Nhiều chính sách thu hút
Hiện nay, Lạng Sơn có 20 trường nghề, cơ sở GDNN. Hằng năm, các đơn vị này đều xây dựng kế hoạch phối hợp với các địa phương, trường phổ thông trong tỉnh thực hiện công tác phân luồng, định hướng nghề nghiệp và tuyển sinh các lớp học nghề theo các trình độ khác nhau. Trong đó, chú trọng tuyên truyền, tư vấn cho học sinh, sinh viên và người lao động về các chính sách hỗ trợ trong GDNN.
Cụ thể, thực hiện Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27.8.2021 của Chính phủ quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, theo đó, nhiều HSSV trên địa bàn tỉnh thuộc các đối tượng đã được miễn, giảm học phí. Cụ thể như: học sinh tốt nghiệp trường THCS dân tộc nội trú, trường THPT dân tộc nội trú, kể cả nội trú dân nuôi được tuyển thẳng vào học trường trung cấp, cao đẳng công lập; người học là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, người khuyết tật; học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú khi tham gia chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng được hưởng chính sách nội trú theo quy định…
Với những nỗ lực trong tuyên truyền, thực hiện chính sách hỗ trợ trong GDNN, năm 2022, các trường, cơ sở GDNN tuyển sinh và đào tạo cho gần 19.500 người, trong đó, có trên 820 người học hệ cao đẳng; trên 2.500 người học hệ trung cấp; gần 9.600 người học hệ sơ cấp và gần 6.400 người được đào tạo dưới 3 tháng. Trong năm học 2022 – 2023, toàn tỉnh có trên 1.700 HSSV theo học các lớp trung cấp, cao đẳng nghề được miễn học phí với kinh phí trên 9 tỷ đồng; 266 em được giảm học phí với kinh phí trên 340 triệu đồng.
Cùng đó, trong quá trình học tập, nếu người học đi nghĩa vụ quân sự hoặc do ốm đau, tai nạn, thai sản không đủ sức khoẻ hoặc gia đình có khó khăn không thể tiếp tục học tập hoặc đi làm thì được bảo lưu kết quả học tập và được trở lại tiếp tục học tập để hoàn thành khóa học, thời gian được bảo lưu kết quả học tập không quá 5 năm. Những kiến thức, kỹ năng mà người học tích lũy được trong quá trình làm việc và kết quả các mô-đun, môn học người học đã tích lũy được trong quá trình học tập ở các trình độ GDNN được công nhận và không phải học lại khi tham gia học các chương trình đào tạo khác.
Đối với công an nghĩa vụ, bộ đội xuất ngũ đều có thể học nghề, được tào tạo nghề miễn phí tại các cơ sở dạy nghề. Ngoài ra, các nhà trường, cơ sở GDNN còn tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Người học là phụ nữ, lao động nông thôn khi tham gia các chương trình đào tạo trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo dưới 3 tháng được hỗ trợ chi phí đào tạo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Tăng cường liên kết đa dạng hóa ngành nghề
Ngoài những chính sách tạo điệu kiện cho lao động, những năm qua, để thu hút học sinh, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã linh hoạt trong công tác đào tạo, chú trọng hướng nghiệp và liên kết giữa nhà trường với các doanh nghiệp như: Công ty TNHH MTV Xe điện DK Việt Nhật; Công ty TNHH Bảo Long… Cùng đó, các cơ sở GDNN xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động để học viên sau khi ra trường có việc làm, với các ngành nghề chính đang được các công ty tuyển dụng quan tâm như: may mặc, điện, điện tử, cơ khí; cùng một số ngành nghề được xã hội quan tâm như làm đẹp, ẩm thực, du lịch… (Theo thống kê tại các cơ sở GDNN có khoảng 60 – 70% học viên ra trường tìm được việc làm phù hợp với ngành, nghề được đào tạo). Đồng thời, để thu hút học sinh đến đăng ký học và tạo việc làm sau khi ra trường, các cơ sở GDNN đã chủ động đặt hàng, phối hợp với các doanh nghiệp, các công ty lớn trong và ngoài tỉnh hỗ trợ đào tạo nghề và thực hiện nhiều chính sách ưu đãi đối với người học.
Cô giáo Nguyễn Thị Hương, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN - GDTX huyện Cao Lộc cho biết: Để thu hút học sinh vào học, trung tâm đã liên kết với các trường trung cấp, cao đẳng trong và ngoài tỉnh mở các mã ngành phù hợp cho học sinh. Trong đó, có các ngành được nhiều học sinh lựa chọn như: tiếng Trung, du lịch, nấu ăn, làm đẹp, may mặc… Qua khảo sát sau khi tốt nghiệp, có trên 60% học sinh ra trường có việc làm phù hợp, số còn lại lựa chọn học lên tiếp các bậc học và ngành nghề khác. Trên cơ sở các ngành nghề hiện có, trung tâm dự tính năm học 2023 – 2024 sẽ tuyển sinh khoảng 8 lớp với 300 học sinh ở các trường THCS trên địa bàn huyện Cao Lộc và thành phố Lạng Sơn.
Bên cạnh đa dạng lĩnh vực, ngành nghề đào tạo theo nhu cầu xã hội, các cơ sở GDNN còn linh hoạt trong tổ chức tuyển sinh. Được biết, trong 5 năm trở lại đây (từ năm học 2018 - 2019 đến 2022 - 2023), tỷ lệ học sinh sau khi tốt nghiệp THCS đăng ký vào học tại các trường nghề đạt trung bình khoảng 15% số học sinh sau khi tốt nghiệp THCS (tăng hơn 5%) so với giai đoạn trước. Có được điều đó là bởi thời gian qua nhiều trường xây dựng chương trình tuyển sinh thông qua các kênh truyền thông mạng xã hội như: zalo, facebook…; tổ chức ngày hội tuyển sinh nhằm thu hút học sinh học nghề. Qua đó, giúp học sinh có cách nhìn mới về GDNN, đáp ứng nhu cầu về lao động của các doanh nghiệp.
