Đây là lần đầu tiên Triển lãm EXPO Kiến trúc được tổ chức tại Việt Nam và là một trong những sự kiện hưởng ứng chuỗi sự kiện kỷ niệm 65 năm ngành Xây dựng Việt Nam. Triển lãm diễn ra trong 3 ngày 8 - 10.9, giới thiệu những thành tựu về kiến trúc quốc gia trong thời gian qua.
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị nhận định: Kiến trúc là một loại hình nghệ thuật - khoa học, kỹ thuật có tính đặc thù cao và gắn bó hữu cơ với sự phát triển của lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, kinh tế - xã hội; tổ chức không gian, tạo lập môi trường sống bền vững cho con người và xã hội. Qua sự đóng góp ở nhiều mức độ, kiến trúc thể hiện các giá trị tư tưởng, bản sắc văn hóa và trình độ phát triển của mỗi quốc gia.
Trong tiến trình chung đó và gắn liền với lịch sử dân tộc, nền kiến trúc Việt Nam đã hình thành và từng bước phát triển phù hợp với đặc điểm của từng giai đoạn lịch sử, đạt được nhiều thành tựu to lớn, tự hào.
"Kiến trúc Việt Nam đã có bước phát triển mới cả về tư duy, lý luận, đào tạo và sáng tác; đóng góp lớn cho tiến trình đô thị hóa, xây dựng nông thôn mới, góp phần làm cho diện mạo đất nước ngày càng đẹp, văn minh và giữ gìn bản sắc dân tộc, cuộc sống của người dân ngày càng hạnh phúc, tốt đẹp hơn", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Đến nay, trên cả nước đã hình thành hệ thống 889 đô thị, với hàng nghìn khu đô thị mới với hạ tầng được được cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới. Hàng vạn công trình, cụm công trình đa dạng, phức hợp về công năng, thẩm mỹ kết hợp khá nhuần nhuyễn tính dân tộc và hiện đại, được xây dựng bằng công nghệ tiên tiến, vật liệu mới đã và đang tạo lập lên những đô thị có diện mạo văn minh, hiện đại với nhiều không gian sống và làm việc có chất lượng. Kiến trúc của nhiều vùng nông thôn đã thể hiện được tiêu chí “sáng - xanh - sạch - đẹp”.
“Chúng ta phát triển kiến trúc xanh, kiến trúc bền vững, thân thiện với môi trường thiên nhiên và con người để thích ứng với biến đổi khí hậu. Chúng ta đã nỗ lực phát triển đô thị thông minh để phù hợp với xu thế mới, phục vụ, tạo điều kiện sống tốt hơn cho người dân”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói.
Giới kiến trúc sư Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, ngày càng nhiều tác phẩm kiến trúc đạt giải thưởng quốc gia và quốc tế, trong đó gần nhất là 2 giải thưởng của các kiến trúc sư Việt Nam do Đại hội Hội Kiến trúc sư thế giới (UIA) bình chọn vừa qua…
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, "với những kết quả đáng trân trọng đó, kiến trúc Việt Nam đã và đang trở thành một địa chỉ sáng trong bản đồ kiến trúc toàn cầu”.
Bên cạnh những kết quả, thành tựu đạt được, Bộ trưởng Xây dựng cho rằng, kiến trúc Việt Nam vẫn còn những bất cập phải tiếp tục khắc phục. Nhiều đô thị phát triển không đồng bộ, chắp vá, còn bất cập giữa bảo tồn và phát triển. Đô thị thiếu các không gian xanh, không gian công cộng, không gian mặt nước… Kiến trúc đô thị phát triển nhanh, đa dạng nhưng còn xa lạ với văn hóa dân tộc, sao chép và chưa thực sự có bản sắc riêng. Các khu phố hiện hữu có kiến trúc chắp vá, lai tạp, lấn chiếm không gian chung và không có các điểm nhấn đô thị.
Kiến trúc nông thôn có xu hướng bê tông hóa, rập khuôn. Việc quản lý, bảo tồn, phát huy các kiến trúc đặc trưng, truyền thống, các giá trị về tự nhiên, cảnh quan, không gian và văn hoá bản địa riêng có của địa phương trong phát triển kiến trúc nông thôn chưa thực sự hiệu quả hoặc chưa được coi trọng đúng mức. Công tác nghiên cứu, lý luận, đào tạo về kiến trúc cần phải tăng cường, đổi mới.
Bộ trưởng nhận định: Kiến trúc Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức lớn trong giai đoạn phát triển mới của đất nước - giai đoạn phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng của đất nước với các thách thức truyền thống và phi truyền thống. Do đó, yêu cầu bảo tồn, kế thừa, phát huy các giá trị kiến trúc truyền thống cùng với xây dựng nền kiến trúc Việt Nam tiên tiến, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc cần được nghiên cứu kỹ và được cụ thể hóa hơn nữa với việc tiếp thu chọn lọc, ứng dụng khoa học công nghệ, sử dụng vật liệu mới, bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên, năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Triển lãm EXPO Kiến trúc 2023 gồm 1 phiên toàn thể và tọa đàm với chủ đề “Kiến trúc - Tạo lập không gian bền vững cho cộng đồng"; 2 hội thảo chuyên đề; 1 triển lãm kiến trúc; chương trình tham quan thực tế dự án tiêu biểu áp dụng công trình kiến trúc xanh, sử dụng tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường tại Kiên Giang…
Tại phiên toàn thể vào sáng nay, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang Đỗ Thanh Bình đã có bài phát biểu về "Tiềm năng lợi, phát triển kinh tế du lịch của tỉnh Kiên Giang nói chung, TP. Phú Quốc nói riêng"; Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam Hoàng Thúc Hào tham luận về “Hệ gene và Kiến trúc hạnh phúc trong tạo lập môi trường bền vững cho cộng đồng; Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thanh Nhã tham luận về "Kiến trúc thành phố với tiến trình phát triển và hội nhập".
Cùng với đó, Giám đốc toàn cầu, Công ty Aedas Singapore và Văn phòng Đông Nam Á, ông Kevin Jose tham luận về “Thiết kế cho tương lai với chuyên môn toàn cầu và hiểu biết châu Á"; Giám đốc RSHP Châu Á, ông Benjamin Warner chia sẻ về "Mối liên hệ giữa kiến trúc với văn hóa châu Á"...
