1.230 doanh nghiệp cắt giảm lao động
Thông tin tại hội nghị cho biết, bên cạnh những kết quả đã đạt được, nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức; sức ép lạm phát; giá nguyên, nhiên vật liệu đầu vào biến động mạnh; hoạt động sản xuất kinh doanh ở một số ngành, lĩnh vực còn khó khăn; tình trạng tranh chấp lao động và ngừng việc tập thể trên diện rộng tái diễn ở nhiều địa phương. Đặc biệt, trong những tháng cuối năm 2022 xảy ra tình trạng nhiều doanh nghiệp bị thiếu, cắt giảm đơn hàng, khiến cho hàng trăm ngàn người lao động bị giảm giờ làm, mất việc làm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc làm, thu nhập và đời sống của nhiều người lao động và gia đình họ.
Tại hội nghị, đại diện Tổng LĐLĐVN cho biết, năm 2022 trên địa bàn cả nước xảy ra 144 cuộc ngừng việc tập thể, tăng 53 cuộc so với cùng kỳ năm 2021.
Lý giải về tình trạng này, đại diện Tổng LĐLĐVN cho biết, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ngừng việc tập thể là do người lao động trải qua thời gian vô cùng khó khăn, giảm sút thu nhập, tích lũy sau hơn 2 năm ảnh hưởng đại dịch Covid-19; tiền lương tối thiểu chưa được điều chỉnh trong năm 2020, 2021; nhiều doanh nghiệp không tăng lương, thậm chí còn cắt giảm các khoản trợ cấp, phụ cấp, phúc lợi của người lao động; một số doanh nghiệp nợ lương, nợ BHXH của người lao động; người lao động đề nghị doanh nghiệp điều chỉnh mức lương thấp nhất tại doanh nghiệp theo mức điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng theo Nghị định 38/2022/NĐ-CP của Chính phủ.
Để giải quyết tình trạng này, các cấp công đoàn đã chủ động, tích cực kịp thời tham gia ổn định tình hình, phối hợp với liên ngành hỗ trợ các bên giải quyết, qua đó đa số các đề xuất, kiến nghị chính đáng của người lao động đã được doanh nghiệp đồng thuận và cam kết thực hiện.
Tổng LĐLĐVN cho biết, số doanh nghiệp bị ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh phải cắt giảm lao động vào khoảng 1.230 doanh nghiệp tại 44 tỉnh, thành phố. Trong đó, doanh nghiệp dân doanh là 646 doanh nghiệp (chiếm 52,27%); doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là 590 (47,73%). Các ngành nghề bị ảnh hưởng nhiều là dệt may: 226 doanh nghiệp (18,28%); da giầy: 109 doanh nghiệp (8,82%); chế biến gỗ: 196 doanh nghiệp (15,86%); điện tử: 62 doanh nghiệp (5,02%); cơ khí: 31 doanh nghiệp (2,51%); các loại hình doanh nghiệp khác: 612 doanh nghiệp (49,51%).
Đại diện Tổng LĐLĐVN cho biết: năm 2022 số người bị thôi việc, mất việc là 41.558 người (8,80%); giảm giờ làm là 430.665 người (91,20%) - bao gồm giảm giờ làm hàng ngày, làm cách nhật, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động.
Tổng số lao động trong các doanh nghiệp bị ảnh hưởng tới việc làm khoảng 472.210 lao động. Tại doanh nghiệp dân doanh có 118.889 lao động (chiếm 25,18%); doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: 353.324 lao động (chiếm 74,82%). Trong đó, ngành nghề dệt may: 131.340 lao động (chiếm 27,81%); da giầy: 171.414 lao động (36,30%); chế biến gỗ: 63.681 lao động (13,49%); điện tử: 19.535 lao động (4,14%); cơ khí: 5.239 lao động (1,11%); các ngành nghề khác 81.000 lao động (17,15%). Trong các khu công nghiệp có 172.088 lao động (36,44%) trong tổng số lao động bị ảnh hưởng – đại diện Tổng LĐLD Việt Nam cho biết.
Tính đến nay, có 30 doanh nghiệp nợ lương của 6.946 người lao động với tổng số tiền là 110,227 tỉ đồng; có 121 doanh nghiệp nợ BHXH của 32.315 lao động với tổng số tiền là 237,932 tỉ đồng.
Hạn chế thấp nhất chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động
Trước tình trạng khó khăn của hàng trăm nghìn người lao động, Tổng LĐLĐVN yêu cầu các cấp công đoàn trực thuộc chủ động nắm đầy đủ, kịp thời tình hình khó khăn, thiếu, cắt giảm đơn hàng của các doanh nghiệp, số lượng người lao động bị giảm thời giờ làm việc, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, chấm dứt hợp đồng lao động; nợ lương, nợ BHXH, BHYT, BHTN của người lao động… để có biện pháp hỗ trợ kịp thời. Theo dõi sát sao, nắm chắc tình hình của doanh nghiệp, của đoàn viên, người lao động để tham gia, đề nghị người sử dụng lao động sớm xây dựng phương án nghỉ Tết, trả lương, trả thưởng và các chế độ cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán 2023 và công bố tới toàn thể người lao động trước khi nghỉ Tết ít nhất 20 ngày. Đề xuất tham gia, đối thoại, thương lượng với người sử dụng lao động xây dựng phương án sử dụng lao động, sắp xếp thời gian làm việc của người lao động trên cơ sở giữ tối đa số lượng người lao động có việc làm, thu nhập, hạn chế thấp nhất việc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động; trường hợp phải chấm dứt hợp đồng lao động thì đảm bảo quy trình, quyền lợi của người lao động theo quy định của pháp luật và đóng góp của người lao động đối với doanh nghiệp; giám sát chặt chẽ việc triển khai thực hiện để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người lao động.
Cùng với đó, công đoàn chủ động sử dụng nguồn lực của công đoàn cơ sở và đề xuất với người sử dụng lao động, công đoàn cấp trên tổ chức chăm lo, hỗ trợ cho người lao động phù hợp, kịp thời. Chủ động thực hiện, phối hợp với các tổ chức đại diện, hiệp hội người sử dụng lao động đề xuất với tỉnh, thành ủy, cấp ủy, UBND tỉnh, thành phố, chính quyền và chuyên môn cùng cấp thực hiện triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp, giữ việc làm cho người lao động; đảm bảo quyền lợi, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; Tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm, đào tạo nghề cho người lao động bị mất việc làm. Tổ chức các hoạt động chăm lo kịp thời từ nguồn hỗ trợ của các cấp chính quyền, tài chính công đoàn đối với người lao động bị mất việc làm, có hoàn cảnh khó khăn theo quy định.
Các cấp công đoàn xây dựng kế hoạch và triển khai hiệu quả, kịp thời các hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao động trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 tổ chức các hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao động nhân dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023; tổ chức Chương trình “Chợ Tết Công đoàn năm 2023” để mang lại cho công nhân lao động một không khí vui tươi, đầm ấm.
