Nỗ lực thay đổi nhận thức của 10.000 hiệu trưởng về Trường học Hạnh phúc

Hạnh phúc để học tập

Vào Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20 tháng 3 năm 2023, UNESCO đã tổ chức Hội thảo trực tuyến của UNESCO về Hạnh phúc trong và cho học tập với chủ đề: “Hạnh phúc để học tập - Tại sao thế giới cần trường học hạnh phúc”

Tham dự  Hội thảo có hơn 200 chuyên gia, nhà hoạch định chính sách, hiệu trưởng các trường học, học sinh và phụ huynh của nhiều quốc gia và các tổ chức quốc tế.

Hội thảo đã thảo luận về mức độ liên quan ngày càng tăng của hạnh phúc trong diễn ngôn giáo dục toàn cầu hiện nay; Chia sẻ những nỗ lực quốc tế và quốc gia đang diễn ra để đảm bảo môi trường dạy và học tích cực nhằm cải thiện việc học;  Tăng cường cam kết chính trị và sự quan tâm của xã hội đối với hạnh phúc của toàn trường như là nền tảng của chất lượng học tập.

Đồng thời, thảo luận về nhu cầu thay đổi cách định nghĩa chất lượng giáo dục qua lăng kính hạnh phúc; Khuyến khích các quốc gia thành viên (chính quyền trung ương và địa phương cũng như các trường học) tham gia Chương trình Trường học Hạnh phúc (THHP) trong quan hệ đối tác với UNESCO.

Các phát biểu tại Hội thảo đều xoay quanh câu hỏi: Vì sao thế giới cần có trường học Hạnh phúc? Và Trường học Hạnh phúc được nhận diện như thế nào trong các bối cảnh cụ thể?

Góc nhìn của Giáo sư Grégoire Borst, Giáo sư Tâm lý học Phát triển và Khoa học Thần kinh Nhận thức về Giáo dục (Đại học Paris), Giám đốc Phòng thí nghiệm Tâm lý Giáo dục và Phát triển Trẻ em (LaPsyDÉ - CNRS) về Trường học Hạnh phúc  từ khía cạnh não bộ và tâm lý.

Nghiên cứu liên quan đến bất bình đẳng, trí não và các yếu tố xã hội, tác động của bạo lực lên não bộ và các triệu chứng chán nản  cho thấy các vấn đề khủng hoảng liên quan đến sức khỏe, môi trường giáo dục ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe tinh thần, trí tuệ và kết quả học tập của học sinh.

Thay đổi nhận thức của 10.000 hiệu trưởng phổ thông trong cả nước

Tại phiên về  “Trường học hạnh phúc” được nhận diện như  thế nào trong bối cảnh cụ thể và sự cần thiết của THHP có các báo cáo cáo của đại diện nhiều quốc gia trên thế giới.

Quỹ Hỗ trợ đổi mới Giáo dục phổ thông Việt Nam (VGEF) là đơn vị chủ trì đại diện Việt Nam tham dự hội thảo. Tại điểm cầu VIGEF, Việt Nam có sự tham dự của lãnh đạo VIGEF;  lãnh đạo Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục - Bộ GD-ĐT,  đại diện Hiệu trưởng, giáo viên trường phổ thông cùng các cán bộ, chuyên gia VIGEF.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đặng Tự Ân, Giám đốc VIGEF cho biết, dự án Trường học Hạnh phúc do VIGEF triển khai  được thực hiện vào thời kỳ giáo dục của Việt Nam đang tích cực đổi mới, chuyển từ mục tiêu chủ yếu cung cấp kiến thức sang phát triển toàn diện phẩm chất năng lực cho người học.

"Chúng tôi quan niệm, hạnh phúc cho người học không phải chỉ là kết quả học tập hay điểm số mà cần hướng tới một đời sống tinh thần cân bằng và lành mạnh hơn, biết làm chủ cảm xúc cho tất cả trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và sinh viên các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam.

Cách tiếp cận Dự án của chúng tôi, trước hết là làm thay đổi nhận thức của 10.000 hiệu trưởng phổ thông trong cả nước, giúp họ biết cách rèn luyện để có hạnh phúc và có được trải nghiệm xây dựng THHP tại chính cơ sở của mình, theo bộ tiêu chí 3P của UNESCO là Con người (People), Quá trình dạy học, giáo dục (Process) và Môi trường giáo dục (Place).

Sau đó, bằng vai trò độc đáo của mình, Hiệu trưởng sẽ làm thay đổi người dạy và người học để họ có được hạnh phúc trong môi trường học đường. Từ kết quả có được THHP, chúng tôi sẽ làm lan tỏa cảm xúc hạnh phúc ra cộng đồng và xã hội của VN” - Giám đốc VIGEF Đặng Tự Ân bày tỏ.

Hiệu trưởng, giáo viên và học sinh đều cần phải thay đổi

Hiệu trưởng trường THPT Hoàng Cầu, Hà Nội cô Lưu Thi Lập chia sẻ kinh nghiệm sâu sắc nhất của mình về quá trình xây dựng THHP. Theo cô Lập, xây dựng trường học hạnh phúc là hành trình thay đổi về Nhận thức và Hành động lâu dài, bền bỉ của Hiệu trưởng, giáo viên, học sinh và phụ huynh để mang đến hạnh phúc cho chính họ.

Để thay đổi trong nhận thức, trường THPT Hoàng Cầu đã triển khai chuỗi hội thảo để giúp họ hiểu về trường học hạnh phúc và biết cách rèn luyện để có hạnh phúc cho mình và những người xung quanh. Để thay đổi trong hành động thì cả hiệu trưởng, giáo viên và học sinh đều cần phải thay đổi.

Cô Lập cho biết: "Tôi đã lắng nghe những ý kiến phản hồi từ giáo viên, học sinh và phụ huynh để phát hiện ra những điều, những việc chưa làm cho họ hạnh phúc và tìm ra giải pháp khắc phục để họ trở nên hạnh phúc hơn, tích cực hơn. Khi đó, giáo viên có nhu cầu sáng tạo còn học sinh có cơ hội phát triển năng lực cá nhân ngoài kết quả học tập hay điểm số.

Tôi điều chỉnh cách thức xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường nhằm đáp ứng nhưng mong muốn chính đáng đó của họ. Giáo viên cần cười nhiều hơn khi tiếp xúc với đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh.

Họ cũng lắng nghe và tôn trọng hơn những ý kiến khác biệt đồng thời quan tâm đến học sinh nhiều hơn. Họ làm nhiều cách để không khí lớp học trở lên thoải mái, vui vẻ. Học sinh cần hiểu rằng hạnh phúc không chỉ là sự đón nhận mà các em cũng phải biết thay đổi chính mình để đồng hành cùng thầy cô. Các em hài lòng, phấn khởi khi đến trường.

Khi học sinh hạnh phúc cũng có nghĩa là nhà trường đã mang đến hạnh phúc cho phụ huynh. Họ tin tưởng, đồng thuận và tham gia tích cực các hoạt động của nhà trường cùng các con".

“Chúng tôi đã cùng nhau xây dựng một ngôi trường mà ở đó có: Hiệu trưởng Hạnh phúc - Giáo viên hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc và Phụ huynh hạnh phúc. Với chúng  tôi,  mỗi ngày đến trường là một ngày vui!” -  cô Lập nhấn mạnh.

PGS.TS. Đặng Thị Thanh Huyền 

Phó Giám đốc Quỹ Hỗ trợ đổi mới GDPT Việt Nam-VIGEF

Thành viên Ban điều hành Mạng lưới Quản lý giáo dục, Viện Nghiên cứu và phát triển Quản lý giáo dục.