Kiểm toán Nhà nước Australia: Kiểm toán và Nghị viện

Tất cả các cơ quan sử dụng ngân sách nhà nước hàng năm đều phải chịu sự kiểm toán tài chính của Kiểm toán nhà nước. Ngoài ra, Kiểm toán nhà nước còn tiến hành kiểm toán hoạt động một số lĩnh vực tại các cơ quan, đơn vị sử dụng nguồn lực công. Mỗi năm tiến hành khoảng 50 cuộc kiểm toán (lựa chọn ở 17 bộ, mỗi bộ kiểm toán 3- 4 lĩnh vực); thời gian mỗi cuộc kiểm toán hoạt động là 11 tháng. Kiểm toán báo cáo tài chính là bắt buộc, còn kiểm toán hoạt động không bắt buộc.

Kiểm toán báo cáo tài chính: Mục đích nhằm bảo đảm công việc kế toán được thực hiện đúng chuẩn mực kế toán và đánh giá tình hình tài chính thực tế của đơn vị được kiểm toán. Hàng năm Văn phòng kiểm toán quốc gia phải thực hiện kiểm toán báo cáo thường niên của tất cả các cơ quan thuộc khu vực hành chính công của liên bang và các cơ quan có sử dụng ngân sách nhà nước (khoảng 300 đơn vị). Song thực tế năng lực của Văn phòng Kiểm toán Quốc gia mỗi năm chỉ có thể tiến hành kiểm toán được khoảng 70 báo cáo, còn lại phải hợp đồng với kiểm toán tư nhân để tiến hành kiểm toán; kiểm toán tư nhân thực hiện kiểm toán dưới sự kiểm soát của một kiểm toán viên thuộc kiểm toán quốc gia và tuân thủ các nội dung, quy định của Tổng kiểm toán quốc gia. Báo cáo kết quả kiểm toán theo hợp đồng do tổng kiểm toán quốc gia ký, kinh phí thuê kiểm toán tư nhân do chính phủ chi thông qua Văn phòng kiểm toán quốc gia. Riêng kiểm toán báo cáo tài chính của Văn phòng kiểm toán do Văn phòng kiểm toán quốc gia tự mời cơ quan Kiểm toán Quốc tế thực hiện hoặc nếu Thượng viện không hài lòng với hoạt động của Văn phòng Kiểm toán thì Quốc hội có thể mời Kiểm toán Quốc tế thực hiện kiểm toán. Khi mời sẽ phải thành lập một Hội đồng để xem xét quyết định sẽ mời công ty nào thực hiện kiểm toán.

 Báo cáo kết quả kiểm toán là một trong những tài liệu bắt buộc phải cung cấp cho các Thượng nghị sỹ để nghiên cứu chuẩn bị nội dung chất vấn tại các phiên điều trần và chuẩn bị báo cáo thẩm tra của các ủy ban trình tại phiên họp toàn thể của Thượng viện.

Khi nghiên cứu báo cáo kết quả kiểm toán, nếu vấn đề gì chưa rõ, các ủy ban có thể mời Văn phòng kiểm toán quốc gia đến để điều trần. Báo cáo kết quả kiểm toán là văn bản phải trình tại phiên họp toàn thể của Thượng viện và là căn cứ để Thượng viện xem xét, yêu cầu Chính phủ thực hiện một số kiến nghị của kiểm toán.

 Quy trình lập báo cáo kết quả kiểm toán: Đoàn kiểm toán lập dự thảo báo cáo kết quả kiểm toán, gửi cơ quan được kiểm toán, cơ quan được kiểm toán có 28 ngày để đọc và cho ý kiến bằng văn bản gửi đến Tổng kiểm toán xem xét. Tổng kiểm toán có thể chấp thuận hoặc không chấp thuận ý kiến, kiến nghị của cơ quan được kiểm toán. 

 Báo cáo kết quả kiểm toán phải được lập đầy đủ, chi tiết đối với từng nội dung ý kiến kết luận của kiểm toán và phải nêu rõ những ý kiến giải trình, kiến nghị của cơ quan được kiểm toán, những nội dung không thống nhất với kiến nghị của cơ quan được kiểm toán, lý do không thống nhất để giúp cho các Nghị sỹ tra cứu và viện dẫn.