh nhân tiểu ra quá nhiều protein, albumin trong máu sẽ giảm, làm nước thoát ra khỏi lòng mạch, máu trở nên “đặc hơn”.

- Albumin giảm, gan sẽ "bù đắp" bằng cách tăng sản xuất các yếu tố đông máu, đồng thời giảm chất chống đông tự nhiên như antithrombin III.

Cả hai lí do trên đều dẫn đến dễ hình thành cục máu đông ở tĩnh mạch sâu (chân, thận) hoặc động mạch phổi. Nếu cục máu đông di chuyển lên phổi, bệnh nhân có thể tử vong do tắc mạch phổi cấp.

Để phòng ngừa với những bệnh nhân có nguy cơ cao, bác sĩ thường cho bệnh nhân dự phòng bằng các thuốc chống đông, đồng thời nhắc nhở vận động nhẹ nhàng, uống đủ nước.

Lời khuyên của bác sĩ

Để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm của hội chứng thận hư, ThS.BSNT Đào Thị Thu - Trung tâm Thận Tiết Niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người bệnh:

- Tuân thủ điều trị: Đừng tự ý ngưng thuốc dù thấy đỡ phù. Việc tự ý bỏ thuốc sẽ làm bệnh tái phát nặng hơn, khi đó sẽ phải dùng lại corticoid liều cao.

- Tái khám định kỳ: Cần tái khám theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, trước khi hết thuốc 1 ngày, bệnh nhân cần làm xét nghiệm máu, nước tiểu để điều chỉnh phác đồ kịp thời, không tự ý mua thuốc uống theo đơn cũ.

- Dinh dưỡng khoa học: Ăn đủ đạm (1-1.5g/kg/ngày), giảm muối (dưới 2g/ngày), hạn chế đồ ngọt và chất béo xấu.

- Tiêm phòng: Tiêm phòng cúm hàng năm, tiêm vaccine phòng phế cầu, viêm gan B là "áo giáp" bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

Lưu ý, corticoid là thuốc cần thiết để điều trị cho bệnh nhân. Tuy nhiên, việc dùng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như tăng huyết áp do giữ muối, giữ nước; đái tháo đường do gây rối loạn chuyển hóa; loãng xương, gãy xương tự phát nếu dùng liều cao kéo dài; viêm dạ dày, xuất huyết tiêu hóa.

Đồng thời, hội chứng cushing với các biến đổi về hình thái bên ngoài như mặt tròn, da mỏng, dễ bầm tím, rạn da. Vì vậy, bác sĩ luôn cân nhắc liều thấp nhất có hiệu quả, kết hợp thuốc bảo vệ dạ dày, điều chỉnh chế độ ăn phù hợp cho bệnh nhân.