Kiểm toán Nhà nước: Nhiều khó khăn trong quản lý nợ thuế năm 2022

Tác động xấu của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế trong năm 2022 khiến nợ thuế tiếp tục tăng cao. Một số địa phương, cơ quan hải quan không đạt chỉ tiêu thu nợ thuế. Trong khi đó, nhiều trường hợp khoanh nợ thuế và xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp chưa phù hợp… Những vấn đề nổi cộm này đã được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chỉ rõ qua kiểm toán công tác quản lý nợ thuế năm 2022.

Nợ thuế năm 2022 tăng 36% so với năm 2021

Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2023 của KTNN cho biết, nợ thuế do cơ quan thuế quản lý (chưa bao gồm nợ dầu thô và nợ ngoài ngành thuế): Tổng số nợ đến ngày 31.12.2022 là 158.914,7 tỷ đồng (số nợ này chưa bao gồm số nợ thuế đã khoanh nợ theo Nghị quyết số 94/2019/QH14 của Quốc hội), tăng 36% so với năm 2021 (158.914,7 tỷ đồng/116.961,7 tỷ đồng), số tuyệt đối tăng 41.952,9 tỷ đồng.

Kiểm toán nhà nước: Nhiều khó khăn trong quản lý nợ thuế năm 2022 -0
Ảnh minh họa

Nguyên nhân nợ thuế tăng cao theo báo cáo của Tổng cục Thuế là do dịch Covid-19 vẫn còn có tác động xấu đến nền kinh tế, ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã nỗ lực khôi phục sản xuất kinh doanh nhưng nguồn vốn được sử dụng chủ yếu vào việc tái cơ cấu và tái đầu tư. Mặt khác, giá dầu, nguyên vật liệu đầu vào có nhiều biến động ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực, ngành kinh tế, sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Một số dự án đất vướng mắc chưa đi vào hoạt động, khai thác nên người nộp thuế (NNT) chưa nộp tiền vào NSNN. Một số người nộp thuế rời bỏ thị trường kinh doanh làm tăng thêm tiền nợ thuế.

Qua kiểm toán cho thấy, tỷ trọng nợ thuế đến ngày 31.12.2022 so với thu nội địa (trừ dầu thô) bằng 10,97% (tương đương 158.914,7 tỷ đồng/1.447.915 tỷ đồng), tăng so với năm 2021 với tỷ trọng 9,2% (116.961,7 tỷ đồng/1.268.644 tỷ đồng). KTNN cũng chỉ ra 22/59 Cục Thuế được kiểm toán, tổng hợp nợ thuế chưa đầy đủ 7.546,3 tỷ đồng; 13/63 địa phương còn chênh lệch giữa báo cáo nợ thuế đến ngày 31.12.2022 được in từ ứng dụng TMS với báo cáo nợ thuế do Cục Thuế nộp bản giấy số tiền 2.768,6 tỷ đồng; một số địa phương không đạt chỉ tiêu thu nợ do Tổng cục Thuế giao. Tại nhiều địa phương một số cơ quan thuế áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế chưa đầy đủ, kịp thời đối với một số NNT; phân loại nợ chưa đúng quy định.

Cũng theo KTNN, nợ thuế do cơ quan hải quan quản lý đến ngày 31.12.2022 là 7.298,7 tỷ đồng (trong đó nợ thuế chuyên thu 5.853,7 tỷ đồng, nợ thuế tạm thu 1.445 tỷ đồng), tăng 3,8% (270,7 tỷ đồng) so với năm 2021 (7.298,7 tỷ đồng/7.028 tỷ đồng). Cụ thể: nợ quá hạn về thuế chuyên thu 5.853,7 tỷ đồng, tăng 4,9% (272,9 tỷ đồng); nợ quá hạn về thuế tạm thu 1.445 tỷ đồng, giảm 0,4% (6 tỷ đồng).

Qua kiểm toán tổng hợp tại Tổng cục Hải quan cho thấy, còn 18/27 cục hải quan thực hiện thu nợ đọng thuế đạt dưới 10% chỉ tiêu thu nợ được Tổng cục giao, trong đó có 6 cục hải quan được giao chỉ tiêu nhưng không thực hiện được. Việc phân loại vào nợ khó thu đối với các khoản nợ đọng thuế chuyên thu tại thời điểm ngày 31.12.2022 còn chưa phù hợp với trạng thái người nộp thuế (NNT) tại website tracuunnt.gdt.gov.vn của Tổng cục Thuế.

Đáng chú ý, 125 NNT được phân loại vào nợ khó thu vì lý do khác nhưng thực tế có 111 NNT mà Tổng cục Thuế đang theo dõi ở trạng thái “đang hoạt động”, 13 NNT đang ở trạng thái “tạm ngừng kinh doanh có thời hạn”, 1 NNT đang hoạt động (chưa đầy đủ thủ tục cấp mã số thuế). Thêm vào đó, có 94 NNT được phân loại vào nợ khó thu với lý do “Nợ của NNT không còn hoạt động sản xuất kinh doanh tại địa điểm đăng ký kinh doanh, ngừng và tạm ngừng hoạt động kinh doanh”, trong đó lý do “ngừng và tạm ngừng hoạt động kinh doanh” là chưa phù hợp với quy định tại điểm 3 Điều 4 Quyết định số 2317/QĐ-TCHQ. Qua đối chiếu với hệ thống theo dõi của Tổng cục Thuế tại Website: tracuunnt.gdt.gov.vn, 66 NNT vẫn đang thuộc trạng thái “đang hoạt động”; 27 NNT thuộc trạng thái “NNT tạm ngừng kinh doanh có thời hạn”; 1 NNT thuộc trạng thái “đang hoạt động (chưa đầy đủ thủ tục cấp mã số thuế). Ngoài ra, còn 206 NNT có thông tin phân loại nợ thuế chưa thống nhất trên nhiều tờ khai hải quan.

Nhiều trường hợp khoanh, xóa nợ thuế chưa phù hợp

Đánh giá về tình hình khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp theo Nghị quyết số 94/2019/QH14 của Quốc hội, KTNN cho biết, theo báo cáo của cơ quan thuế, cơ quan hải quan, tổng số khoanh nợ, xóa tiền phạt, tiền chậm nộp lũy kế từ khi thực hiện Nghị quyết số 94/2019/QH14 đến 30.6.2023, gồm: khoanh nợ 704.614 NNT với số tiền 28.398,2 tỷ đồng; xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp 390.074 NNT với số tiền 8.773,4 tỷ đồng.

Tình trạng hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu các loại thuế, phí lệ phí, các khoản thu khác... vẫn diễn ra tại các đơn vị được kiểm toán. Qua kiểm toán, KTNN xác định số phải nộp NSNN tăng thêm 3.841 tỷ đồng.

Thông tin rõ hơn về vấn đề này, ông Vũ Ngọc Tuấn - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (KTNN) - cho biết, qua rà soát số liệu khoanh nợ thuế và xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tại 7 cục thuế năm 2022 do Tổng cục Thuế cung cấp và danh sách khoanh, xóa do Tổng cục Hải quan cung cấp và chọn mẫu một số hồ sơ xóa nợ thuộc thẩm quyền của Tổng cục Thuế cho thấy, tại cơ quan thuế, còn tình trạng khoanh, xóa chưa phù hợp với trạng thái tại website tracuunnt.gdt.gov.vn. Cụ thể như, khoanh, xóa cho các chi nhánh ở tình trạng “không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh” trong khi công ty mẹ vẫn “đang hoạt động” hoặc “tạm nghỉ kinh doanh có thời hạn” tại website tracuunnt.gdt.gov.vn nhưng được khoanh, xóa nợ tiền thuế là chưa phù hợp với quy định của Luật Quản lý thuế năm 2019. Điển hình là TP. Hồ Chí Minh khoanh nợ thuế năm 2022 của 13 chi nhánh với số nợ được khoanh 10.219,5 triệu đồng…

Theo KTNN, một số cơ quan thuế xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế chưa đầy đủ; lập kế hoạch kiểm tra hồ sơ khai thuế năm 2022 chưa đủ số lượng theo quy định tại Quy trình kiểm tra thuế; chưa kiểm tra đầy đủ các loại hồ sơ khai thuế đối với NNT lựa chọn kiểm tra tại cơ quan Thuế theo quy định; chưa phối hợp với các cơ quan có liên quan để quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử của các hộ, cá nhân có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.

Bên cạnh đó, KTNN phát hiện tình trạng xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp theo Nghị quyết số 94/2019/QH14 khi ở trạng thái “đang hoạt động”. NNT được khoanh, xóa nợ theo trường hợp “NNT không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh” tuy nhiên tại website tracuunnt.gdt.gov.vn đang ở trạng thái “NNT ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục đóng mã số thuế”…

Tại cơ quan hải quan, qua kiểm toán cho thấy, có 3 NNT được khoanh nợ số tiền 1,86 tỷ đồng do “NNT không còn tại địa chỉ đăng ký kinh doanh”. Tuy nhiên, qua tra cứu tại website tracuunnt.gdt.gov.vn của Tổng cục Thuế cho thấy có 1 NNT có tình trạng “đang hoạt động”; 2 NNT có tình trạng “tạm nghỉ kinh doanh có thời hạn”. Đáng chú ý, có 16 NNT có ngày thay đổi thông tin gần nhất tại website tracuunnt.gdt.gov.vn sau ngày cục hải quan ban hành quyết định khoanh nợ với số nợ khoanh là 9,5 tỷ đồng.

KTNN cũng chỉ ra tình trạng một số địa phương chưa hướng dẫn và đôn đốc các đơn vị kê khai, nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa theo quy định, điển hình như tại tỉnh Hậu Giang (5 dự án), tỉnh Kiên Giang (6 dự án); chưa xác định tiền chậm nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa theo quy định (Thanh Hóa, Hưng Yên, Ninh Bình, Hậu Giang, Kiên Giang).

Kinh tế

Ảnh minh họa
Thị trường

Xuất khẩu dừa và sản phẩm chế biến có thể đạt 1,2 tỷ USD

Ông Cao Bá Đăng Khoa, Tổng Thư ký Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết, kim ngạch xuất khẩu dừa và sản phẩm chế biến năm nay có thể đạt 1,2 tỷ USD, tăng 15 - 20% so với năm 2023. Tuy tăng trưởng mạnh nhưng muốn bền vững, cần bảo đảm nguồn cung ổn định, chất lượng tốt và quan tâm xây dựng thương hiệu cho ngành dừa.

 'Hot tiktoker' Quang Linh Vlog phải xin lỗi khách hàng vì bán hàng "không giống như quảng cáo", chuyên gia khuyến cáo việc livestream
Thị trường

'Hot tiktoker' Quang Linh Vlog phải xin lỗi khách hàng vì bán hàng "không giống như quảng cáo", chuyên gia khuyến cáo việc livestream

Theo ông Phạm Huy Phong, chuyên gia kinh tế, xu thế người nổi tiếng bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội đang nở rộ. Tuy nhiên, mỗi người bán hàng cần có trách nhiệm kiểm tra, kiểm nghiệm kỹ trước khi quyết định livestream để đưa ra sản phẩm giới thiệu tới khách hàng.

Mở rộng cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu cho ngành cơ khí
Kinh tế

Mở rộng cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu cho ngành cơ khí

Với việc quy tụ gần 400 doanh nghiệp từ 15 quốc gia và vùng lãnh thổ, Triển lãm quốc tế Ngũ kim và dụng cụ cầm tay lần thứ 9 (Vietnam Hardware & Hand Tools Expo 2024 – VHHE) được kỳ vọng sẽ mở rộng cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu cho ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ tiên phong tại Việt Nam.

Chiến lược kinh doanh của Grab trong thập kỷ mới
Kinh tế

Chiến lược kinh doanh của Grab trong thập kỷ mới

Tập trung phát triển ba trụ cột gồm: Người dân; Thành thị; và Đổi mới sáng tạo trong thời gian tới, ông Alejandro Osorio, CEO Grab Việt Nam khẳng định sẽ nỗ lực để tiếp tục thực hiện sứ mệnh “giúp mọi người dân Việt Nam hưởng lợi từ nền kinh tế số”.

BIDV Ưu đãi chuyển tiền quốc tế không giới hạn cho doanh nghiệp
Doanh nghiệp

BIDV Ưu đãi chuyển tiền quốc tế không giới hạn cho doanh nghiệp

Để hỗ trợ các doanh nghiệp thúc đẩy phát triển hoạt động giao thương, mở rộng quy mô kinh doanh và tối ưu hóa chi phí, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt - Global Unlimited dành cho khách hàng doanh nghiệp chưa phát sinh doanh số chuyển tiền quốc tế tại BIDV trong vòng 01 năm gần nhất.

Doanh nghiệp châu Á và bài toán giữa thích ứng với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững
Kinh tế

Doanh nghiệp châu Á và bài toán giữa thích ứng với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững

Đây là một trong những chủ đề chính được đưa ra thảo luận tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Horasis Châu Á 2024 tại Dubai, UAE. ĐBQH Nguyễn Quang Huân - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Halcom Việt Nam tham gia Diễn đàn trong vai trò đồng chủ tọa và diễn giả tại sự kiện này.

Giải thưởng “Chất lượng Thanh toán Quốc tế Xuất sắc” từ JPMorgan Chase được trao tặng 3 năm liên tiếp cho LPBank
Tài chính

LPBank khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực thanh toán quốc tế với giải thưởng danh giá từ JPMorgan Chase

Ngân hàng Lộc Phát Việt Nam (LPBank) tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực thanh toán quốc tế khi vừa qua được JPMorgan Chase - một trong những tập đoàn tài chính hàng đầu thế giới trao tặng giải thưởng “Chất lượng Thanh toán Quốc tế Xuất sắc” (Clearing Elite Quality Recognition Award MT202) cho các giao dịch bằng USD trong 3 năm liên tiếp (2022 - 2023 - 2024).

VietinBank tiếp tục duy trì đà tăng trưởng CASA, tối ưu hóa nguồn vốn huy động
Doanh nghiệp

VietinBank tiếp tục duy trì đà tăng trưởng CASA, tối ưu hóa nguồn vốn huy động

Trong bối cảnh nguồn tiền gửi không kỳ hạn (CASA) toàn thị trường sụt giảm và không còn nhiều dự địa tăng trưởng, quy mô CASA tại VietinBank vẫn trong nhóm TOP đầu thị trường và dần cải thiện về tỷ trọng trong nguồn vốn huy động của khách hàng, góp phần cải thiện NIM và nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng.

Vietnam Airlines là Hãng hàng không 5 sao của tổ chức APEX và Top 20 hãng hàng không tốt nhất thế giới do tổ chức AirlineRating đánh giá.
Kinh tế

Sức lan tỏa từ thương hiệu quốc gia Vietnam Airlines

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thương hiệu quốc gia không chỉ là một yếu tố cạnh tranh mà còn là công cụ quan trọng để nâng cao vị thế của quốc gia trên trường quốc tế. Trong đó, việc xây dựng một thương hiệu quốc gia trong lĩnh vực hàng không là rất cần thiết cho quá trình phát triển và hội nhập của Việt Nam ra thế giới.

Xe pick - up chủ yếu sử dụng ở vùng nông thôn, miền núi, vận chuyển hàng hóa, nông sản
Kinh tế

Đề xuất giữ nguyên mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe pick-up

70% xe chở hàng cabin kép “pick-up” lưu thông ở ngoài TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với dòng xe này sẽ khiến ngân sách giảm thu khoảng 7.700 tỷ đồng, sản lượng tiêu thụ giảm 36% giai đoạn 2026 - 2030; đồng thời làm tăng chi phí đầu tư của doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh cũng như ảnh hưởng trực tiếp tới công ăn việc làm, đặc biệt ở nông thôn, miền núi.