Kiên định và bản lĩnh

Đã có nhiều tiến bộ

Các đại biểu cơ bản thống nhất với nhiều nội dung trong Báo cáo của Tổng Kiểm toán Nhà nước và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính – Ngân sách, đồng thời khẳng định, trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, Kiểm toán Nhà nước đã có nhiều tiến bộ, từng bước khẳng định vị thế là cơ quan kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; Là công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát việc quản lý sử dụng tài chính công, tài sản công. Kiểm toán Nhà nước đã quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chú trọng hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động của Kiểm toán, đáp ứng yêu cầu và phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội), kết quả 5 năm qua cho thấy, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý đạt trên 350 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 3,5 lần kiến nghị giai đoạn 2011 – 2015; Trong khi ngân sách nhà nước chi tiêu giai đoạn 2016 – 2021 tăng gấp 1,4 lần so với giai đoạn 2011 – 2015. Điều đó chứng tỏ kết quả, hiệu quả Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2016 – 2021 tăng lên nhiều so với giai đoạn trước. Số vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện, chuyển sang cơ quan điều tra cũng tăng 45%. Tính kiên định và bản lĩnh của Kiểm toán Nhà nước được nâng cao, nhất là trong công tác phòng, chống tham nhũng. Số hồ sơ, tài liệu cung cấp cho cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Nhà nước tăng lên nhiều lần so với trước. Ông Cường nhấn mạnh “khách quan đánh giá rằng, thành công của Quốc hội nhiệm kỳ qua có sự đóng góp không nhỏ của Kiểm toán Nhà nước, các đợt thảo luận, tranh luận tại nghị trường đều dựa vào những số liệu cụ thể mà Kiểm toán Nhà nước cung cấp. Do vậy, nhiều đại biểu đánh giá cao vai trò của Kiểm toán Nhà nước, thể hiện sự cương trực, bản lĩnh của Kiểm toán Nhà nước và lực lượng kiểm toán”.

Hiệu lực thực hiện kiến nghị còn thấp

Bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) và đại biểu Hoàng Văn Cường cũng chỉ ra thực tế là kết quả thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán về mặt tài chính mới chỉ đạt 73,6%; kiến nghị xử lý về các văn bản chỉ đạt 17,3%; Như vậy, hiệu lực thực hiện các kiến nghị kiểm toán còn thấp. Ông Cường đề nghị, Kiểm toán Nhà nước xem xét lại thật kỹ nguyên nhân, có phải chất lượng kiến nghị đưa ra chưa đủ thuyết phục để các cơ quan hoàn thiện, hay hiệu lực của các kiến nghị không được thực thi(?).

Bên cạnh đó, là tình trạng chưa thực hiện kiểm toán 100% các báo cáo tài chính của các cơ quan, tổ chức nhà nước thuộc diện kiểm toán hàng năm. Ông Cường cho rằng, nguyên nhân là do lực lượng kiểm toán chưa bảo đảm đủ số lượng biên chế trong Chiến lược phát triển Kiểm toán  Nhà nước đến giai đoạn 2030. Tuy nhiên, cần phải thực hiện các giải pháp khác, chứ không phải chỉ thiên về giải pháp tăng số lượng. Ông kiến nghị, cần phải sử dụng các tổ chức Kiểm toán độc lập để tham gia vào quá trình kiểm toán, kinh nghiệm các nước trên thế giới cũng cho thấy, sử dụng kiểm toán độc lập cũng góp phần tiết kiệm được nhân sự, vừa thực hiện kiểm soát độc lập, khách quan tốt hơn. Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán. Trong Luật Kiểm toán Nhà nước đã cho phép Kiểm toán Nhà nước thực hiện quyền truy cập, khai thác, sử dụng các dữ liệu về điện tử, nếu làm tốt việc này sẽ giúp tiết kiệm thêm thời gian. Trước đây, Kiểm toán Nhà nước cũng rất khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, có đơn vị bị kiểm toán còn cố tình kéo dài thời gian cung cấp số liệu, hồ sơ. Nếu áp dụng dữ liệu điện tử, tình trạng này sẽ không xảy ra nữa; Đồng thời, tạo ra thông tin khách quan, không phụ thuộc vào chủ quan người cung cấp cũng như cá nhân cán bộ kiểm toán.