Tỷ lệ hộ nghèo trên toàn quốc giảm 1%
Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã công bố kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2023 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025 trên cả nước. Theo đó, tỷ lệ nghèo đa chiều (gồm tỷ lệ hộ nghèo và hộ cận nghèo) chung toàn quốc là 5,71%. Tổng số hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều là 1.586.336 hộ.
Trên bình diện cả nước, tỷ lệ hộ nghèo chung là 2,93%, với 815.101 hộ nghèo; tỷ lệ hộ cận nghèo là 2,78%, với 771.235 hộ cận nghèo. Tỷ lệ nghèo đa chiều, số hộ nghèo, hộ cận nghèo công bố tại quyết định của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội là cơ sở để thực hiện các chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội, các chính sách kinh tế - xã hội khác kể từ ngày 1.1.2024.
Với các giải pháp, chính sách giảm nghèo bền vững được triển khai hiệu quả theo tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau", tới hết tháng 9 năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo trên toàn quốc giảm 1%, còn ở mức 1,93% (theo thông tin từ Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 của Chính phủ).
Ngoài ra, có 9 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thuộc 4 tỉnh đã được công nhận thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn và đưa ra khỏi Danh sách xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025 trong Phụ lục II tại Quyết định số 353/QĐ-TTg ngày 15.3.2022 của Thủ tướng Chính phủ.
Bao gồm: tỉnh Thừa Thiên Huế có 3 xã như Điền Hương và Phong Chương thuộc huyện Phong Điền; xã Phú Diên thuộc huyện Phú Vang; tỉnh Long An có 1 xã Phước Vĩnh Đông thuộc huyện Cần Giuộc; tỉnh Bến Tre có 4 xã: An Thuận, Bình Thạnh và Mỹ Hưng thuộc huyện Thạnh Phú; xã An Thủy (nay là thị trấn Tiệm Tôm) thuộc huyện Ba Tri; tỉnh Sóc Trăng có xã Nhơn Mỹ thuộc huyện Kế Sách. Cùng với đó, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng được công nhận thoát nghèo năm 2024.
Có thể nói, Việt Nam là quốc gia đi đầu trong việc tích hợp các biện pháp giảm nghèo đa chiều vào chính sách quốc gia; không chỉ về thu nhập mà còn bao gồm cả các yếu tố như tiếp cận y tế, giáo dục, vệ sinh và nước sạch. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những thách thức từ nội tại, ảnh hưởng của đại dịch, thiên tai, bão lũ... vẫn khiến cuộc sống của nhiều người dân, nhất là đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số vốn đã nghèo khó, càng bị tác động nhiều hơn.
Cùng với những thách thức như phân hóa giàu nghèo, phân hóa giữa các vùng miền vẫn có xu hướng mở rộng thì tình trạng thiếu việc làm và thất nghiệp cũng là băn khoăn của các chuyên gia. Nguồn lực để thực hiện an sinh xã hội cũng còn hạn chế và chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách nhà nước; chất lượng cung cấp các dịch vụ an sinh xã hội, đặc biệt là dịch vụ y tế còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và sự gia tăng mức sống của dân cư….
Trao cho người nghèo những giá trị bền vững
Chia sẻ về công tác giảm nghèo với Cổng Thông tin điện tử Quốc hội, ĐBQH tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa cho rằng, một bất cập đáng chú ý hiện nay là chính sách hỗ trợ giảm nghèo của nước ta được thiết kế theo hướng nhân văn, ai nghèo cũng được hỗ trợ và có quá nhiều chính sách ưu đãi với hộ nghèo, người nghèo nên một bộ phận người nghèo có tư tưởng ỷ lại, không muốn thoát nghèo để tiếp tục thụ hưởng sự hỗ trợ đó.
Thực tế cho thấy, nhiều hộ tự bằng lòng với cuộc sống hiện tại, thiếu ý thức vươn lên thoát nghèo, một số ít còn lười lao động; điều đó đòi hỏi công tác giảm nghèo cần phải thay đổi để linh hoạt và hiệu quả hơn.
Không ít ý kiến cho rằng, muốn giảm nghèo bền vững, nguyên tắc cho "con cá" và "cần câu" phải được cân nhắc áp dụng phù hợp với từng hoàn cảnh hộ nghèo, từng thời điểm, đồng thời cần tách bạch mục tiêu trong từng chính sách đầu tư hỗ trợ sản xuất. Ngoài việc phải đầu tư vốn, xây dựng các mô hình xóa đói giảm nghèo, muốn giúp người dân thoát nghèo bền vững, vươn lên làm giàu cần có các giải pháp nâng cao dân trí, trình độ văn hóa.
Theo đó, trao "cần câu" không chỉ thuần túy là đầu tư vốn, mà về lâu dài, đó là giáo dục đào tạo, dạy nghề, đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Mặt khác, trao "cần câu" hay "con cá" không chỉ bằng tấm lòng, mà phải có cách làm thiết thực, hiệu quả, giúp hộ nghèo ý thức vươn lên thoát nghèo và làm giàu, để giảm nghèo là thực chất chứ không phải là chỉ tiêu.
