Nhiều ý tưởng mới
Tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông khẳng định, Cuộc thi và Triển lãm Mỹ thuật ứng dụng toàn quốc lần thứ 5 - năm 2022 nhằm khuyến khích, định hướng cho các tác giả sáng tác, thiết kế các sản phẩm vừa mang tính ứng dụng, vừa có giá trị thẩm mỹ cao; góp phần tăng cường mối liên kết giữa người thiết kế - thợ thủ công - nhà sản xuất - nhà phân phối và người tiêu dùng.
"Triển lãm lần này tập hợp khá đầy đủ thành quả sáng tạo của lĩnh vực mỹ thuật ứng dụng trong giai đoạn phát triển 3 năm qua. Các tác phẩm được chọn trưng bày và trao giải thưởng là những tác phẩm xuất sắc, có sự phong phú về chất liệu, thể loại, kỹ thuật thể hiện tinh xảo, là thành quả sáng tạo, tâm huyết của các nghệ sĩ, nghệ nhân hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật ứng dụng", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Người xem được chiêm ngưỡng sự đa dạng của các chất liệu, loại hình, trong tạo hình, thiết kế sản phẩm. Các tác phẩm của loại hình Thiết kế sáng tạo với nhiều ý tưởng mới mẻ, tìm tòi, thể nghiệm, thân thiện với môi trường và đặc biệt hướng tới lợi ích cộng đồng.
Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Đoàn cũng nhận xét, các tác giả đã tạo ra được những ý tưởng lạ, ý tưởng mới không chỉ là chia sẻ một ý tưởng thiết kế mà đã góp phần tạo tác sản phẩm cho cuộc sống hàng ngày. Tính ứng dụng ấy là mục tiêu cao nhất của mỹ thuật ứng dụng Việt Nam trong thời kỳ này để tạo nên những giá trị mới trong văn hóa của người Việt.
Tham quan triển lãm, các họa sĩ chia sẻ, đây là kỳ triển lãm hội tụ nhiều tác phẩm mỹ thuật ứng dụng có chất lượng nghệ thuật, thể hiện kỹ thuật cao của các nghệ nhân làng nghề. Họa sĩ Vũ Hy Thiều, chuyên gia lĩnh vực Mỹ thuật ứng dụng và sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống Việt Nam, thành viên Hội đồng Nghệ thuật, đánh giá: “Không chỉ khai thác tốt kỹ thuật truyền thống, các nghệ nhân đồng thời khai thác tốt hình ảnh và tính thẩm mỹ của nghệ thuật truyền thống, nổi trội là mây tre đan. Họ đã biết sử dụng kỹ thuật đan họa tiết truyền thống, chuyển sang họa tiết mới tạo nên các tác phẩm vừa mang tính truyền thống lại vừa rất hiện đại”.
Cập nhật xu hướng công nghệ mới
So với các kỳ triển lãm trước, Triển lãm Mỹ thuật ứng dụng toàn quốc lần thứ 5 có sự khác biệt dễ nhận thấy là sự xuất hiện của nhiều tác phẩm sử dụng công nghệ số. Theo nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Mỹ thuật Công nghiệp Ngô Anh Cơ, đó là sự tham gia, hợp tác của những người làm thiết kế sáng tạo bằng công nghệ số, đặc biệt là sự xuất hiện của những thiết kế sử dụng cho thiết bị thông minh, tương đối phổ biến cho đông đảo công chúng.
Đại diện nhóm tác giả đoạt giải Nhất - Bộ giải thưởng Thiết kế sáng tạo với tác phẩm “Unzipped - Hỗ trợ trẻ vị thành niên về giới tính và ngăn chặn xâm hại tình dục”, sinh viên Lê Thị Thu Thảo (Trường Đại học FPT Hà Nội), cho biết, trong vòng 4 tháng, nhóm đã nghiên cứu và thiết kế tác phẩm này dựa trên ý tưởng về những khó khăn khi tiếp cận các vấn đề giới tính trong quá trình trưởng thành và phát triển của thanh thiếu niên Việt Nam. "Chúng tôi nhận thấy, độ tuổi này tại các nước trên thế giới được giảng dạy giới tính từ rất sớm, trong khi hoạt động đó tại Việt Nam chưa mấy hiệu quả. Chính vì vậy, sản phẩm như là một chương trình giáo dục giới tính toàn diện cho trẻ vị thành niên. Chương trình được áp dụng trong trường học, có sự kết nối với gia đình nhằm tạo lập nền tảng toàn diện nhất cho thanh thiếu niên về giáo dục giới tính".
Nhiều tác phẩm sử dụng công nghệ số đạt giải cao có thể kể đến: "ECAP - Bộ thiết bị gắn kết tái sử dụng chai nhựa" của nhóm tác giả Trần Ngọc Thảo, Nguyễn Thị Trúc Anh, Lê Trần Mai Khanh, Lê Đào Lan Trúc (Trường Đại học Văn Lang, TP Hồ Chí Minh), tác phẩm "SCC - Hỗ trợ cộng đồng cho trẻ em nghèo" của nhóm tác giả Nguyễn Ngọc Thu, Lưu Xuân Bách (Trường Đại học FPT Hà Nội), "Logo nhận diện thương hiệu" của Lê Quý Hải (Hà Nội)... Các nhà phê bình chung nhận định, đây là các sản phẩm thiết kế được lên ý tưởng cẩn thận, có tính thuyết phục, có mục tiêu trong ý tưởng trong sáng tạo. Một số sản phẩm thiết kế đồ họa quảng cáo, logo hình thức bắt mắt, bước đầu đạt yêu cầu về chiều sâu cũng như sức nặng ý tưởng…
Bên cạnh đó, một số họa sĩ cho rằng, vẫn còn có tác phẩm mặc dù hình thức bắt mắt, nhưng ý tưởng rườm rà, hình thức ít gắn kết với nội dung… Vì vậy, sản phẩm thiết kế không gây được ấn tượng, chưa tạo sự lôi cuốn, hấp dẫn khách hàng, trong thời điểm cần tăng cường kết nối giữa nhà sản xuất, nhà phân phối với người tiêu dùng như hiện nay.
Sau hơn 4 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được 538 tác phẩm của 283 tác giả thuộc 25 tỉnh/thành phố gửi tham dự. Hội đồng Nghệ thuật đã chọn 201 tác phẩm, bộ tác phẩm của 138 tác giả để trưng bày triển lãm và chấm giải.22 giải thưởng được trao cho các tác phẩm có chất lượng thuộc hai loại hình: Thiết kế sáng tạo và Sản phẩm ứng dụng. Theo đó, Giải Nhất - Bộ giải thưởng Thiết kế sáng tạo được trao cho tác phẩm “Unzipped - Hỗ trợ trẻ vị thành niên về giới tính và ngăn chặn xâm hại tình dục” của nhóm tác giả Lê Thị Thu Thảo, Bùi Hạnh Lưu và Trần Thị Lệ Quyên (Trường Đại học FPT Hà Nội). Bộ giải thưởng Sản phẩm ứng dụng gồm 2 giải Nhì thuộc về tác phẩm “Cổ tự môn” của Lê Duy Đức (Sơn La) và “Bình hoa đan tre” của Nguyễn Văn Tĩnh (Hà Nội), không có giải Nhất.