Củng cố dư địa tài khóa, nâng cao khả năng chống chịu của nền tài chính quốc gia

Trong thời gian qua, thực hiện các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định, nền tài chính quốc gia đã tiếp tục có những bước phát triển quan trọng, có đóng góp quyết định vào các thành quả của đất nước. Cụ thể, ngành Tài chính đã đi tiên phong trong quá trình hoàn thiện thể chế, qua đó giúp ngân sách nhà nước, nợ công được cơ cấu lại đồng bộ, góp phần thúc đẩy quá trình đổi mới, cơ cấu lại nền kinh tế, hội nhập, cải thiện các cân đối lớn, tang cường ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phát triển kinh tế. Và, nhờ xây dựng hệ thống thu tương đối hiện đại, bao quát các nguồn thu, bảo đảm động viên hợp lý, có tính cạnh tranh trong khu vực và thế giới, cũng như đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, quy mô thu ngân sách cả giai đoạn 2016- 2020 vẫn gấp 1,6 lần giai đoạn trước đó, vượt mục tiêu đề ra tại văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; cơ cấu thu hiện đại, bền vững hơn, phù hợp với trình độ phát triển, hội nhập của nền kinh tế.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng cho biết, trong thời gian qua, hệ thống pháp luật về quản lý, phân bổ, sử dụng, kiểm soát chi ngân sách nhà nước tiếp tục được hoàn thiện theo hướng tăng cường phân cấp, minh bạch, tiết kiệm, hiệu quả. Lần đầu xây dựng và triển khai kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia, kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 3 năm, thực hiện phân bổ nguồn lực trong phạm vi khả năng của nền kinh tế, gắn với các mục tiêu trung hạn, cải thiện tính dự báo, tạo chủ động cho các đơn vị dự toán ngân sách, đơn vị sử dụng ngân sách…

Bên cạnh đó, cùng với việc thực hiện triệt để tiết kiệm, cắt giảm chi thường xuyên từ ngân sách gắn với đổi mới khu vực sự nghiệp công, tinh gọn bộ máy hành chính, xây dựng cơ chế tài chính đặc thù với các thành phố lớn, chi ngân sách được kiểm soát chặt chẽ; cơ cấu lại, ưu tiên nguồn lực thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các đột phá chiến lược của nền kinh tế về hạ tầng, về nguồn nhân lực. Trong đó, với việc tập trung chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách cho các công trình giao thông quan trọng, chỉ số cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam về cơ sở hạ tầng đã tang 22 bậc, từ bậc 99/140 quốc gia vào năm 2015 lên 77/141 quốc gia vào năm 2019.

Trong cân đối ngân sách Nhà nước, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, đã hoàn thiện thể chế, quy định các nguyên tắc tính bội chi ngân sách phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế. Theo đó, bội chi ngân sách đã chỉ dành cho đầu tư phát triển, đưa ra quy định giới hạn dư nợ vay của ngân sách địa phương gắn với khả năng trả nợ của địa phương. Đồng thời, thể chế về quản lý nợ công cũng được hoàn thiện hơn theo nguyên tắc thị trường, thống nhất đầu mối quản lý, tang cường công khai, minh bạch…

Triển khai Nghị quyết 18 Hội nghị Trung ương 6, Khóa XII, ngành Tài chính là một trong những ngành đi tiên phong trong việc sắp xếp lại bộ máy, tinh gọn đội ngũ công chức, nâng cao hiệu quả, hiệu lực bộ máy. Tính đến nay, Bộ Tài chính đã cắt giảm 4.328 đầu mối các đơn vị, giảm 6.460 chỉ tiêu biên chế (giảm 8,7% so với năm 2015). Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, ngành Tài chính phấn đấu đến năm 2021 giảm biên chế được 10% so với năm 2015.

Bên cạnh đi tiên phong trong sắp xếp lại bộ máy, tinh gọn đội ngũ công chức, ngành cũng đã đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin, 8 năm liên tiếp (từ năm 2013 đến nay) đều dẫn đầu bảng xếp hạng Chỉ số tổng thể mức độ ứng dụng công nghệ thông tin của các bộ, cơ quan ngang bộ. Đến nay, các doanh nghiệp đã cơ bản thực hiện toàn bộ các thủ tục khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, thủ tục hải quan trên môi trường điện tử.

“Với những bước phát triển tương đối toàn diện ở tất cả các khâu, các lĩnh vực, nền tài chính quốc gia đã có những đóng góp quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, kết quả cơ cấu lại ngân sách nhà nước và nợ công trong giai đoạn 2016 – 2020 đã củng cố tiềm lực nền tài chính quốc gia theo hướng an toàn, bền vững, đồng thời tạo dư địa huy động them nguồn lực để phòng, chống đại dịch covid 19, hỗ trợ nền kinh tế tránh được suy thoái, đưa Việt Nam trở thành một trong số rất ít nền kinh tế có mức tang trưởng dương trong năm 2020”.

Trong giai đoạn tới, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ngành Tài chính sẽ tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế tài chính, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, nợ công; đẩy mạnh đổi mới khu vực sự nghiệp công; tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước, giảm biên chế đi cùng với cải cách, hiện đại hóa công tác quản lý; cải thiện mạnh mẽ hiệu lực, hiệu quả bộ máy hành chính; siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách; củng cố dư địa tài khóa, nâng cao khả năng chống chịu của nền tài chính quốc gia. Trong đó, sẽ tập trung hoàn thiện, triển khai đồng bộ hệ thống chính sách giá cả, tài chính nhà nước, doanh nghiệp, kế toán, kiểm toán, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin… để khơi thông và phân bổ các nguồn lực tài chính theo tín hiệu thị trường, chuyển dịch đầu tư từ chiều rộng sang chiều sâu, cạnh tranh, phát triển mạnh mẽ trong môi trường hội nhập, thực hiện đầy đủ các cam kết trong hiệp định thương mại thế hệ mới.

Về thể chế, sẽ tập trung nghiên cứu, sửa đổi Luật Ngân sách Nhà nước, để bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương; hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền, ủy quyền theo hướng Chính phủ quản lý các cân đối lớn, giữ vai trò định hướng phát triển chung cho cả nước. Xây dựng cơ chế quản lý tài chính ngân sách phù hợp với trình độ của 5 đô thị lớn Hà Nội, Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ.