Tìm kiếm phương thức hợp tác công tư hiệu quả trong lĩnh vực giao thông
Bài 1: Luật PPP chưa hiệu quả trong lĩnh vực giao thông
Báo Đại biểu Nhân dân
Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) có hiệu lực từ ngày 1.1.2021 được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thu hút nguồn lực xã hội vào các dự án công cùng Nhà nước. Tuy nhiên, sau hơn một năm rưỡi triển khai, hình thức này chưa đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư trong lĩnh vực giao thông. Trong bối cảnh nguồn lực Nhà nước có hạn, suất đầu tư công trình giao thông rất lớn, việc tìm kiếm phương thức công tư hiệu quả trong lĩnh vực giao thông sẽ góp phần cụ thể hóa đột phá chiến lược về hạ tầng theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khóa XV vừa qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) “đi vào cuộc sống rất tốt” nhưng trong lĩnh vực giao thông vẫn chưa hiệu quả.
Ba thành công cơ bản của Luật PPP
Ngày 18.6.2020, Quốc hội ban hành Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2021. Với việc ban hành luật riêng để bảo đảm tính đặc thù của đầu tư PPP thay vì dừng ở cấp nghị định như trước đã tạo môi trường pháp lý ổn định hơn cho doanh nghiệp, tránh tình trạng “vay mượn” quy định của các pháp luật khác, gây nhiều bất lợi cho cả phía Nhà nước và doanh nghiệp khi thực hiện các dự án PPP vốn có quy mô đầu tư lớn, dài hạn, thường kéo dài 20 – 30 năm.
Ảnh: Vũ Quang
Trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khóa XV vừa qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho rằng, việc Quốc hội ban hành Luật PPP là một đột phá và “đang đi vào cuộc sống rất tốt”.
Tuy vậy, Luật PPP hiện chưa thực sự hiệu quả trong lĩnh vực giao thông vận tải. Những dự án PPP đã thực hiện được trong nhiệm kỳ này có nguồn vốn của Nhà nước dưới 50%, địa hình tương đối tốt và giải phóng mặt bằng ít, chính vì thế đã huy động được nguồn vốn PPP. Nhưng, ở nhiều công trình, nhiều dự án nếu có chi phí giải phóng mặt bằng lớn, phải xử lý nền đất yếu hoặc phải có hầm, cầu nhiều, trong khi theo quy định của Luật PPP thì vốn của Nhà nước không quá 50% là không đủ để hấp dẫn nhà đầu tư, do đó sẽ khó thành công.
Để triển khai thực hiện Luật, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2021/NĐ-CP ngày 26.3.2021 quy định cơ chế quản lý tài chính dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Nghị định số 35/2021/NĐ-CP ngày 29.3.2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật. Như vậy, về cơ bản, pháp luật về đầu tư PPP đã tương đối hoàn thiện.
Trên thực tế, Luật PPP là đạo luật có đối tượng và phạm vi điều chỉnh rất rộng, trong đó có vấn đề về hợp đồng. PGS. TS. Dương Đăng Huệ, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế doanh nghiệp, Bộ Tư pháp nhìn nhận, Luật PPP có 3 thành công cơ bản.
Một là, Luật đã chấm dứt tình trạng các quan hệ hợp đồng trong lĩnh vực PPP chỉ được điều chỉnh bằng văn bản quy phạm pháp luật có giá trị thấp là nghị định của Chính phủ (Nghị định số 63/2018/NĐ-CP). Điều này cũng đồng nghĩa đã chấm dứt tình trạng bất bình đẳng trong việc ứng xử của Nhà nước đối với các quan hệ hợp đồng đang tồn tại và vận động hàng ngày trong nền kinh tế.
Hai là, Luật PPP đã xác định đúng mối quan hệ với Bộ luật Dân sự năm 2015 trong việc điều chỉnh các quan hệ hợp đồng. Các quy định pháp luật trong Luật PPP không nhắc lại nội dung của các quy định đã có trong Bộ luật Dân sự, mà là những quy định mới thể hiện được đặc thù trong việc ký kết cũng như thực hiện các hợp đồng trong lĩnh vực PPP. Đây là một quyết định đúng đắn, hợp lý, có cơ sở khoa học, phù hợp với thực tiễn không những ở nước ta mà còn ở nhiều nước khác trên thế giới.
Ba là, Luật đã kết hợp được vai trò của pháp luật và vai trò của hợp đồng mẫu trong việc điều chỉnh quan hệ hợp đồng dự án PPP. Hợp đồng được ký kết trong lĩnh vực PPP rất đa dạng, với 7 loại như BOT, BTO, BOO, O&M, BTL... và mỗi loại hợp đồng lại có đặc thù riêng. Theo đó, Quốc hội giao Chính phủ quy định về hợp đồng mẫu đối với các loại hợp đồng.
Luật PPP mới có hiệu lực sau hơn một năm rưỡi, trong khi thời gian chuẩn bị dự án PPP giao thông dài, phức tạp, do đó cần thêm thời gian để nhìn thấy hiệu quả thực tiễn.
Dù vậy, trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khóa XV vừa qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho rằng, việc Quốc hội ban hành Luật PPP là một đột phá và “đang đi vào cuộc sống rất tốt”. Riêng lĩnh vực giao thông đã thành công với một số một số dự án, như Dầu Giây - Tân Phú ở Đồng Nai, Tân Phú - Bảo Lộc ở Lâm Đồng và một số dự án khác.
Ngay tại Kỳ họp thứ Ba, đường Vành đai 4 thủ đô Hà Nội cũng được Quốc hội quyết định đầu tư PPP đối với dự án thành phần 3 và thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư tiềm năng.
Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) vẫn chưa thực sự hiệu quả trong lĩnh vực giao thông. Nguồn: ITN
“Lỗi không phải do PPP”
Tuy vậy, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nêu rõ, Luật PPP hiện chưa thực sự hiệu quả trong lĩnh vực giao thông vận tải. Những dự án PPP đã thực hiện được trong nhiệm kỳ này có nguồn vốn của Nhà nước dưới 50%, địa hình tương đối tốt và giải phóng mặt bằng ít, chính vì thế đã huy động được nguồn vốn PPP. Nhưng, ở nhiều công trình, nhiều dự án nếu có chi phí giải phóng mặt bằng lớn, phải xử lý nền đất yếu hoặc phải có hầm, cầu nhiều, trong khi theo quy định của Luật PPP thì vốn của Nhà nước không quá 50% là không đủ để hấp dẫn nhà đầu tư, do đó sẽ khó thành công.
Thực tế triển khai 12 dự án thành phần của cao tốc Bắc Nam cho thấy, Quốc hội đã phải 2 lần điều chỉnh các dự án PPP sang phương thức đầu tư công. Phát biểu tại phiên thảo luận trực tuyến về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 chiều ngày 10.1.2022, đại biểu Vũ Tiến Lộc (TP. Hà Nội) cho rằng việc lựa chọn phương án đầu tư công để triển khai dự án là "cực chẳng đã" khi tư nhân không làm, cho thấy sự không thành công trong chính sách. "Lỗi không phải do phương thức PPP, mà do cơ chế chính sách thiết kế chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư tư nhân", ông Lộc nêu quan điểm.
Theo dõi và tổng kết một số dự án đầu tư theo phương thức PPP trong vòng 10 năm qua, PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông Việt Nam cho rằng, các công trình được đầu tư theo PPP đã khắc phục được 3 “căn bệnh nan y” của đầu tư công là: chậm tiến độ, đội vốn và chất lượng cũng còn những nghi ngại. Phương thức đầu tư PPP đã thực sự mang lại hiệu quả. Tuy vậy, từ sau khi Luật PPP có hiệu lực, phương thức này không đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư mặc dù dư địa cho huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư các dự án công cùng Nhà nước rất lớn.
“Các vướng mắc chủ yếu thuộc về thể chế, cơ chế tài chính, và cả những khuyết tật của các dự án BOT (xây dựng – kinh doanh – chuyển giao) trước đây khi nhà nước chưa giải quyết rốt ráo tạo định kiến trong xã hội, làm nản lòng các nhà đầu tư nhiệt huyết”, ông Trần Chủng phát biểu.
Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII xác định đột phá về hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược, mục tiêu đến năm 2025 cả nước có 3.000km cao tốc và đạt 5.000km cao tốc vào năm 2030, đồng nghĩa nhu cầu đầu tư hạ tầng thời gian tới rất lớn. Trong bối cảnh nguồn lực Nhà nước có hạn, nguồn lực xã hội trong nước rất mạnh, việc nhận diện được những bất cập, hạn chế trong cơ chế chính sách về PPP để từ đó tìm ra giải pháp khắc phục sẽ góp phần kích hoạt được nguồn lực xã hội, không chỉ mở ra cơ hội mà còn tạo điều kiện để các nhà đầu tư tư nhân thể hiện được khát vọng và trí tuệ của mình đóng góp nhiều nhất vào công cuộc dựng xây đất nước.
Ngày 12.4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Quyết định số 753/QĐ-TTg về việc thành lập Đoàn đàm phán Chính phủ về các vấn đề thương mại với Hoa Kỳ.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 11.4.2025 thành lập Ban chỉ đạo về giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc của các dự án tồn đọng (Ban Chỉ đạo).
Tối 11.4, tại Hà Nội, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức Lễ tôn vinh Hợp tác xã tiêu biểu và trao giải Ngôi sao hợp tác xã (Coop Star Awards 2025) cho 100 hợp tác xã tiêu biểu trên cả nước.
Theo TS. NGUYỄN HOÀNG HIỆP, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu tin học và kinh tế ứng dụng, thuế quan thương mại thường dẫn đến các biện pháp trả đũa từ các quốc gia bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, Việt Nam nên lựa chọn hợp tác toàn diện nhằm tránh một cuộc chiến thương mại toàn cầu.
Khó khăn từ chính sách thuế quan mới của Mỹ đặt ra thách thức lớn đối với xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) - động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Trong bối cảnh đó, chúng ta cần có giải pháp bù đắp thiếu hụt, kích thích tăng trưởng nội địa để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Một buổi chiều muộn trên một cánh đồng, ông Sáu, một lão nông tri điền, đứng lặng nhìn những bông lúa đang uốn mình theo gió. Năm nay, ruộng nhà ông trúng mùa, giá lúa lại cao. Nhìn từng bao lúa chất đầy trong kho, ông không khỏi nghĩ về những năm tháng gian khó trước đây, khi chuyện mất mùa, sâu bệnh là nỗi lo thường trực. Nhưng rồi một điều kỳ diệu đã thay đổi tất cả.
Khi xem xét thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe pick - up chở hàng cabin kép, cần cân nhắc mục đích khuyến khích bà con nông thôn, miền núi dùng sản phẩm này để phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế nói.
Ngân hàng Lộc Phát Việt Nam (LPBank) ra mắt Dịch vụ Thông báo số dư bằng giọng nói ngay trên ứng dụng di động LPBank, mở ra một kỷ nguyên mới cho việc quản lý tài chính, đặc biệt dành cho các hộ kinh doanh và tiểu thương. Dịch vụ giúp người dùng nhanh chóng nhận diện giao dịch thành công, tránh rủi ro gian lận và thuận tiện trong làm việc.
Tại tọa đàm “Chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt với xe hybrid và xe pick-up: Giải pháp nào phù hợp” do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức sáng 3.4, các diễn giả đề xuất ưu đãi thuế 50% cho cả xe hybrid sạc trong và sạc ngoài; lộ trình áp thuế với xe pick-up chở hàng cabin kép có thể bắt đầu từ năm 2028, mỗi năm tăng 5% để đến năm 2030 đạt 40% so với xe chở người, thay vì mức 60% như đề xuất của cơ quan soạn thảo.
Ngày 03.04.2025, Ngân hàng Việt Nam Thương Tín (Vietbank) đã tổ chức Lễ trao giải chương trình khuyến mãi "Mùa Hội Bội Quà" tại Chi nhánh Quảng Ngãi, đánh dấu sự thành công của chương trình với hàng nghìn phần quà giá trị đã được trao đến khách hàng trên toàn quốc.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi, cho rằng, cần xây dựng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp cho xe hybrid để giảm ô nhiễm môi trường. Tương tự, chính sách thuế với pick - up chở hàng cabin kép cần hướng tới thúc đẩy sự phát triển của khu vực nông thôn, miền núi.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sửa Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, ông Đỗ Đức Hiển, ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, cho rằng, đánh thuế cần tính chuyện bảo đảm sự phát triển ổn định của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta hướng tới tăng trưởng hai con số.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 76/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30.11.2024 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.
Thực trạng vắng bóng thương vụ IPO (phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng) quy mô lớn liên tục được chuyên gia nhắc tới tại các diễn đàn về đầu tư, phát triển thị trường vốn thời gian gần đây. Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là bởi điều kiện niêm yết quá nghiêm ngặt. Điều này nhằm bảo đảm sự ổn định cho thị trường, song lại khiến nhiều doanh nghiệp công nghệ xa vời giấc mơ IPO trên chính “sân nhà”.
"Cần xem xét lộ trình điều chỉnh thuế hợp lý, có độ trễ tối thiểu một năm để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị và người tiêu dùng có thời gian thích nghi. Nghiên cứu áp dụng phương pháp đánh thuế dựa trên hàm lượng cồn thay vì đánh đồng theo giá trị sản phẩm, vừa công bằng, vừa góp phần định hướng tiêu dùng có trách nhiệm". Đây là đề xuất được đại biểu Quốc hội đưa ra khi thảo luận về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Đi metro không lo mang theo tiền mặt đang trở thành xu hướng, góp phần thúc đẩy thanh toán thông minh, tạo bước tiến cho giao thông xanh trên các phương tiện công cộng ở các thành phố lớn.
Mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ; tham gia hệ sinh thái số; tận dụng các nền tảng tiên tiến để nâng cao năng lực cạnh tranh... Bảo hiểm Agribank đang quyết liệt đẩy nhanh chuyển đổi số giúp tối đa tiện ích cho người dùng.
Nhà hàng hải sản Thai Village là một trong những địa chỉ cao cấp tại Sài Gòn dành cho người “sành ăn” thưởng thức hải sản cao cấp, chất lượng. Vậy có điều gì đặc biệt tại Thai Village đáng để bạn trải nghiệm? Hãy cùng khám phá ngay qua bài viết sau đây!
Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) vừa thông báo về thành công của gói vay "Dream Home" dành riêng cho khách hàng trẻ, với dư nợ đạt trên 3.000 tỷ đồng và hơn 2.000 khách hàng được hỗ trợ sau hơn một năm triển khai. Tiếp nối thành công này, MB cam kết tiếp tục mở rộng chương trình trong năm 2025, không giới hạn quy mô, nhằm giúp người trẻ hiện thực hóa ước mơ sở hữu nhà ở.
