Iran “bật đèn xanh” cho khả năng nối lại đàm phán với Mỹ

Lãnh tụ tối cao của Iran đã mở cánh cửa cho các cuộc đàm phán mới với Mỹ về chương trình hạt nhân của nước này, khi ông khẳng định việc đối thoại với Washington vào một số thời điểm là cần thiết.

Định hướng cho Chính phủ mới

Phát biểu tại cuộc họp với Chính phủ mới của Iran hôm 27.8, Lãnh tụ tối cao, Đại giáo chủ Ali Khamenei cho rằng, Iran có thể sẽ phải đối thoại với “đối thủ” trong một số tình huống nhất định. “Điều đó không có hại đối với Iran, nhưng không nên đặt quá nhiều hy vọng vào tiến trình này”.

Iran “bật đèn xanh” cho khả năng nối lại đàm phán với Mỹ -0
Đại giáo chủ Ali Khamenei trong cuộc họp với Chính phủ mới của Tổng thống Masoud Pezeshkian hôm 27.8. Ảnh: Reuters

Tuyên bố của Đại giáo chủ ám chỉ tới thời điểm năm 2015, khi Iran đạt thỏa thuận hạt nhân mang tính lịch sử với các cường quốc thế giới, trong đó, Tehran chấp nhận cắt giảm đáng kể chương trình hạt nhân để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.

Tuyên bố của Lãnh tụ tối cao Iran cũng đồng thời vạch ra đường hướng và khuôn khổ cho Chính phủ mới của Tổng thống theo đường lối cải cách Masoud Pezeshkian, người cho rằng nền kinh tế của nước này sẽ không thể được cải thiện nếu các lệnh trừng phạt quốc tế không được dỡ bỏ thông qua một tiến trình đàm phán.

Tân Tổng thống Pezeshkian, một cựu nhà lập pháp đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 6, thay thế Tổng thống cứng rắn Ebrahim Raisi thiệt mạng do một vụ tai nạn máy bay. Trong chiến dịch vận động tranh cử của mình, ông nhận được sự ủng hộ nhờ cam kết cải tổ và thúc đẩy nối lại đàm phán với phương Tây. Những phát biểu của ông Ali Khamenei với tư cách là nhà lãnh đạo tối cao của Iran có thể cung cấp cơ sở chính trị để Tổng thống Pezeshkian thúc đẩy chương trình nghị sự của mình. Bộ trưởng Ngoại giao mới của Pezeshkian, Abbas Araghchi, là người đã từng tham gia sâu vào các cuộc đàm phán thỏa thuận năm 2015.

Trong quá khứ, ông Khamenei từng bác bỏ đàm phán với Washington sau khi Tổng thống Donald Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận vào năm 2018. Tuy nhiên, đã có những cuộc đàm phán gián tiếp bí mật giữa Iran và Mỹ trong những năm gần đây do Oman và Qatar làm trung gian. Nhận xét của ông Khamenei được đưa ra một ngày sau khi Thủ tướng Qatar đến thăm nước này.

Cần hành động thiện chí

Khi được yêu cầu bình luận về tuyên bố trên, Bộ Ngoại giao Mỹ trả lời The Associated Press: “Chúng tôi sẽ đánh giá giới lãnh đạo Iran bằng hành động chứ không phải lời nói của họ”.

"Từ lâu, chúng tôi luôn nói rằng chúng tôi coi ngoại giao là cách tốt nhất để đạt được một giải pháp hiệu quả và bền vững liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran", tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. "Tuy nhiên, chúng tôi chưa thể đạt được điều đó vào thời điểm hiện tại, xét đến sự leo thang của Iran trên mọi phương diện, bao gồm cả trong chương trình hạt nhân và việc nước này không hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc”.

“Nếu Iran muốn thể hiện sự nghiêm túc hoặc cách tiếp cận mới, họ nên ngừng leo thang hạt nhân và bắt đầu hợp tác thực chất với IAEA”, tuyên bố cho biết.

Vượt qua chướng ngại vật

Tuy nhiên giới phân tích đặt câu hỏi liệu ông Pezeshkian sẽ có bao nhiêu không gian để hành động, đặc biệt là trong bối cảnh tình hình Trung Đông ngày càng căng thẳng, liên quan đến cuộc chiến Israel-Hamas và những diễn biến gần đây sau vụ một lãnh đạo Hamas bị ám sát tại thủ đô Tehran.

Kể từ khi nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận, Iran đã dỡ bỏ mọi giới hạn mà thỏa thuận đặt ra đối với chương trình hạt nhân của nước này; đồng thời nâng mức làm giàu uranium lên tới độ tinh khiết 60% - gần mức 90% dùng để chế tạo vũ khí. Iran cũng cho phá hủy các camera giám sát do IAEA lắp đặt và cấm các thanh sát viên quốc tế tới làm nhiệm vụ. Nước này cũng công khai tuyên bố có thể theo đuổi vũ khí nguyên tử.

Trong khi đó, căng thẳng giữa Iran và Israel đã lên đến đỉnh điểm liên quan đến cuộc chiến Israel-Hamas ở Dải Gaza. Tehran đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa chưa từng có vào Israel hồi tháng 4 sau khi Israel tấn công tòa nhà lãnh sự quán Iran ở Syria khiến hai vị tướng Iran và những người khác thiệt mạng. Vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran cũng làm căng thẳng thêm tình hình khu vực khi Iran đe dọa sẽ trả đũa Israel.

Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới cũng là một chướng ngại đối với bất kỳ triển vọng nối lại đàm phán nào giữa hai nước. Trong khi nước Mỹ dưới thời Tổng thống Biden chấp nhận tham gia vào các cuộc đàm phán gián tiếp với Iran, vẫn chưa rõ điều đó có được tiếp nối như thế nào nếu bà Kamala Harris giành chiến thắng. Triển vọng càng mờ mịt nếu Donald Trump trở lại Nhà Trắng.

RANE Network, một công ty nghiên cứu rủi ro, cho biết nếu bà Harris chiến thắng, "hai bên nhiều khả năng đạt được thỏa thuận khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas kết thúc". RANE cho biết trong một bài phân tích hôm 27.8 rằng: "Khi các cuộc đàm phán bắt đầu, Iran có thể sẽ yêu cầu nhiều biện pháp phòng vệ hơn để ngăn chặn nguy cơ Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận mới sau khi nước này đã làm như vậy vào năm 2018”. Và, “do lo ngại về tính bền vững của một thỏa thuận mới, Iran cũng sẽ khó chấp nhận nhiều nhượng bộ hơn về hạt nhân, như tháo dỡ các máy ly tâm tiên tiến hơn, vì Iran muốn tái khởi động chương trình hạt nhân của mình nhanh nhất có thể trong trường hợp một lần nữa rút khỏi thỏa thuận”.

Cuộc họp hôm 27.8 giữa Lãnh tụ tối cao Khamenei và Nội các mới của Iran có cả sự  xuất hiện của cựu Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif, người đã giúp Iran đạt được thỏa thuận mang tính lịch sử năm 2015. Sau cuộc họp, ông Zarif cho biết trong một thông điệp trực tuyến rằng ông sẽ tiếp tục giữ chức Phó tổng thống trong chính quyền của Pezeshkian, một dấu hiệu cho thấy Tehran đã sẵn sàng thúc đẩy cách tiếp cận hòa dịu hơn với các nước phương Tây.

Thế giới 24h

EU công bố Chương trình hành động AI: Tăng cường năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo
Thế giới 24h

EU công bố Chương trình hành động AI: Tăng cường năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Hôm 9.4, Ủy ban Châu Âu đã công bố Kế hoạch hành động của lục địa về trí tuệ nhân tạo để để chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống mạnh mẽ của EU và nhóm nhân tài đặc biệt của châu Âu thành động lực mạnh mẽ cho sự đổi mới và tăng tốc phát triển AI, triển khai các giải pháp AI có lợi cho xã hội và nền kinh tế. Điều này nhằm định vị Liên minh châu Âu như lãnh đạo toàn cầu về lĩnh vực công nghệ này.

Luật Điện mới của Jordan mở đường cho nền kinh tế hydro xanh
Thế giới 24h

Luật Điện mới của Jordan mở đường cho nền kinh tế hydro xanh

Jordan đang có những bước tiến táo bạo hướng tới tương lai năng lượng bền vững với Luật Điện mới đưa năng lượng tái tạo và hydro xanh vào trọng tâm của chiến lược năng lượng quốc gia. Luật này, thay thế luật tạm thời có hiệu lực từ năm 2002, được thiết kế để hiện đại hóa ngành điện của đất nước, thu hút đầu tư tư nhân và củng cố vị thế của Jordan như một trung tâm khu vực về đổi mới năng lượng sạch.

Luật mới về vay nợ của Kuwait: Bước ngoặt tài khóa?
Thế giới 24h

Luật mới về vay nợ của Kuwait: Bước ngoặt tài khóa?

Trong một động thái được đánh giá là có ý nghĩa chiến lược đối với tương lai tài chính quốc gia, Kuwait đã thông qua luật nợ mới vào tháng trước, nâng trần vay nợ từ 10 tỷ lên 30 tỷ dinar Kuwait - tương đương khoảng 99 tỷ USD. Luật mới này đánh dấu lần đầu tiên sau gần một thập kỷ, Kuwait mở rộng quy mô vay nợ với mục tiêu giải quyết thâm hụt ngân sách, đồng thời thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng trong bối cảnh ngân sách quốc gia chịu áp lực nặng nề từ chi tiêu công và trợ cấp xã hội.

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội

Các hãng thông tấn, báo chí của Uzbekistan đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đặc biệt là cuộc hội đàm giữa hai nhà lập pháp cao nhất, trong đó, nhấn mạnh rằng, Thỏa thuận hợp tác đầu tiên được ký kết giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Uzbekistan sẽ là cơ sở vững chắc thúc đẩy quan hệ liên nghị viện nói riêng và giữa hai quốc gia nói chung.

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam

Những ngày qua, các hãng thông tấn, báo chí đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn. Trong đó, các cơ quan thông tấn báo chí đặc biệt nhấn mạnh phát biểu của Tổng thống Uzbekistan trong cuộc tiếp Chủ tịch Quốc hội, rằng Tashkent ủng hộ thúc đẩy mối quan hệ thực chất với Việt Nam.

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI
Thế giới 24h

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường, từ việc tiêu thụ năng lượng lớn, phát thải khí nhà kính cho đến rác thải điện tử và ảnh hưởng tới đa dạng sinh học. Để giảm thiểu tác động tiêu cực này, cần có sự kết hợp giữa thiết kế sản phẩm AI bền vững, chính sách quản lý hiệu quả và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân
Quốc tế

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân

Trước tình trạng dân số suy giảm nghiêm trọng, Chính phủ Trung Quốc đã “mạnh tay” triển khai hàng loạt biện pháp khuyến khích sinh con, trong đó nổi bật là chính sách trợ cấp tiền mặt, hỗ trợ chăm sóc trẻ em và ưu đãi cho các bà mẹ mới sinh. Tuy nhiên, số lượng các cuộc hôn nhân mới ở Trung Quốc đã giảm một phần năm, xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận vào năm ngoái, đánh dấu một sự thụt lùi đối với những nỗ lực của chính phủ nhằm đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang đe dọa nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ
Thế giới 24h

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ

Ngày 4.4, Trung Quốc đã công bố mức thuế bổ sung 34% đối với hàng hóa của Hoa Kỳ để đáp trả thuế đối ứng mà Tổng thống Donald Trump vừa công bố. Đây là động thái leo thang nghiêm trọng nhất trong cuộc chiến thương mại mới nhất của nước này với Mỹ, làm dấy lên lo ngại về suy thoái kinh tế và nguy cơ sụp đổ của thị trường chứng khoán toàn cầu. Trong khi đó, một số nước tỏ ra thận trọng và muốn tiếp tục đàm phán.

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng
Thế giới 24h

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng

Singapore đã thắt chặt giám sát theo quy định đối với lĩnh vực vận tải của mình bằng cách chỉ định 17 doanh nghiệp là các doanh nghiệp quan trọng phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn của Chính phủ. Luật Các doanh nghiệp vận tải quan trọng, có hiệu lực từ đầu tháng 4, nhằm mục đích bảo vệ các dịch vụ vận tải thiết yếu khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn do "các tác nhân độc hại" gây ra.

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai
Thế giới 24h

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai

Tổng thống Donald Trump hôm 2.4 tuyên bố áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ, trong đó ông sẽ áp mức thuế đối ứng 46% đối với 90% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, cao thứ 2 trong số các nước xuất khẩu vào thị trường Mỹ, chỉ sau Campuchia (mức thuế 49% đối với 97% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ).

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ
Thế giới 24h

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ

Sau nhiều tuần dự đoán, cuối cùng Tổng thống Donald Trump đã chính thức hiện thực hóa lời đe dọa áp thuế quan đối ứng vào ngày 2.4 (giờ Mỹ) với mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và mức thuế cao hơn đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.

Phản ứng của các nước trước thông báo áp thuế đối ứng của Mỹ
Thế giới 24h

Phản ứng của các nước trước thông báo áp thuế đối ứng của Mỹ

Trong thông báo tại Vườn Hồng, Trump cho biết ông sẽ áp dụng mức thuế quan cao đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại đáng kể với Hoa Kỳ trong khi áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia để ứng phó với tình trạng ông gọi là trường hợp khẩn cấp về kinh tế. Một số nước phản ứng gay gắt và đe dọa trả đũa trong khi phần lớn các nước phản ứng thận trọng trước tuyên bố này.