Tăng cường thu hồi nợ, chống thất thu ngân sách

Nợ đọng thuế lớn và có xu hướng tăng

Thời gian qua, UBND tỉnh Nghệ An đã quan tâm xây dựng, nuôi dưỡng nguồn thu NSNN trên địa bàn. Hàng năm, UBND tỉnh đã chủ động triển khai xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách theo hướng tích cực… Nhờ đó, thu NSNN giai đoạn 2016 - 2018 trên địa bàn cơ bản đạt và vượt dự toán, tốc độ tăng thu hàng năm đạt khá cao. Nhiều khoản thu đạt kết quả tốt như: Thu tiền sử dụng đất, thu thuế bảo vệ môi trường, thu lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân. Cụ thể, năm 2016 đạt 11.005,6 tỷ đồng, tăng 26,3% so với cùng kỳ năm 2015; năm 2017 đạt 12.634 tỷ đồng, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2016; năm 2018 đạt 14.031 tỷ đồng, tăng 11,1% so với cùng kỳ năm 2017.

Các đại biểu trao đổi bên lề kỳ họp	Ảnh: Hải Phong

Mặc dù vậy, Báo cáo giám sát của HĐND tỉnh cũng chỉ rõ: Tốc độ tăng thu ngân sách chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nếu loại trừ thu tiền sử dụng đất thì số thu nội địa năm 2017 và 2018 không hoàn thành dự toán được giao… Bên cạnh đó, tình trạng nợ đọng thuế toàn tỉnh có xu hướng tăng qua các năm. Đáng chú ý, nhiều địa phương còn có số nợ đọng thuế cao. Đơn cử, huyện Diễn Châu tính đến ngày 31.3.2019 có tổng số nợ thuế 26,221 tỷ đồng; thị xã Thái Hòa tính đến ngày 31.12.2018 có tổng số nợ thuế 19,268 tỷ đồng; TP Vinh năm 2018 có số nợ 244 tỷ đồng.

Theo Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hoàng Viết Đường, công tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển nguồn thu ngân sách tại một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa được quan tâm đúng mức; chính quyền các cấp, nhất là cấp (huyện, xã) chưa nỗ lực phấn đấu tăng thu ngân sách. Việc lập dự toán thu NSNN vẫn chưa bao quát hết nguồn thu. Một số doanh nghiệp hạch toán chi phí và doanh thu chưa bảo đảm đúng theo Luật Kế toán, nhất là hạch toán tăng chi phí nhằm giảm lợi nhuận để giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp.

Bên cạnh đó, phối hợp quản lý thu ngân sách trong lĩnh vực khai thác khoáng sản chưa tốt. Công tác thanh, kiểm tra chưa bao quát hết đối tượng nộp thuế; đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vận tải, bất động sản, khoáng sản, dược, nhà hàng, khách sạn, ô tô, xe máy... còn tiềm ẩn thất thu thuế. Công tác kiểm soát chống buôn lậu và gian lận thương mại vẫn còn diễn biến phức tạp và khó lường; chống thất thu thuế qua lợi dụng các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu được hưởng cơ chế chính sách ưu đãi vẫn còn nhiều khó khăn. ‘‘Công tác thanh, kiểm tra về thuế chưa bảo đảm tính răn đe; công tác thanh, kiểm tra việc thực hiện các kết luận của các đoàn kiểm tra chưa thường xuyên, quyết liệt’’, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh nhấn mạnh.

Xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm

Không chỉ làm rõ thực trạng, Đoàn giám sát cũng đã chỉ rõ bên cạnh do các quy định của Trung ương về thuế còn nhiều bất cập, sửa đổi, thay thế nhiều ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế; các quy định về xử lý vi phạm còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe nên nhiều doanh nghiệp không khắc phục các vi phạm… nguyên nhân chủ quan do một số chính quyền địa phương, nhất là cấp xã chưa thực sự vào cuộc quyết liệt; sự phối hợp trong công tác quản lý thuế, phí, lệ phí của các sở, ban ngành chưa chặt chẽ; công tác tuyên truyền chưa thường xuyên, sâu rộng, chưa nâng cao ý thức của người dân trong việc chấp hành nghĩa vụ thu nộp NSNN; công tác phổ biến chính sách pháp luật vẫn còn hạn chế, tình trạng người nộp thuế lúng túng, bị động trong kê khai nộp thuế và các vi phạm về thuế còn xảy ra,

Trên cơ sở đánh giá kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, Đoàn giám sát đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp tập trung triển khai các giải pháp quyết liệt nhằm tăng thu, thu hồi nợ đọng, chống thất thu thuế; tăng cường thanh, kiểm tra liên ngành tình hình chấp hành pháp luật về thu, nộp thuế, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và công khai kết quả xử lý. Chỉ đạo Sở Tài chính đánh giá cụ thể nguyên nhân tác động làm tăng, giảm nguồn thu theo từng địa bàn, từng lĩnh vực thu, tổng hợp kết quả thu và dự báo thu hàng tháng, hàng quý sát đúng với thực tế phát sinh để kịp thời đề xuất các biện pháp thực hiện hiệu quả. Yêu cầu ngành thuế tăng cường kiểm tra việc thực hiện thủ tục hành chính về thuế; công khai, minh bạch các quy định của Luật Quản lý thuế, các quy trình thanh tra, giải quyết khiếu nại và hoàn thuế giá trị gia tăng. Ngành hải quan chủ động đề ra các giải pháp ngăn chặn phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại; tăng cường biện pháp quản lý chặt chẽ các loại hàng xuất, nhập khẩu...

Đoàn giám sát cũng nhấn mạnh yêu cầu chính quyền cấp huyện, thành phố, thị xã chỉ đạo phòng chuyên môn phối hợp chặt chẽ với Chi cục thuế khu vực trong việc thu thuế xây dựng cơ bản, bảo đảm từng bước giảm thất thu thuế ở lĩnh vực này. Tiếp tục nâng cao chất lượng lập và giao dự toán thu ngân sách cấp xã; không để xảy ra tình trạng giao chỉ tiêu cao nhưng kết quả lại thu thấp hoặc không có số thu ở một số xã... Bên cạnh đó, cần tập trung khai thác các nguồn thu phát sinh ở các phường, xã như: Thuế xây dựng nhà ở tư nhân, hoạt động kinh doanh vận tải tư nhân, cho thuê nhà, địa điểm kinh doanh và các khoản thu phí theo danh mục phí, lệ phí...