Không để thu phí tự động không dừng trễ hẹn

Trong một báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, Bộ Giao thông - Vận tải cho biết, cả nước hiện có 93 trạm thu phí trên các tuyến quốc lộ và cao tốc. Bộ đang quản lý 74 trạm; UBND các tỉnh quản lý 19 trạm. Đối với các trạm do Bộ quản lý, hiện đã lắp đặt, vận hành từ 2-6 làn ETC tại 39 trạm; 5 tuyến cao tốc do Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý chỉ có tuỵến cao tốc cầu Giẽ - Ninh Bình đã lắp đặt thiết bị; 4 tuyến còn lại chưa thể triển khai thực hiện do vướng mắc về nguồn vốn. Đối với các trạm thu phí do địa phương quản lý, có 6/19 trạm đã đầu tư và kết nối và dự án giai đoạn 1; 6 trạm đồng thuận kết nối với dự án giai đoạn 2 nên có thể vận hành ngay khi dự án giai đoạn 2 hoàn thành; 7/19 trạm còn lại, địa phương tự tổ chức thực hiện vẫn chưa hoàn thành. Theo đánh giá của Bộ Giao thông - Vận tải là chưa đáp ứng yêu cầu của Thủ tướng... Nguyên nhân là do vướng mắc thành lập doanh nghiệp dự án nên giai đoạn 2 chưa thể triển khai thực hiện; số lượng xe dán thẻ chưa đạt được như yêu cầu. Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân đặc thù đối với các dự án do VEC quản lý như vướng mắc về nguồn vốn và việc chuyển giao VEC về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong chỉ đạo thực hiện; quy định về trình tự, thủ tục triển khai lựa chọn nhà đầu tư dự án PPP rất phức tạp, mất nhiều thời gian; kinh nghiệm các cá nhân tham gia thực hiện, quản lý, giám sát dự án gần như chưa có…

Bộ Giao thông - Vận tải thừa nhận tiến độ triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng trên toàn quốc là chậm. Và cũng bởi vậy, Thủ tướng vừa ban hành Chỉ thị số 39/CT-TTg đẩy nhanh tiến độ triển khai và tăng cường sử dụng dịch vụ thu phí đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Chỉ thị nêu rõ, việc triển khai hệ thống thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng để thay thế cho phương thức thu phí thủ công, một dừng được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định là nhiệm vụ bắt buộc, nhằm minh bạch trong hoạt động thu phí, văn minh, thuận tiện cho người tham gia giao thông, tiết kiệm chi phí xã hội.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng tại tất cả các trạm thu phí trên toàn quốc, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông - Vận tải tập trung, quyết liệt chỉ đạo triển khai các dự án thu phí điện tử không dừng, bảo đảm tiến độ, chất lượng, kết nối liên thông, đồng bộ, an toàn, bảo mật theo đúng quy định của pháp luật và Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17.6.2020 của Thủ tướng Chính phủ. Chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức phân làn dành riêng cho thu phí điện tử không dừng tại các trạm thu phí; hướng dẫn người tham gia giao thông đi đúng làn đường đối với từng cửa thu phí của các trạm. Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của nhà đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, nhà cung cấp dịch vụ thu phí để đảm bảo thực hiện đúng quy định tại Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg; cùng Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khẩn trương có phương án đầu tư hệ thống thu phí điện tử không dừng tại các dự án do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam quản lý, bảo đảm liên thông đồng bộ trong toàn hệ thống thu phí điện tử không dừng, không để kéo dài hoạt động thu phí thủ công, một dừng như hiện nay...

Đặc biệt, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Giao thông - Vận tải quyết định tạm dừng hoạt động thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ đối với các dự án có trạm thu phí không chuyển sang thu điện tử không dừng theo đúng quy định của pháp luật; phối hợp với Bộ Công an và các lực lượng chức năng tăng cường các giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; xử lý nghiêm với lái xe cố tình vi phạm pháp luật, gây ùn tắc giao thông và mất an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các trạm thu phí, đặc biệt đối với các trạm thu phí đã lắp đặt, vận hành hệ thống thu phí đường bộ theo hình thức điện tử không dừng...

Có thể thấy, đây là những biện pháp quyết liệt, để việc triển khai thực hiện thu phí tự động không dừng không trễ hẹn thêm lần nữa, dù với bất kỳ lý do nào. Vậy nhưng, điều cốt lõi là tổ chức thực hiện như thế nào. Bởi ngoài những nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan cũng rất quan trọng, khiến tiến độ thực hiện bị có thể bị chậm như đã từng xảy ra.