Những kiến nghị này được đề xuất với Bộ Tài chính trên cơ sở kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với Hội Nhà báo Việt Nam (tháng 6.2023) và ý kiến phản ánh, kiến nghị của các cơ quan báo chí.

Quy định thống nhất về lộ trình tính đủ giá sản phẩm, dịch vụ công

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, Nghị định 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập quy định chưa thống nhất hoặc chưa cụ thể về thực hiện lộ trình tính đủ giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước.

Cụ thể, điểm a Khoản 2, Điều 5 quy định đến hết năm 2021, cơ bản hoàn thành lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công (tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và khấu hao tài sản cố định, chi phí khác theo quy định của pháp luật về giá). Tuy nhiên, điểm b khoản 2, Điều 9 quy định đơn vị sự nghiệp Nhóm 2 (tự chủ kinh phí chi thường xuyên) cung cấp dịch vụ công thông qua đấu giá với giá chưa tính đủ chi phí khấu hao. Đồng thời, khoản 3, Điều 9 quy định đơn vị sự nghiệp Nhóm 3 (tự đảm bảo một phần kinh phí chi thường xuyên) được Nhà nước đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo giá chưa tính đủ chi phí; nhưng chưa quy định khoản chi phí nào chưa được tính vào giá để có căn cứ thực hiện.

Vì vậy, Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị Bộ Tài chính có quy định thống nhất về lộ trình tính đủ giá sản phẩm, dịch vụ công; trong đó, đề nghị cho tính chi phí khấu hao tài sản cố định khi đặt hàng, đấu thầu cung cấp dịch vụ lĩnh vực báo chí, truyền thông để hỗ trợ các cơ quan báo chí, xuất bản chủ động về nguồn tái đầu tư tài sản, phương tiện hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ. Cùng với đó, Bộ Tài chính nghiên cứu, phân loại nguồn tài chính của đơn vị theo tính chất nguồn tài chính: nguồn ngân sách nhà nước, nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp (theo chức năng, nhiệm vụ của đơn vị); nguồn thu từ hoạt động kinh doanh, liên doanh, liên kết; thu từ cho thuê tài sản; thu tài trợ, viện trợ; đồng thời làm rõ nguồn tài chính được tự chủ (bao gồm nguồn ngân sách nhà nước quản lý theo phương thức đặt hàng, đấu thầu); nguồn tài chính không được tự chủ; nhiệm vụ chi thực hiện từ nguồn kinh phí tự chủ, nhiệm vụ chi từ nguồn không tự chủ…

Giao các bộ ban hành định mức cụ thể theo yêu cầu quản lý 

Liên quan đến cơ chế đặt hàng, Nghị định 60/2021/NĐ-CP và Nghị định 32/2019/NĐ-CP quy định: giá, đơn giá sản phẩm, dịch vụ công được xác định trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Trong đó, chi phí tiền lương trong giá, đơn giá sản phẩm, dịch vụ công tính theo mức lương cơ sở, hệ số tiền lương ngạch, bậc, chức vụ, các khoản phụ cấp… do các bộ, cơ quan trung ương, UBND tỉnh ban hành theo thẩm quyền.

Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, với các đơn vị sự nghiệp công lập có mức độ tự chủ chi đầu tư và chi thường xuyên (Nhóm 1), đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo chi thường xuyên (Nhóm 2), việc tính chi phí tiền lương trong giá dịch vụ theo quy định trên là không phù hợp. Bên cạnh đó, hai Nghị định này giao cho các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND các tỉnh ban hành, sửa đổi, bổ sung định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí thuộc phạm vi quản lý - dẫn đến việc có nhiều cơ quan ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật trong cùng lĩnh vực.

Do đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, sửa đổi Nghị định 60/2021/NĐ-CP cho phép xác định chi phí tiền lương trong giá đặt hàng đối với các đơn vị Nhóm 1 và Nhóm 2. Cụ thể, các đơn vị đã được cấp có thẩm quyền ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật được áp dụng đơn giá tiền lương theo thực tế 3 năm liền kề của đơn vị khi lập phương án giá dịch vụ. Đối với các đơn vị chưa được cấp có thẩm quyền ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá dịch vụ được tính theo chi phí tiền lương bình quân theo thực tế 3 năm liền kề.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi quy định để các bộ được ban hành văn bản hướng dẫn phương pháp xây dựng, ban hành tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ, phương pháp xây dựng, trình tự ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí hoặc có thể ban hành định mức cụ thể theo yêu cầu quản lý thực tế ngành, lĩnh vực. Trường hợp bộ quản lý ngành, lĩnh vực ban hành văn bản hướng dẫn thì công tác xây dựng, ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí cụ thể sẽ do các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương tổ chức xây dựng theo hướng dẫn để áp dụng trong phạm vi quản lý đối với đơn vị trực thuộc. Bởi lẽ dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực thông tin và truyền thông, nhất là báo chí, truyền thông có tính đặc thù - hao phí về lao động, vật tư, sử dụng tài sản phụ thuộc nhiều vào điều kiện trang bị cơ sở vật chất, trình độ công nghệ, tổ chức sản xuất, điều kiện vùng miền… nên năng suất lao động rất khác nhau.

Ngoài các nội dung trên, Bộ Thông tin và truyền thông đề nghị Bộ Tài chính điều chỉnh, hoàn thiện các quy định pháp luật về giá, chính sách thuế, kiến nghị về bố trí kinh phí hoạt động mua sắm trang thiết bị, phương tiện tác nghiệp của đơn vị báo chí.