Thiếu thuốc, vật tư y tế … người bệnh rỗng túi
Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, thời gian qua, toàn ngành Y tế đã nỗ lực hết sức để triển khai nhiệm vụ phòng chống dịch, cùng với đó thường xuyên tiếp nhận, điều trị cho hàng ngàn lượt bệnh nhận, các nhân viên, đội ngũ y, bác sĩ, điều dưỡng… vẫn luôn hết lòng vì người bệnh.
Ngược lại với sự nỗ lực trên, tâm lý của đội ngũ trong toàn ngành có nhiều trăn trở từ việc nợ đọng lương kéo dài, các nguồn quỹ để khen thưởng, khích lệ động viên “cạn kiệt”. Vấn đề nan giải nhất là thiếu thuốc điều trị, vật tư y tế tại nhiều nơi, khiến bác sĩ lúng túng, người nhà bệnh nhân tăng thêm nhiều khoản chi…
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo toàn ngành y tế cùng chuyên viên kế toán tập trung họp bàn với các ngành Tài chính, Bảo hiểm xã hội để tìm cách tháo gỡ.
Theo thống kê từ Sở Y tế, 2 năm qua, tổng giá trị trúng thầu thuốc tập trung của tỉnh Gia Lai đã được Sở Y tế phân bổ trong thoả thuận khung của 23 cơ sở y tế công lập gần 647 tỷ đồng với 758 danh mục thuốc. Kết quả trúng thầu tập trung giai đoạn 2021-2022 cơ bản đáp ứng nhu cầu điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Hiện nay có 14/23 cơ sở khám, chữa bệnh đã xuất hiện tình trạng thiếu cục bộ một số thuốc thuộc nhóm gây nghiện, hướng thần hoặc một số thuốc chuyên khoa đặc trị, cá biệt có trung tâm y tế huyện Kông Chro thiếu 46/173 danh mục và Bệnh viện Đa khoa tỉnh thiếu 27/384 danh mục.
Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai Lý Minh Thái, cho biết: Nguyên nhân thiếu thuốc phục vụ nhu cầu điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh do một số cơ sở khám, chữa bệnh chưa thanh toán công nợ cho các nhà thầu trúng thầu; một số mặt hàng thuốc thuộc nhóm gây nghiện, hướng thần và một số thuốc chuyên khoa đặc trị vì lý do bất khả kháng nhà thầu không nhập khẩu được thuốc và nguyên liệu làm thuốc hoặc số đăng ký chưa được gia hạn.
Để hỗ trợ các đơn vị có đủ thuốc điều trị và vật tư y tế cần thiết phục vụ người bệnh, Sở đã chủ động điều phối thuốc, vật tư với tổng kinh phí hơn 14 tỷ đồng. Riêng Trung tâm y tế hơn 4 tỷ đồng. Đến thời điểm hiện tại vẫn còn đơn vị y tế thiếu vật tư cục bộ như bệnh viện đa khoa tỉnh, BV 331, Trung tâm y tế huyện Đức Cơ… Để tránh tình trạng thiếu thuốc, vật tư trước khi có hướng xử lý toàn diện thì các cơ sở y tế cân đối mua các gói nhỏ theo nhu cầu thực tế đúng quy định.
Trước khó khăn trên, tại cơ sở y tế lớn tuyến tỉnh đã chủ động phối hợp đơn vị chủ quản và chỉ đạo của tỉnh để cân đối, phân bổ nguồn thuốc, vật tư y tế hợp lý phục vụ người bệnh trong giai đoạn này.
Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai Phạm Bá Mỹ cho biết: “Để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, Bệnh viện đã tìm các loại thuốc tương tự để thay thế, phần nào đảm bảo nhu cầu chữa bệnh của người dân; tổ chức mua sắm cục bộ; mượn và điều tiết tại các bệnh viện, trung tâm y tế khác…Chúng tôi cố gắng khắc phục sớm để đảm bảo thuốc, vật tư y tế trong khám-chữa bệnh cho người dân nói riêng, người dân có thẻ BHYT nói chung”.
Tự chủ tài chính… cơ sở y tế rơi vào “khủng hoảng”
Bên cạnh việc thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế cần sớm được các ngành cùng bàn cách tháo gỡ, giúp người bệnh và gia đình bệnh nhân giảm chi phí điều trị, thì việc tự chủ tài chính tại các cơ sở y tế công lập khiến cho các đơn vị gặp nhiều khó khăn, có nơi rơi vào “khủng hoảng”; nhân viên y tế bỏ việc xảy ra ở nhiều nơi. Việc thu không đủ chi, đang khiến đơn vị phải nợ lương, các nguồn quỹ dùng động viên khích lệ tinh thần cán bộ, nhân viên bị “vắt kiệt”, thiếu kinh phí nên cũng không thể đầu tư mua sắm và đào tạo nhân lực để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh phục vụ sức khỏe nhân dân.
Trong năm 2022, tổng số đơn vị đề nghị giao tự chủ: 27 đơn vị. Trong đó có 5 đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên; 20 đơn vị tự đảm bảo một phần chi thường xuyên và 2 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động.
“Thu không đủ chi, thiếu hụt, riêng tiền lương tới nay là 63 tỷ đồng. Bảo hiểm y tế chưa thanh toán; tiền phẫu thuật 7,5 tỷ đồng nâng tổng lên 52 tỷ đồng. Bệnh viện đang thiếu hụt 115 tỷ đồng để phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh - Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Gia Lai Nguyễn Mạnh Cường cho biết.
Tháo gỡ… không được thì để người khác làm
Để tháo gỡ khó khăn cho ngành Y tế, lãnh đạo các đơn vị đã nêu lên thực trạng, các khâu chưa được giải quyết, vướng ở chỗ nào cần có ý kiến chỉ đạo, xử lý… những nguyên nhân tồn tại từ đó tìm hướng giải quyết và định hướng lâu dài cho toàn Ngành.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch cho rằng: Hiện nay, vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế tại các bệnh viện, trung tâm y tế cần phải tháo gỡ ngay nhất là tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh vì đây là bệnh viện tuyến cuối của tỉnh. Đối với BHXH cần rà soát, khẩn trương trả lời dứt điểm về việc nợ BHYT, nếu có kiến nghị, đề xuất nào thì báo cáo UBND tỉnh để UBND tỉnh có kiến nghị đề xuất với BHXH Việt Nam, nếu cần thiết thì triển khai phương án cấp ứng trước để các đơn vị giải quyết khó khăn trước mắt.
“Các cơ sở y tế trong quá trình thực hiện vướng mắc gì; mua sắm, đấu thầu nếu lo lắng thì cần gì… các vấn đề này tại sao cơ sở y tế không tự tháo gỡ, để Tỉnh phải vào cuộc. Hôm nay, nếu các vấn đề không được giải quyết, không làm được thì đề nghị thay đổi người khác. Cùng với đó, cần xem lại vấn đề quản trị bệnh viện, vấn đề chuyển đổi số để triển khai hiệu quả công tác y tế và không để lãng phí nguồn nhân lực” – Phó Chủ tịch UBND tỉnh nói.
Vấn đề về sắp xếp, tự chủ trong Ngành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch cũng đã chỉ đạo các bệnh viện, trung tâm y tế xây dựng phương án tự chủ cụ thể. Trong đó, xây dựng phương án tự chủ giai đoạn năm 2022 và giai đoạn đến 2025.
Định hướng lâu dài trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh, việc xây dựng đề án phát triển y tế, gồm có các mục tiêu đầu tư, nâng cấp Bệnh viện Đa khoa tỉnh trở thành Bệnh viện hạng I; Xây dựng Trung tâm Huyết học và Truyền máu; Xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu, Trung tâm Tim mạch, hoặc nâng cấp các Khoa Ung bướu, Tim mạch và thành lập Khoa Nội tiết đáp ứng nhu cầu điều trị các bệnh không lây nhiễm tại tỉnh… Xây dựng bệnh viện vùng, bệnh viện chuyên khoa gắn với đào tạo nguồn, tạo cơ chế đặc thù, tập trung mũi nhọn để tham mưu cho UBND tỉnh.
