Nguồn vốn bảo trì hạ tầng giao thông mới đáp ứng 40% yêu cầu

Hệ thống hạ tầng giao thông từng bước đồng bộ, hiện đại

Trong báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Kỳ họp thứ 5 gửi các đại biểu Quốc hội, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, đến nay, năng lực hệ thống kết cấu hạ tầng được nâng lên đáng kể, bảo đảm kết nối giữa các vùng miền trong cả nước và giao thương quốc tế, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tạo diện mạo mới cho đất nước.

Cụ thể, mạng lưới đường bộ cao tốc bước đầu được hình thành với 29 tuyến/đoạn tuyến cao tốc, tổng chiều dài 1.729km (từ đầu nhiệm kỳ đã hoàn thành 566km/3 năm, bằng 1/2 khối lượng đã triển khai trong gần 20 năm trước đây là khoảng 1.163km).

Hiện, đang tiếp tục triển khai thi công khoảng 1.071km; gấp rút hoàn thiện thủ tục để khởi công các đường vành đai 4 vùng thủ đô Hà Nội, vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, các tuyến cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Tuyên Quang - Hà Giang, Đồng Đăng - Trà Lĩnh... để hoàn thành thêm khoảng 344km, phấn đấu đến năm 2025 cả nước có trên 3.000km đường bộ cao tốc.

Hệ thống hạ tầng đường sắt được quan tâm đầu tư nâng cấp, cải tạo, trong đó đã hoàn thành 4 dự án đường sắt quan trọng, cấp bách trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh, góp phần rút ngắn thời gian chạy tàu, nâng cao an toàn. Bên cạnh đó, hiện đang triển khai 4 dự án cải tạo, nâng cấp các đoạn còn lại, hoàn thành năm 2025; đưa vào khai thác tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông và đang đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn: Nhổn - Ga Hà Nội, Bến Thành - Suối Tiên, Bến Thành - Tham Lương.

Toàn ngành đang tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo ý kiến của Hội đồng thẩm định nhà nước và các tuyến đường sắt khác như: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Ngọc Hồi - Thạch Lỗi, TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ, Biên Hòa - Vũng Tàu, Thủ Thiêm - Long Thành... làm cơ sở định hướng kêu gọi đầu tư.

Về hệ thống cảng biển, đến nay đã đầu tư, đưa vào khai thác 286 bến cảng (thuộc 36 cảng biển), cơ bản đáp ứng năng lực vận tải, xuất khẩu hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước.

Đường thủy nội địa đã cải tạo, đưa vào khai thác 17 tuyến vận tải, cơ bản từng bước đáp ứng nhu cầu vận tải thủy. Hệ thống cảng hàng không đã cải tạo và đưa vào khai thác 22 cảng cơ bản đáp ứng nhu cầu hành khách, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, hội nhập quốc tế.

Nhìn chung, “hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đã từng bước đồng bộ, hiện đại, tạo lập cơ cấu vận tải hợp lý, hiệu quả, góp phần hạn chế tai nạn giao thông trong cả nước, giảm ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn”, Bộ Giao thông Vận tải đánh giá.

Tuy vậy, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông vẫn còn những điểm nghẽn, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đáng chú ý, vốn đầu tư đã được quan tâm, ưu tiên bố trí nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu đã đề ra. Trong kỳ trung hạn 2021 - 2025, Bộ Giao thông Vận tải dự kiến nhu cầu vốn cần để đầu tư hạ tầng giao thông khoảng 462.000 tỷ đồng, nhưng Quốc hội, Chính phủ phân bổ cho Bộ là 306.000 tỷ đồng, chỉ đáp ứng được 66% nhu cầu.

Bên cạnh đó, nguồn vốn dành cho bảo trì hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% yêu cầu thực tế…

Giảm thị phần vận tải đường bộ, tăng đường thủy nội địa và đường sắt

Nhằm cụ thể hóa mục tiêu tiếp tục hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, góp phần kéo giảm ùn tắc, tai nạn giao thông theo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội cùng các Chương trình hành động của Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải xác định thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách.

Bộ sẽ tiếp tục rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời sửa đổi các quy định chưa phù hợp nhằm rút ngắn thời gian, thủ tục đầu tư; cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính; thể chế hóa các giải pháp về phân cấp, phân quyền trong huy động, sử dụng nguồn lực tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương cùng đầu tư ngân sách vào các hạ tầng dùng chung, hạ tầng liên kết vùng.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ huy động tối đa các nguồn lực ngoài ngân sách, sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách nhà nước với mục tiêu “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”, áp dụng linh hoạt các loại hợp đồng đầu tư theo phương thức PPP (Public - Private Partnership - Đầu tư theo hình thức đối tác công tư) phù hợp với đặc điểm, lợi thế của từng lĩnh vực, xây dựng và áp dụng cơ chế chia sẻ rủi ro hợp lý.

Tiếp tục tái cơ cấu thị phần vận tải theo hướng giảm thị phần vận tải đường bộ, tăng thị phần các phương thức vận tải đường thủy nội địa và đường sắt. Chủ động tiếp cận, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại trong thiết kế, xây dựng, quản lý, khai thác.

Ngoài ra, Bộ sẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng, sớm đưa vào khai thác, vận hành các dự án kết cấu hạ tầng giao thông trọng điểm, hiện đại, đặc biệt là hệ thống đường bộ cao tốc. Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác bảo trì, sửa chữa kết cấu hạ tầng giao thông, xử lý điểm đen; rà soát, điều chỉnh tổ chức giao thông, hệ thống báo hiệu bảo đảm điều kiện an toàn của kết cấu hạ tầng giao thông. Đây là giải pháp hết sức quan trọng trong kéo giảm tai nạn giao thông – Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ.