Giải pháp nào để phát huy hiệu quả quảng cáo ngoài trời?

Tọa đàm đã ghi nhận nhiều ý kiến trao đổi về các vấn đề còn nhiều vướng mắc, từ hành lang pháp lý đến tổ chức thực hiện, với mục tiêu tìm ra giải pháp tạo bứt phá cho ngành quảng cáo nói chung và quảng cáo ngoài trời nói riêng.

Tư duy "đấu thầu" không phù hợp với vị trí quy hoạch quảng cáo

Theo ông Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch Hiệp Hội quảng cáo Việt Nam, trên thực tế, quảng cáo ngoài trời còn gặp một số vướng mắc, bất cập về hành lang pháp lý, các quy định hướng dẫn, dẫn đến việc khai thác chưa hiệu quả.

Ông Nguyễn Trường Sơn bày tỏ mong muốn thông qua toạ đàm, cơ quan quản lý Nhà nước hiểu hơn về ngành quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo ngoài trời.

"Trước đây, nhiều ý kiến cho rằng quảng cáo là nói vống, là nói không đúng sự thật. Nhưng với chúng tôi hiện nay, quảng cáo là "mua bán niềm tin", truyền tải thông điệp của các nhãn hàng đến với khách hàng một cách trung thực nhất, để người tiêu dùng có nhìn nhận đúng về sản phẩm. Do đó, chúng tôi mong muốn cơ quan quản lý hiểu được việc này, để đóng góp chung cho kinh tế - xã hội phát triển. Đồng thời, để người dân thấy rằng, hoạt động quảng cáo là một phần trong cuộc sống hàng ngày”, ông Nguyễn Trường Sơn nêu rõ.

Để "bán niềm tin", ông Sơn cho rằng phải làm trong sạch thị trường, làm trong sạch hoạt động quảng cáo, trong đó có quảng cáo ngoài trời. Ông nhấn mạnh, đây là vấn đề rất cấp thiết khi quảng cáo ngoài trời còn lộn xộn, chưa theo quy hoạch.

Hiện nay, Luật Quảng cáo đã quy hoạch các địa phương phải có quy hoạch về quảng cáo và hầu hết các địa phương đều đã có quy hoạch và triển khai thực hiện. "Nếu vấn đề quy hoạch quảng cáo chưa giải quyết được, sẽ có vi phạm trong hoạt động quảng cáo, mất mĩ quan đô thị, thất thu ngân sách”, ông Sơn nói.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội quảng cáo TP Hà Nội, qua thực tế kinh doanh, các doanh nghiệp quảng cáo nhận thấy có những vướng mắc. Cụ thể, một số quy định trong Luật Quảng cáo và các văn bản hướng dẫn mang tính định tính gây những cách hiểu khác nhau trong quá trình quản lý và việc thực hiện của các tổ chức, cá nhân. Bên cạnh đó, tại TP Hà Nội hiện nay, biển quảng cáo tấm lớn độc lập ngoài trời vẫn chưa được tiếp nhận hồ sơ thông báo.

Để tháo gỡ các vướng mắc nêu trên, ông Tuấn nhấn mạnh quy hoạch biển quảng cáo ngoài trời phải được coi trọng như những quy hoạch của các ngành khác như quy hoạch bất động sản, quy hoạch các khu công nghiệp…

Về quy hoạch quảng cáo ngoài trời hiện nay, ông Tuấn cho biết kể từ năm Luật Quảng cáo được áp dụng, quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại các tỉnh thành Việt Nam hầu hết đều bị treo, không thực hiện được.

Theo ông Tuấn, quy hoạch quảng cáo bị "treo" là do theo Luật Quảng cáo "Vị trí mới biển quảng cáo ngoài trời phải được đấu thầu". Ông cho rằng quy định này là không khả thi. Trên thực tế, đất là có chủ sở hữu tư nhân, hoặc các tổ chức, nên không thể thu hồi tài sản của họ để đấu thầu.

"Tư duy "đấu thầu" không phù hợp với vị trí quy hoạch quảng cáo", ông Tuấn nêu quan điểm.

Cần thay đổi một số chính sách lớn để hoạt động quảng cáo mang tính chất đồng bộ

Bà Ninh Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Văn hoá cơ sở, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho biết hoạt động quảng cáo đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế chung của các địa phương và sự phát triển chung của đất nước. Từ năm 1994, chúng ta đã có hành lang pháp lý cho hoạt động quảng cáo. Từ từ đó đến nay, chúng ta đã có có hai lần sửa đổi, bổ sung, chính sách.

Hiện chúng ta vẫn tiếp tục điều chỉnh các chính sách cho phù hợp. Ngoài Luật Quảng cáo thì Luật Đất đai, Luật Bảo vệ Môi trường, Luật Xây dựng, Luật Dược và một số văn bản khác thường xuyên bổ sung các chính sách liên quan tới nội dung quảng cáo.

"Mặc dù trong 10 năm qua Luật Quảng cáo chưa có sửa đổi nhưng chúng ta không dừng chân tại chỗ, kể cả những vấn đề mang tính chất quảng cáo trên môi trường mạng và phòng kháng chiến báo chí thì với vai trò chủ trì của Bộ Thông tin và Truyền thông cũng rất tích cực và thường xuyên bổ sung các chính sách", bà Hương nói.

Bà Hương cho biết thời điểm này cũng đến lúc cần thay đổi một số chính sách lớn để hoạt động quảng cáo mang tính chất đồng bộ, là một văn bản chuyên ngành từ quảng cáo và thống nhất các luật hiện nay. Với quảng cáo ngoài trời - vấn đề đang được thảo luận là quy hoạch quảng cáo, thứ hai là thủ tục hành chính và thứ ba là kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm.

Cục trưởng Cục Văn hoá cơ sở cũng đề nghị các cơ quan, doanh nghiệp chia sẻ với cơ quan quản lý Nhà nước trong việc xây dựng chính sách. "Luật cho doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm nội dung, nhưng doanh nghiệp lại muốn cơ quan quản lý chịu trách nhiệm thay cho doanh nghiệp bằng cách phải có giấy cầm trong tay mới yên tâm làm. Khi chính sách ban hành thì doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm về việc mình làm", bà Hương nói.

Theo bà Hương: "Có ý kiến nói rằng Luật Quảng cáo cũ rồi nhưng khi chúng tôi yêu cầu đề xuất các nội dung sửa lại không sửa được. Nội dung kiểm tra xử lý vi phạm, tới đây chúng tôi sẽ quy định những chế tài xử phạt rất mạnh. Hiện nay mức xử phạt cao nhất là 200 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm là không thấp nhưng thực thi ở địa phương thế nào".

Với vai trò là quản lý Nhà nước và đặc biệt là tổ biên tập sửa đổi Luật Quảng cáo, bà Hương cam kết sẽ lắng nghe để cân đối các ý kiến. 

Cần tiếp cận quảng cáo theo cách mới là công nghiệp văn hóa

Phát biểu tại toạ đàm, ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP Hà Nội bày tỏ sự trăn trở về lĩnh vực quảng cáo nói chung và quảng cáo ngoài trời nói riêng. Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP Hà Nội cho rằng vẫn còn sự "trầm lắng" của doanh nghiệp trong lĩnh vực quảng cáo, chưa thể hiện rõ sự khát vọng trong đóng góp cho Thủ đô, cho đất nước.

Theo ông Đỗ Đình Hồng, cần xác định quảng cáo ngoài trời là ngành công nghiệp văn hoá. Muốn làm được điều này, ông Hồng nhấn mạnh các cơ quan, đơn vị liên quan đều phải chuyển mình, hướng đến "ngành công nghiệp" như mục tiêu đã đề ra.

Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP Hà Nội nhấn mạnh, ngành quảng cáo cũng cần sự chuyển mình như vậy để hướng đến ngành công nghiệp văn hoá.

"Đừng xác định việc này của đơn vị nọ, đơn vị kia. Đây là việc của chúng ta, là việc chúng sẽ phải bàn, phải làm để thay đổi bức tranh về ngành quảng cáo, trong đó có quảng cáo ngoài trời. Cần xây dựng bức tranh mới cho ngành để đạt mục tiêu là ngành công nghiệp văn hoá", ông Đỗ Đình Hồng cho hay.

Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP Hà Nội cho biết trong quá trình xây dựng dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi), Luật Thủ đô (sửa đổi), các vấn đề về hoạt động quảng cáo, quảng cáo ngoài trời đã được đề xuất để cụ thể hoá, tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp hoạt động.

Theo ông Hồng, vấn đề hình thành các khu dịch vụ thương mại, quảng cáo đã được từng được đề cập, tuy nhiên doanh nghiệp còn e ngại trong việc thực hiện. Bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý, ông Đỗ Đình Hồng cho rằng doanh nghiệp cần chuyển mình mạnh mẽ hơn bởi quảng cáo là ngành sáng tạo, cần tạo ta các sản phẩm khách hàng cần, tạo ra dịch vụ để kết nối khách hàng với các sản phẩm quảng cáo mình tạo ra.

Đồng tình với quan điểm cần tiếp cận quảng cáo theo cách mới, đó là công nghiệp văn hóa,  Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội Bùi Hoài Sơn cho biết sắp tới, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội sẽ có một đợt giám sát thực hiện Luật Quảng cáo.

"Chúng tôi mong rằng quá trình sửa luật sắp tới sẽ hạn chế được tình trạng luật khung luật ống, tránh những điều hay của luật không thể hiện được trong các nghị định, thông tư", ông Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Theo ông Bùi Hoài Sơn, quảng cáo ngoài trời hiện cũng có nhiều vấn đề đang được cơ quan xây dựng, sửa đổi luật đồng hành với các bộ, ngành, hiệp hội để xử lý vấn đề tốt nhất. Quảng cáo ngoài trời là lĩnh vực đa ngành. Đây là vấn đề kinh tế, công nghệ, văn hoá nghệ thuật hay cảnh quan đô thị; là vấn đề rất quan trọng. Hiệp hội Quảng cáo nên đóng vai trò quan trọng, chủ chốt cùng các cơ quan quản lý Nhà nước để có thể xử lý tốt vấn đề này.

Ông Sơn cho rằng Luật Quảng cáo sẽ có chu kỳ sống khá lâu dài và cũng rất khó sửa. Thực tế, 12 năm nay mới sửa được Luật Quảng cáo nên nếu không làm tốt luật và để việc sửa luật kéo dài cả chục năm sẽ để lại nhiều hệ luỵ không mong muốn.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội bày tỏ mong muốn các cơ quan soạn thảo luật sẽ có thêm nhiều cuộc toạ đàm, đặc biệt là có sự đồng hành của cơ quan truyền thông. Theo ông, khi làm tốt điều này sẽ giúp ngành quảng cáo phát triển đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như sự phát triển văn hoá, con người Việt Nam.