Trong khuôn khổ Diễn đàn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) và Hiệp hội CropLife châu Á đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác về hợp tác thúc đẩy nghiên cứu phát triển và ứng dụng giải pháp, công nghệ tiên tiến như sinh học trong nông nghiệp giai đoạn 2023 - 2030. Theo đó, hai bên sẽ thúc đẩy các hoạt động truyền thông, chia sẻ thông tin, tư vấn chính sách, đào tạo, tập huấn, hội thảo khoa học chuyên sâu để cập nhật, khuyến khích ứng dụng các giải pháp, thành tựu của khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo tiên tiến trong nông nghiệp, cũng như hỗ trợ nông dân tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học trong nông nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam.
Từ một đất nước thiếu lương thực, giờ đây Việt Nam không những đủ tiêu dùng trong nước mà còn xuất khẩu nông sản thuộc nhóm nước xuất khẩu hàng đầu thế giới. Năm 2022, Việt Nam xuất khẩu đạt 53,4 tỷ USD, tăng 9,7% so với năm 2021, trong đó, sản phẩm trồng trọt đạt 22,6 tỷ USD, tăng 5,13%. 9 tháng năm 2023, xuất khẩu nông sản đạt 38,48 tỷ USD, trong đó, trồng trọt là 19,54 tỷ USD, chiếm khoảng 50,8% giá trị xuất khẩu của ngành nông nghiệp. 9 tháng năm 2023, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 38,48 tỷ USD, trong đó trồng trọt là 19,54 tỷ USD, chiếm khoảng 50,8% giá trị xuất khẩu của ngành nông nghiệp.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến, để có được thành công trên, có đóng góp vô cùng to lớn của khoa học - công nghệ. Chỉ riêng giai đoạn 2020 - 2023, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu tạo ra 148 giống cây trồng các loại được công nhận; 36 tiến bộ kỹ thuật được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận phục vụ sản xuất, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm bảo đảm phục vụ nội tiêu và xuất khẩu.
Ước tính, khoa học - công nghệ đóng góp khoảng trên 35% vào thành công trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta thời gian qua. Chính nhờ khoa học - công nghệ mà tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp luôn duy trì ở mức cao, góp phần duy trì mức tăng trưởng chung của cả nước. Trong cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, khoa học - công nghệ tiếp tục là then chốt đối với sản xuất nông nghiệp.
Theo bà Nguyễn Giang Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các cải tiến về giống cây trồng, nguyên liệu đầu vào, công nghệ mới như công nghệ sinh học và những công cụ canh tác tiên tiến ứng dụng nhận dạng tự động (AIS) và số hóa là chìa khóa cho phép nông dân thích ứng hiệu quả hơn với điều kiện thời tiết thay đổi, tạo ra năng suất nông nghiệp cao với chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng cải thiện. Để nông dân có thể tiếp cận kịp thời và công bằng với công nghệ, các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp, cần có cách tiếp cận toàn diện và hệ thống. Đó là củng cố các chính sách khuyến khích đổi mới nông nghiệp dựa trên khung pháp lý minh bạch, có cơ sở khoa học, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Bà Nguyễn Giang Thu nhận định, trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, tăng trưởng ngành nông nghiệp giai đoạn tới cần dựa vào công nghệ và đổi mới, sáng tạo. Dự kiến, khoa học - công nghệ sẽ đóng góp trên 50% tổng mức tăng trưởng của ngành nông nghiệp. Vì thế, cần huy động mọi nguồn lực đầu tư một số lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao; xây dựng cơ chế thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong nông nghiệp; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khoa học - công nghệ; phát triển các tổ chức trung gian của thị trường khoa học - công nghệ nhằm đa dạng hóa dịch vụ…
Tham tán Nông nghiệp, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam Ralph Bean khẳng định, đổi mới sáng tạo đem lại năng suất tốt hơn cho nông nghiệp, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang đặt ra những nguy cơ chưa có tiền lệ. Đồng thời, nhấn mạnh an ninh lương thực là mối quan ngại thường trực trong nỗ lực cung cấp lương thực cho dân số thế giới đang ngày càng tăng, cũng như bảo đảm tiếp cận công bằng về dinh dưỡng và thực phẩm với giá cả phải chăng. Việc cải tiến giống cây trồng, nguyên liệu đầu vào, công nghệ mới như công nghệ sinh học và công cụ canh tác tiên tiến ứng dụng nhận dạng tự động và số hóa cho phép nông dân thích ứng hiệu quả hơn với điều kiện thời tiết thay đổi, tạo ra năng suất, chất lượng cao hơn.
“Các giải pháp công nghệ cho chúng ta những cơ hội chưa từng có về tăng năng suất nhờ số hóa quản lý tài nguyên, thúc đẩy thực hành bền vững. Trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra hệ thống thực phẩm hiệu quả, minh bạch, có khả năng thích ứng cao”, ông Ralph Bean nhấn mạnh.
