Thời gian gần đây, khi thảo luận về lĩnh vực đấu thầu, đầu tư công, một số Đại biểu Quốc hội cho rằng, nguyên tắc quan trọng trong đấu thầu là phải bảo đảm hiệu quả kinh tế, minh bạch, công khai. Tuy nhiên, tại một số địa phương, gần như không có cạnh tranh trong đấu thầu khi rất nhiều gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham dự, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách qua đấu thầu “không đáng kể”.

Dù đấu thầu qua mạng nhưng cùng lĩnh vực, nhất là cùng địa phương vẫn có hiện tượng nhà thầu “phân chia” thị trường. Khi quyết định tham gia đấu thầu ở địa bàn không quen thuộc, nhà thầu phải xem xét rất kỹ về quan hệ ở địa phương, bên mời thầu, chủ đầu tư, nhà thầu “ruột”… để cân nhắc tham gia đấu thầu. Điều này cho thấy công tác tổ chức thực hiện có vai trò quan trọng bảo đảm hiệu quả triển khai pháp luật về đấu thầu. Nhân tố quan trọng nhất để tăng cạnh tranh, hiệu quả trong đấu thầu vẫn là ở người thực hiện, nhất là chủ đầu tư, bên mời thầu.

Thay nhau trúng thầu

Tìm hiểu về hiệu quả trong hoạt động đấu thầu sử dụng vốn ngân sách tại Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Bến Tre (Ban QLDA tỉnh Bến Tre), Báo Đại biểu Nhân dân ghi nhận Ban QLDA tỉnh Bến Tre là chủ đầu tư, đồng thời là bên mời thầu của hàng loạt gói thầu xây dựng, sửa chữa, mua sắm sử dụng vốn ngân sách trung ương và ngân sách tỉnh Bến Tre với số tiền rất lớn. Tuy nhiên, hầu hết các gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách “nhỏ giọt”.

Đáng chú ý, tại những gói thầu xây dựng bệnh viện, trung tâm y tế tại tỉnh Bến Tre, có 2 nhà thầu “quen mặt” là Công ty TNHH Hữu Thịnh, Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh thường xuyên trúng thầu. 2 nhà thầu này có khi liên danh với nhau hoặc “chia nhau” mỗi nhà thầu tham dự và trúng 1 gói thầu trong cùng dự án, khi thì "tự loại mình" để "đối thủ" trúng thầu. Tỷ lệ tiết kiệm ngân sách những gói thầu này đều rất thấp.

Tại Dự án đầu tư xây dựng 2 Trung tâm Y tế tuyến huyện Ba Tri và Bình Đại, có 2 gói thầu. Công ty TNHH Hữu Thịnh và Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh, mỗi nhà thầu trúng 1 gói và cùng liên danh với Công ty TNHH MTV Thương mại Xây dựng Bảo Phúc.

Cụ thể, ngày 23.3.2023, Phó Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Đỗ Trung Nghĩa ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu Thi công xây dựng hạng mục: Trung tâm y tế huyện Ba Tri.

Gói thầu này chỉ có Liên danh Công ty TNHH Hữu Thịnh - Công ty TNHH MTV Thương mại Xây dựng Bảo Phúc tham dự và trúng gói thầu với trị giá hơn 37 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,06% (26 triệu đồng).

4 ngày sau (ngày 27.3.2023, Phó Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Đỗ Trung Nghĩa ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu Thi công xây dựng hạng mục: Trung tâm y tế huyện Bình Đại.

Gói thầu này thuộc về Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh - Công ty TNHH MTV Thương mại Xây dựng Bảo Phúc. Đây cũng là nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu với trị giá hơn 45 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,04% (20 triệu đồng).

Trước đó 1 tháng, ngày 20.2.2023, Công ty TNHH Hữu Thịnh được Phó Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Đỗ Trung Nghĩa ký quyết định phê duyệt trúng gói thầu Thi công xây dựng thuộc dự án Mua sắm trang thiết bị y tế cho Khoa hồi sức tích cực của Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu (50 giường - giai đoạn 1), trị giá hơn 29,2 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,2% (72 triệu đồng). Gói thầu này chỉ có duy nhất Công ty TNHH Hữu Thịnh tham dự và trúng thầu.

Ngày 28.12.2021, Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Bùi Văn Hiệp ký quyết định phê duyệt Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh – Công ty TNHH Hữu Thịnh – Công ty TNHH Xây dựng An Hoà trúng gói thầu Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Bến Tre (giai đoạn 2), trị giá hơn 90,4 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,04% (43 triệu đồng).

Ngày 12.11.2021, Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Bùi Văn Hiệp ký quyết định phê duyệt Liên danh Công ty TNHH Hữu Thịnh – Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh trúng gói thầu Thi công xây dựng Bệnh viện Đa khoa Cù Lao Minh, trị giá 52,6 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách hơn 0,2% (141 triệu đồng).

Ngày 23.9.2020, Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Bùi Văn Hiệp ký quyết định phê duyệt Công ty TNHH Hữu Thịnh trúng gói thầu Thi công xây dựng Nâng cấp, sửa chữa Bệnh viện Đa khoa khu vực Cù Lao Minh, trị giá gần 22,5 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,05% (12 triệu đồng).

Ngày 5.11.2019, Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Bùi Văn Hiệp ký quyết định phê duyệt Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh - Công ty TNHH Xây dựng An Hòa, trúng gói thầu Thi công xây dựng Trung tâm y tế huyện Mỏ Cày Bắc, trị giá 69 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách gần 0,9% (676 triệu đồng)…

"Tự loại mình" để "đối thủ" trúng thầu

Ngày 29.8.2024, Phó Giám đốc Ban QLDA tỉnh Bến Tre Đỗ Trung Nghĩa ký quyết định phê duyệt Liên danh Công ty TNHH Hữu Thịnh - Công ty TNHH MTV Thương mại xây dựng Bảo Phúc trúng gói thầu Thi công xây dựng công trình thuộc dự án Bệnh viện Đa khoa huyện Ba Tri, trị giá gần 48 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,6% (300 triệu đồng).

Tại gói thầu này, Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh cũng tham gia dự thầu nhưng không cung cấp các tài liệu của hợp đồng tương tự, không cung cấp chứng chỉ an toàn lao động của nhân viên, khiến bên mời thầu phải yêu cầu bổ sung.

Tại bước đánh giá kỹ thuật, Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh tiếp tục "tự loại mình" bằng việc cung cấp bảng tiến độ không đầy đủ các hạng mục; cung cấp catalogue thiết bị thang máy không đúng theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu; không cung cấp giấy xác nhận đủ điều kiện thi công, lắp đặt hệ thống PCCC; đề xuất giải pháp thi công không phù hợp với hồ sơ thiết kế; đề xuất xây dựng nhiều hạng mục không có trong hồ sơ thiết kế...

Cuối cùng Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh bị loại vì hồ sơ dự thầu không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, giúp "đối thủ" dễ dàng trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm "nhỏ giọt".

Công ty TNHH Hữu Thịnh (F15 đường D1, KĐT Hưng Phú, P Phú Tân, TP. Bến Tre) thành lập ngày 27.5.2007; được phê duyệt trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia ngày 17.3.2015; người đại diện pháp luật là ông Võ Hữu Thịnh, chức vụ Giám đốc; số lượng nhân viên đăng ký: 30 người.

Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh (133A, KP 2, phường Phú Tân, TP. Bến Tre) thành lập ngày 25.9.2006; được phê duyệt trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia ngày 27.9.2016; người đại diện pháp luật là ông Hồ Nhựt Linh, chức vụ Giám đốc; số nhân viên: 45 người. Công ty này từng trượt nhiều gói thấu vì không đáp ứng năng lực.

Theo tài liệu, Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh và Công ty TNHH Hữu Thịnh còn "dễ dàng" trúng nhiều gói thầu khác tại tỉnh Bến Tre. Riêng Công ty TNHH Hữu Thịnh trúng tuyệt đối 22/22 gói thầu do cùng 1 bên mời thầu...

*Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát, thông tin tới bạn đọc, cử tri cả nước.