Không được để ảnh hưởng đến dân!

Những ngày qua, các trung tâm đăng kiểm tại TP. Hồ Chí Minh tái diễn tình trạng quá tải. Xe nối đuôi nhau chờ tới lượt đăng kiểm, nhiều lái xe tải phải xếp hàng từ 2 giờ sáng.

Tương tự, ùn tắc nghiêm trọng cũng diễn ra tại các trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội. Xe tải phải nằm chờ nhiều ngày để đăng kiểm khiến doanh nghiệp phát sinh chi phí, mất doanh thu, trong khi lãi ngân hàng, lương nhân viên vẫn phải trả. Chủ xe cá nhân tốn kém rất nhiều thời gian, công sức nhưng vẫn không được việc. Phương án sang các tỉnh lân cận để đăng kiểm được nhiều cá nhân và doanh nghiệp lựa chọn nhưng việc này cũng không đơn giản; phần vì tốn kém chi phí, phần vì những trung tâm đăng kiểm ở các tỉnh lân cận cũng đông hơn thường lệ. Tình trạng này vốn đã diễn ra từ trước Tết Nguyên đán vừa rồi. 

Theo thông tin của Bộ Giao thông Vận tải, khả năng đáp ứng nhu cầu kiểm định xe của người dân chỉ đạt khoảng 40% ở Hà Nội và 50% ở TP. Hồ Chí Minh, thậm chí, có tháng chỉ đạt khoảng 30% ở cả 2 thành phố trên.

Trước tình trạng ùn tắc nghiêm trọng ở các trạm đăng kiểm, trong cuộc làm việc với lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công an chiều 8.3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu xử lý sai phạm trong hoạt động đăng kiểm nhưng không được ảnh hưởng đến người dân. Đồng thời, tại Nghị quyết số 31/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2.2023, Chính phủ cũng giao Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tập trung khắc phục nhanh nhất tình trạng ách tắc trong hoạt động đăng kiểm phương tiện giao thông; có giải pháp hiệu quả giải quyết dứt điểm, bảo đảm công tác đăng kiểm trở lại hoạt động bình thường trong tháng 3 này.

Yêu cầu của Chính phủ hết sức xác đáng! Xử lý sai phạm ở các trung tâm đăng kiểm là việc cần thiết để lập lại trật tự trong hoạt động này, bảo đảm an toàn giao thông và tính mạng con người. Vậy nhưng, các cơ quan chức năng không thể để người dân và doanh nghiệp phải chịu vạ lây với những sai phạm đó. Đăng kiểm xe bản chất là một dịch vụ công Nhà nước cung ứng cho người dân. Theo đó, trách nhiệm của Nhà nước phải bảo đảm cung ứng dịch vụ này được liên tục. Hàng nghìn xe không được đăng kiểm đúng hạn sẽ ảnh hưởng đến việc làm, đời sống của hàng nghìn người và doanh nghiệp. Tổn thất không chỉ đong đếm được bằng tiền, vì thời gian xếp hàng đăng kiểm khó mà quy đổi ra tiền.

Được biết, Bộ Giao thông Vận tải đã họp về tình trạng đăng kiểm hiện nay và sẽ có giải pháp cho vấn đề thiếu hụt nhân sự, ùn tắc… Nhằm tháo gỡ khó khăn khi thiếu nhân sự nghiêm trọng trong giai đoạn này, Bộ cũng đã có văn bản gửi Bộ Nội vụ về việc cho phép Cục Đăng kiểm Việt Nam được ký hợp đồng lao động tại các đơn vị trực thuộc Cục cho đến khi tuyển dụng đủ viên chức.

Bên cạnh những giải pháp tình thế như vậy, nhân cuộc “đại phẫu” ngành đăng kiểm, tiến trình sửa đổi Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT quy định chi tiết về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường với ô tô cần được đẩy nhanh hơn với một tư duy mới: không ôm đồm, tránh lãng phí cả công sức và tiền bạc của Nhà nước và người dân. Các quy định không còn phù hợp của văn bản này (ví dụ xe mới đưa vào lưu hành cũng phải đăng kiểm) cần được thay đổi.

Cùng với đó, các cơ chế mới hợp lý, theo thông lệ quốc tế nên được xem xét, bổ sung (ví dụ cho phép cơ sở bảo dưỡng sửa chữa của các nhà sản xuất ô tô chính hãng thực hiện công tác đăng kiểm). Những bất cập trong mô hình xã hội hóa hoạt động đăng kiểm phải được nhìn nhận rõ ràng và có giải pháp hiệu quả. Có như vậy mới bảo đảm thực chất của hai chữ “đăng kiểm”, không để xảy ra tình trạng bị biến tướng như thời gian qua.