Cần có chế tài mạnh

Doanh nghiệp nợ BHXH ngày càng nhiều, càng khó đòi

Một trong những quyền lợi hợp pháp, chính đáng mà người lao động được hưởng sau khi ký kết hợp đồng lao động với doanh nghiệp là chế độ về BHXH, BHYT, BHTN. Tuy nhiên, tình trạng doanh nghiệp nợ đọng BHXH kéo dài, thậm chí cố tình chây ì, khiến quyền lợi của người lao động bị thiệt thòi. Theo đó, người lao động không được thanh toán các quyền lợi như: chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động; nghỉ việc không chốt được sổ nên không được nhận trợ cấp thất nghiệp; thậm chí tới tuổi nghỉ hưu cũng không được giải quyết chế độ hưu trí…

Theo BHXH tỉnh Đồng Nai, tính đến ngày 30.6, toàn tỉnh có hơn 1,5 nghìn doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên. Tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN và bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Trước thực trạng các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN ngày càng nhiều, càng khó đòi, BHXH tỉnh đã phối hợp với các cơ quan liên quan để kiểm tra, đôn đốc việc đóng BHXH cũng như thu hồi công nợ. Thậm chí, nhiều lần mời đại diện công ty đến làm việc, lập biên bản và xử phạt hàng chục lần nhưng doanh nghiệp vẫn chây ì. Trong 6 tháng đầu năm, BHXH tỉnh đã tiến hành thanh tra đột xuất nhiều doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN và đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với 120 đơn vị vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 3,2 tỷ đồng. Sau thanh tra, số tiền các đơn vị khắc phục được hơn 29,3 tỷ đồng.

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Theo đại diện BHXH tỉnh Đồng Nai, hiện danh sách nợ BHXH, BHYT, BHTN ngày càng nhiều hơn. Phần lớn những doanh nghiệp này nợ BHXH kéo dài phổ biến từ 12 - 30 tháng, nhưng cá biệt có doanh nghiệp nợ kéo dài đến 115, 141 tháng nên đã và đang gây nhiều khó khăn cho công tác thu BHXH, cũng như giải quyết các chính sách BHXH, an sinh xã hội cho người lao động khi không được hưởng các chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp thất nghiệp kịp thời.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng chây ì, nợ đọng BHXH, theo Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai Phạm Minh Thành, ngoài nguyên nhân do tác động của dịch bệnh Covid-19, xung đột, căng thẳng tại một số nơi trên thế giới gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình kinh tế và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong những năm qua… còn có tình trạng chủ sử dụng lao động chưa nghiêm túc trong việc tuân thủ pháp luật về trích nộp BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Ngoài ra, còn có nguyên nhân từ việc doanh nghiệp thay đổi chủ sở hữu, người quản lý, không có người làm chuyên trách công tác BHXH, để chậm đóng kéo dài rồi chuyển tư cách pháp nhân, chuyển trụ sở không liên hệ được...

Lãnh đạo BHXH tỉnh Đồng Nai cũng cho hay, trong quá trình làm việc với các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, có những doanh nghiệp gặp khó khăn thực sự, nhưng không ít doanh nghiệp đã lợi dụng khó khăn chung để cố tình chiếm đoạt, không đóng BHXH cho người lao động. Thậm chí, có không doanh nghiệp hàng tháng vẫn trừ tiền BHXH, BHYT, BHTN của người lao động nhưng không nộp về cơ quan BHXH. Điều này dẫn đến người lao động không được hưởng các chế độ trợ cấp, ốm đau, thai sản.

Để tăng cường công tác đôn đốc thu hồi nợ đọng BHXH đạt hiệu quả, Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai cho hay, BHXH tỉnh đã triển khai đồng bộ, nhiều giải pháp như: thường xuyên đôn đốc các đơn vị đóng tiền hàng tháng đúng kỳ hạn, cung cấp số tiền phải đóng và số nợ phát sinh hàng tháng cho từng đơn vị; chỉ đạo cán bộ chuyên quản thu bám sát các đơn vị được phân công phụ trách để nắm bắt tình hình hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Rà soát, có các giải pháp thu hồi nợ BHXH, BHYT, nhất là BHTN, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Thực hiện cử cán bộ chuyên quản thu xuống đơn vị đối chiếu số liệu và hướng dẫn doanh nghiệp trích nộp và đóng tiền kịp thời, làm biên bản, gửi thông báo nợ; Thành lập đoàn kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp nợ, bao gồm thanh tra chuyên ngành và thanh tra đột xuất.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Sơn Hùng cũng đã chỉ đạo cơ quan BHXH tỉnh phối hợp với các sở, ngành, đơn vị quản lý liên quan công khai trên các phương tiện truyền thông về người sử dụng lao động vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định; chủ động phối hợp với Công an tỉnh có các biện pháp hạn chế xuất cảnh đối với chủ doanh nghiệp nhằm tránh tình trạng chủ doanh nghiệp là người nước ngoài bỏ trốn.