Cần thêm chính sách phát triển nguồn nhân lực AI

Tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Tổng Bí thư Tô Lâm một lần nữa đã nhấn mạnh: "AI phải là mũi nhọn, đột phá; cần có ưu đãi thuế cho sản xuất chip, bán dẫn; đồng thời, hỗ trợ tích cực cho nghiên cứu phát triển (R&D)". Như vậy, Việt Nam đã xác định trí tuệ nhân tạo (AI) là mũi nhọn chiến lược nhưng để biến mục tiêu thành hiện thực, cần một chiến lược phát triển đồng bộ và quyết liệt hơn, đặc biệt về mặt nhân lực.

Tồn tại nhiều điểm nghẽn

PGS.TS. Phạm Công Hiệp, Phó Trưởng khoa phụ trách nghiên cứu và đổi mới, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường AI giàu tiềm năng tại Đông Nam Á. Tuy nhiên, dù tổng thể quy mô và tốc độ tăng trưởng cao, vị trí của Việt Nam mới ở mức "đang lên" chứ chưa thực sự "dẫn đầu" trong cuộc đua AI trong khu vực và thế giới.

Sinh viên trường Công nghệ Thông tin (Đại học Bách Khoa Hà Nội) nghiên cứu tại Trung tâm AI4life.

Sinh viên trường Công nghệ Thông tin (Đại học Bách Khoa Hà Nội) nghiên cứu tại Trung tâm AI4life.

Một trong những rào cản lớn nhất đối với sự phát triển của AI tại Việt Nam là sự thiếu hụt nhân lực có chuyên môn sâu. Cũng theo vị chuyên gia này, mặc dù nhân lực IT rất dồi dào, nhưng nhân lực chuyên sâu về AI (các mảng deep learning, AI ethics, HPC…) vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng nóng. Việc đào tạo, tuyển dụng và giữ chân nhân tài AI (đặc biệt là nhân sự có kinh nghiệm quốc tế) vẫn là bài toán thách thức.

Trong khi đó, theo dự báo của NVIDIA Việt Nam, Việt Nam sẽ cần đến hàng trăm nghìn kỹ sư AI trong vòng 3 năm tới, để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành. Còn theo báo cáo của Trung tâm Thông tin và Dịch vụ việc làm (TITC), nhu cầu nhân lực AI đang tăng từ 10 - 15% mỗi năm.

Bên cạnh đó, AI không thể phát triển nếu thiếu hạ tầng dữ liệu mạnh mẽ. Theo DataCenterMap, Việt Nam mới có khoảng 23 trung tâm dữ liệu tính đến năm 2024, ít hơn đáng kể so với Indonesia, Malaysia hay Thái Lan. Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, mới được thành lập, được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nền tảng dữ liệu lớn, giúp AI học tập và phát triển. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào hệ thống trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây và khả năng xử lý dữ liệu lớn để có thể bắt kịp các nước trong khu vực.

Trong báo cáo Cơ hội AI cho Việt Nam - Một số khuyến nghị, Google chỉ ra Việt Nam cần củng cố cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ đổi mới sáng tạo dựa trên AI, xây dựng lực lượng lao động sẵn sàng ứng dụng AI và gia tăng khả năng tiếp cận AI trong toàn nền kinh tế.

Đưa AI thành mũi nhọn đột phá

Có thể thấy, Việt Nam còn nhiều việc phải làm để giải quyết những rào cản lớn về nhân lực, hạ tầng dữ liệu... góp phần hiện thực hóa tham vọng đưa AI thành mũi nhọn đột phá.

Từ 12 - 16.3 đã diễn ra Hội nghị quốc tế về "Trí tuệ nhân tạo và Bán dẫn 2025" (AISC 2025) với chủ đề "Kiến tạo tương lai: Kết nối AI", quy tụ khoảng 1.000 chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp hàng đầu thế giới tới Việt Nam. Sự kiện cho thấy, Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về năng lực và tiềm năng, đồng thời thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo trong 2 lĩnh vực này.

Theo các chuyên gia, đây thực sự là cơ hội để Việt Nam thể hiện sự chủ động trong dẫn dắt các xu hướng công nghệ tương lai; cơ hội để các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước tiếp cận các xu hướng mới nhất, từ đó cập nhật chương trình đào tạo, góp phần phát triển nguồn nhân lực AI và bán dẫn chất lượng cao.

Thời gian qua, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều nghị quyết, chiến lược về chuyển đổi số và AI như Nghị quyết số 57-NQ/TW, Chiến lược AI quốc gia, Chiến lược Bán dẫn quốc gia... Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, được ban hành bởi Bộ Chính trị, là một bước đi quan trọng thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Chính phủ Việt Nam trong việc đón đầu xu hướng công nghệ toàn cầu, trong đó AI đóng vai trò trung tâm. Nghị quyết đặt ra mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia số, với chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt để phát triển kinh tế - xã hội.

Các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt các tập đoàn lớn như FPT, Viettel, Vingroup, VNPT đều đẩy mạnh đầu tư sâu rộng vào ứng dụng AI và đào tạo nhân lực. Những tập đoàn lớn như FPT, Viettel, Vingroup, VNPT đã và đang dẫn dắt quá trình phát triển AI, bao gồm xây dựng trung tâm R&D, đầu tư hạ tầng tính toán hiệu năng cao (HPC) và thương mại hóa giải pháp AI. Bên cạnh triển khai nội bộ, doanh nghiệp còn đóng vai trò "kết nối" với các trường đại học, viện nghiên cứu và startup.

Theo ông Bùi Quang Anh, Giám đốc công nghệ của DopikAI cho biết, có thể triển khai qua 5 giải pháp sau: Một là, tăng cường hợp tác doanh nghiệp - trường đại học để xây dựng hệ sinh thái AI ngay từ giai đoạn đào tạo. Thông qua các chương trình học bổng, hội thảo chuyên ngành và thực tập quốc tế, sinh viên có thể nâng cao năng lực ngoại ngữ và kinh nghiệm thực tế.

Hai là, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D). Đây là là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy sáng tạo và phát triển các công nghệ AI ứng dụng vào thực tiễn thông qua hợp tác giữa các doanh nghiệp với các tổ chức nghiên cứu.

Ba là, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Chính phủ có thể cấp học bổng, tài trợ nghiên cứu AI và xây dựng các trung tâm nghiên cứu quốc gia để tạo nền tảng phát triển bền vững.

Bốn là, mở rộng hợp tác quốc tế. Việc xây dựng các chương trình trao đổi chuyên gia giữa Việt Nam và các quốc gia có nền AI phát triển sẽ giúp chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm thực tiễn và thúc đẩy sự phát triển ngành AI.

Năm là, cải thiện môi trường làm việc. Để giữ chân nhân tài AI, các doanh nghiệp cần cải thiện môi trường làm việc với chính sách đãi ngộ hợp lý, cơ hội thăng tiến và không gian sáng tạo, từ đó góp phần tạo dựng một đội ngũ nhân lực AI mạnh mẽ và bền vững.

Khoa học - Công nghệ

Năm giải pháp số của Vietcombank được vinh danh tại Giải thưởng Sao Khuê 2025
Công nghệ

Năm giải pháp số của Vietcombank được vinh danh tại Giải thưởng Sao Khuê 2025

Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) vừa tổ chức lễ công bố và trao Giải thưởng Sao Khuê 2025. Năm nay, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số khi có tới 5 giải pháp được Hội đồng giám khảo đánh giá cao và vinh danh tại sự kiện.

Viettel khai giảng chương trình Thực tập sinh tài năng - Viettel Digital Talent mùa thứ 5
Công nghệ

Viettel khai giảng chương trình Thực tập sinh tài năng - Viettel Digital Talent mùa thứ 5

Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) vừa tổ chức lễ khai giảng chương trình Thực tập sinh tài năng - Viettel Digital Talent mùa thứ 5. Diễn ra thường niên từ năm 2021, chương trình dành riêng cho các tài năng công nghệ trẻ ngày càng mở rộng hơn về quy mô và chất lượng sinh viên tham gia. 

Nhân viên EVNHCMC hướng dẫn khách hàng cài đặt App EVNHCMC và thanh toán không dùng tiền mặt trên điện thoại thông minh
Công nghệ

Điện lực TP Hồ Chí Minh ứng dụng AI để phục vụ khách hàng

Trong quá trình đồng hành với sự phát triển của TP Hồ Chí Minh trong 50 năm qua, Tổng Công ty Điện lực TP Hồ Chí Minh (EVNHCMC) đã không ngừng nỗ lực, từng bước áp dụng công nghệ số tiến tiến, hiện đại vào công tác kinh doanh điện năng và dịch vụ khách hàng để đáp ứng mọi nhu cầu về điện của khách hàng “mọi lúc - mọi nơi - mọi việc”.

Thúc đẩy ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số lĩnh vực hải quan
Công nghệ

Thúc đẩy ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số lĩnh vực hải quan

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu hiện đại hóa toàn diện hệ thống hải quan, hướng đến xây dựng mô hình hải quan số theo đúng định hướng của Chính phủ, Cục Hải quan vừa ban hành Kế hoạch Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số năm 2025, định hướng đến giai đoạn 2026 - 2030.

Đầu tư vào trí tuệ nhân tạo tăng đột biến
Khoa học - Công nghệ

Đầu tư vào trí tuệ nhân tạo tăng đột biến


Bất chấp nền kinh tế toàn cầu suy giảm và thị trường vốn thắt chặt, Việt Nam vẫn ghi nhận 2,3 tỷ USD vốn đầu tư được giải ngân qua 141 thương vụ trong năm 2024. Trong đó, vốn đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) tăng 8 lần năm 2023 (từ 10 triệu USD lên 80 triệu USD).

Ảnh minh họa
Kinh tế

Vượt qua tâm lý trì trệ, ngại đổi mới để thực thi hiệu quả Nghị quyết 57

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị mở ra cơ hội lớn để Việt Nam bứt phá vươn lên nhờ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhưng cơ hội chỉ trở thành hiện thực khi chúng ta vượt qua được rào cản về nhận thức và tâm lý hành động; vì vậy, mỗi cán bộ lãnh đạo, mỗi doanh nghiệp cần nhìn lại mình, chủ động phá bỏ tâm lý trì trệ, ngại đổi mới để nhận nhiệm vụ Nghị quyết số 57-NQ/TW giao phó.

Quang cảnh hội thảo
Công nghệ

Bộ Công an khởi động cuộc thi giải pháp công nghệ "Data for Life" mùa 3

Sáng 17.4, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06 - Bộ Công an) đã tổ chức Hội thảo khởi động cuộc thi "Dữ liệu với cuộc sống - Data for Life" mùa 3 với phiên bản "Giải pháp công nghệ đột phá - Hack For Growth". Cục trưởng C06, Đại tá Vũ Văn Tấn dự và phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.

Mỹ khởi động điều tra nhập khẩu dược phẩm và chip bán dẫn
Thế giới 24h

Mỹ khởi động điều tra nhập khẩu dược phẩm và chip bán dẫn

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã chính thức mở cuộc điều tra theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, nhằm xem xét tác động của việc nhập khẩu dược phẩm và vi mạch điện tử (chip) đối với an ninh quốc gia - bước đi mới nhất của Tổng thống Donald Trump, nhằm hướng đến việc giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược.

Tuyến cáp có dung lượng lớn nhất Việt Nam đi vào hoạt động
Công nghệ

Tuyến cáp có dung lượng lớn nhất Việt Nam đi vào hoạt động

Tuyến cáp quang biển Asia Direct Cable (ADC) cập bờ Quy Nhơn vừa được Tổng Công ty Mạng lưới Viettel (Viettel Networks) đưa vào vận hành từ đầu tháng 4.2025. Dung lượng tối đa của ADC là 50Tbps, lớn nhất Việt Nam và bằng 125% lần tổng dung lượng kết nối quốc tế của Việt Nam trước khi tuyến ADC vận hành.

Ảnh minh họa
Khoa học

Cấp ngân sách cho nghiên cứu và phát triển khoa học, công nghệ theo cơ chế quỹ

Theo nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân, cần thực hiện cấp ngân sách cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) khoa học công nghệ theo cơ chế quỹ, tức là tiền luôn được bố trí chờ đề tài. Kinh phí nghiên cứu được phân bổ và giao cho các quỹ khoa học, công nghệ ngay từ đầu năm tài chính mà không cần danh mục nhiệm vụ đã được phê duyệt trước. Đề tài được phê duyệt bất kể thời điểm nào trong năm thì được cấp kinh phí ngay, chứ không phải theo cơ chế dự toán ngân sách trước một năm.