Trong bối cảnh tình hình ma túy ở trong nước diễn biến rất phức tạp và khó lường với số vụ, đối tượng và tang vật ma túy bắt giữ có xu hướng tăng qua các năm; số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vẫn còn ở mức rất cao, có ở mọi thành phần, lứa tuổi, địa bàn…, đa số ĐBQH tán thành việc ban hành chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc thực hiện Chương trình nhằm triển khai thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ về công tác phòng, chống ma túy.
Đồng thời, giải quyết, khắc phục tồn tại, hạn chế và những vấn đề mang tính cấp bách trong công tác phòng, chống ma túy, cần đầu tư công của quốc gia trên các lĩnh vực giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy. Qua đó, góp phần quan trọng thực hiện các mục tiêu chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
ĐBQH Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) nêu thực tế, ma túy đã khiến cho rất nhiều gia đình tan nát và làm nhiều thế hệ trẻ bị ảnh hưởng rất lớn đến tương lai, dẫn đến phạm pháp và đặt ra những hệ lụy to lớn cho xã hội cũng như yêu cầu cấp bách cần tiếp tục thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy; cai nghiện ma túy, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai trong thời gian tới.
Tuy nhiên, với mục tiêu lớn nhất là kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy, giảm mạnh cung, cầu, tác hại của ma túy và không để Việt Nam trở thành địa bàn sản xuất, trung chuyển, tiêu thụ ma túy cũng như nhiều mục tiêu khác, đại biểu Nguyễn Hải Anh đề nghị, cần rà soát lại các mục tiêu tổng quát của Chương trình cho thật rõ, tránh đưa những giải pháp lẫn vào các mục tiêu.
Các đại biểu cũng bày tỏ đồng tình cao với các mục tiêu cụ thể về giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy đề ra trong Chương trình.
Theo ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Dương), đối với giảm cung, việc xác định đấu tranh ngăn chặn tội phạm về ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi sản xuất, trên các tuyến trọng điểm và địa bàn biên giới, trên biển và hàng không là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với thực tế. Bởi, đây là khu vực các đối tượng liên quan đến ma túy hoạt động rất phức tạp, tinh vi, với nhiều hình thức khác nhau.
Tuy nhiên, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung cũng cho rằng, thực tế vẫn có tình trạng lợi dụng những kẽ hở trong công tác quản lý và kiểm soát của các cơ quan nhà nước, nhiều đối tượng đã tổ chức thu gom tiền chất sản xuất ma túy để tự chiết tách và tự sản xuất, tạo ra những loại ma túy mới. Do đó, cần tiếp tục kiểm soát chặt chẽ vấn đề này, đặc biệt là ở thị trường trong nước.
Băn khoăn với nhiều chỉ tiêu trong Chương trình đặt ra ở mức rất cao, từ 80 - 100%, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung cho rằng, với mục tiêu trên 90% người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép ma túy, người cai nghiện ma túy, người tham gia điều trị nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy được hỗ trợ can thiệp y tế hoặc trên 90% người cai nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy; gia đình và nghiện ma túy được cung cấp, tiếp cận chính sách, pháp luật, thông tin, hệ thống dịch vụ về cai nghiện ma túy… là rất khó thực hiện khi đối tượng nghiện ma túy là rất đặc thù và khó tiếp cận.
Thực tế cũng cho thấy, để vận động một người nghiện ma túy đi cai tự nguyện là rất khó khăn, số người tự nguyện vào cơ sở cai nghiện ma túy để điều trị, tham gia điều trị cai nghiện ma túy cũng rất ít. Thậm chí, nhiều người có tâm lý né tránh, thậm chí chống đối, dẫn đến việc tiếp cận để thuyết phục người nghiện ma túy đi cai nghiện hoặc đi điều trị là vô cùng khó khăn.
Cùng quan điểm, ĐBQH Hà Quốc Trị (Khánh Hòa) đề nghị, cần phân tích rõ hơn thực trạng, đánh giá kỹ các cơ sở, xác định tính khả thi của các mục tiêu, chỉ tiêu, nhất là với các chỉ tiêu mang tính tuyệt đối, bảo đảm Chương trình sau khi được thông qua sẽ đi vào thực tế, tránh việc không thực hiện được hoặc khó thực hiện, khó đạt được những chỉ tiêu đề ra.
