Lãng phí hàng trăm tỷ đồng ngân sách
Dự án KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai diện tích 209,2ha tại xã Xuân Đường, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai có tổng vốn đầu tư xây dựng hạ tầng 638,5 tỷ đồng do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư. Dự án này có mục tiêu thu hút và sử dụng nhiều nguồn lực trong và ngoài tỉnh; tạo mối liên kết với khu nông nghiệp kỹ thuật cao của tỉnh, các doanh nghiệp trên địa bàn, vệ tinh ở các huyện, tỉnh trong Vùng; đào tạo nguồn nhân lực cho nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao, chuyển giao công nghệ sản xuất kinh doanh.
Sau 4 năm triển khai cho thấy dự án có nhiều bất cập. Cụ thể, có những hạng mục như đầu tư hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 1 với tổng vốn đầu tư khoảng 371 tỷ đồng từ ngân sách nhưng đã nhiều năm nay vẫn chưa được thực hiện nghiệm thu; hoặc có hạng mục công trình mãi chưa đủ điều kiện để nghiệm thu hoàn thành, đưa vào sử dụng. Ngoài ra, tại KCN này còn có 12 doanh nghiệp thuê đất với diện tích hơn 102ha nhưng hoạt động không hiệu quả, không tiếp tục đầu tư. Có doanh nghiệp ký hợp đồng thuê đất đã 7 năm nhưng đến nay vẫn chưa triển khai xây dựng.
Hiện dự án gần như bỏ hoang, vắng người từ cổng đi vào các khu hành chính, điều hành, trung tâm, viện nghiên cứ, khu vườn ươm... đường nội bộ nhiều chỗ hư hỏng nghiêm trọng, tường bao mục nát, cỏ dại mọc um tùm. Các khu nhà màng - nơi ươm mầm công nghệ cao, hệ thống điện, nước tưới hư hỏng nặng, không thể sử dụng. Các trại nuôi động vật thử nghiệm bỏ không, một số vườn cây trồng thử nghiệm xơ xác, héo úa.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai, tại KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai đã xảy ra hiện tượng xây dựng bát nháo. Như có công ty đã xây dựng các hạng mục công trình không phép, chưa đảm bảo mục tiêu và tiến độ thực hiện dự án; nhiều công trình khác không phù hợp với quy hoạch xây dựng được phê duyệt…, nhiều doanh nghiệp thuê đất mấy năm nay nhưng gặp khó khăn về tài chính, vướng mắc về các thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên chưa thể xây dựng hoặc đi vào hoạt động.
Điển hình là dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai đã hoàn thiện, đưa vào sử dụng nhưng chưa được Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai nghiệm thu. Dự án đập dâng cấp nước mặt suối Cả, hệ thống xử lý nước nhằm cung cấp nước sinh hoạt và nước tưới tiêu phục vụ các loạt cây trồng trong KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai chưa đủ điều kiện nghiệm thu. Dự án trung tâm chiếu xạ tỉnh Đồng Nai với 2 toà nhà lớn, khuôn viên rộng và đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng nhưng hiện đóng cửa.
Bên cạnh đó, từ khi đi vào hoạt động từng phần đến nay (chủ yếu trong năm 2016), KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai có 29 đề tài, dự án khoa học trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi do Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai làm chủ đầu tư với kinh phí lên tới hàng trăm tỷ đồng nhưng đa số các đề tài nghiên cứu đã kết thúc, các mô hình đều bị vướng mắc từ việc bàn giao cho đến hướng đầu tư mới. Do đó, cơ sở hạ tầng, máy móc, thiết bị được đầu tư tại đây hiện... để không, ngày càng xuống cấp, hoang tàn, gây lãng phí nguồn đầu tư từ ngân sách của tỉnh Đồng Nai.
Xử lý nghiêm sai phạm
Liên quan đến sai phạm ở Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai tại dự án KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai, tháng 2/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Phạm Văn Sáng, nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ để điều tra về hành vi Vi phạm quy định đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; Đồng thời khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Nguyễn Quang Tuấn, nguyên Giám đốc Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai, để điều tra về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát, lãng phí. Tuy nhiên hiện nay ông Phạm Văn Sáng đã bỏ trốn, Công an đã ra lệnh truy nã quốc tế.
Mới đây, đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với tỉnh Đồng Nai. Qua thực tế đi thực địa các dự án đầu tư công tại KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai, đoàn giám sát nhận định: Các dự án này mặc dù đã hoàn thành, đưa vào sử dụng nhưng vẫn chưa phát huy được đầy đủ hiệu quả do có những sai phạm trong quy định về quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước chưa được khắc phục triệt để.
Vì vậy, đoàn giám sát đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai làm rõ việc chấp hành các quy định của pháp luật tại dự án KCN sinh học, cần phải giải trình về các nội dung công tác quản lý, sử dụng đất, trình tự, thủ tục đầu tư, quản lý dự án, thanh quyết toán kinh phí… không hiệu quả, gây lãng phí, chưa thực hiện đúng mục tiêu đã được phê duyệt.
Sau đó, Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã có quyết định thanh tra toàn diện 3 dự án do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư tại KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai. Các công trình sẽ được thanh tra đợt này gồm:Đập dâng cấp nước mặt Suối Cả và hệ thống xử lý nước tại xã Xuân Đường (huyện Cẩm Mỹ); Đầu tư hạ tầng kỹ thuật Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai (giai đoạn 1); Đầu tư xây dựng Trung tâm chiếu xạ tỉnh Đồng Nai.
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, tại khu dự án KCN cao công nghệ sinh học Đồng Nai, ngoài việc thanh tra làm rõ và xử lý sai phạm, tỉnh Đồng Nai đang cố gắng tìm hướng đi mới nhằm khắc phục thất thoát lãng phí, cứu vãn tình hình, tuy nhiên gặp không ít khó khăn.
Đáng chú ý, dù không hiệu quả, gây lãng phí hàng trăm tỷ đồng ngân sách nhưng năm 2021, UBND huyện Cẩm Mỹ và các sở, ngành, đơn vị liên quan tiếp tục đề xuất phương án chuyển KCN sinh học công nghệ thành KCN cao Đồng Nai, mở rộng thêm 250 ha. Điều này càng khiến dư luận lo ngại về việc tiếp tục đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào đây nếu không được tính toán kỹ lưỡng thì có thể sẽ lặp lại những bất cập của dự án hiện nay.
* Báo điện tử Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan đến bạn đọc và cử tri cả nước.
