Quyết tâm hoàn thành bằng được 3.000km đường cao tốc đến năm 2025 và 5.000km đường cao tốc đến năm 2030

Chiều nay, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã giải trình, làm rõ thêm một số nội dung chất vấn của đại biểu Quốc hội đối với lĩnh vực giao thông vận tải. 

Về triển khai đường bộ cao tốc trong giai đoạn tới đây, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết, theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII và Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021-2030, chúng ta đặt mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành 3.000 km đường cao tốc, đến năm 2030 hoàn thành 5.000 km đường cao tốc.

Trên cơ sở Nghị quyết Đại hội, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Kết luận số 18-KL/TW ngày 8.10.2021 xác định Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 là dự án đặc biệt quan trọng cấp quốc gia phải được hoàn thành và cần ưu tiên bố trí nguồn lực để triển khai thực hiện.

Trên cơ sở đó, Chính phủ đã trình Quốc hội và đã được Quốc hội thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn, bổ sung nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với tổng nguồn lực bố trí cho đường cao tốc là 339 nghìn tỷ đồng cho giai đoạn 2021-2025.

Về các danh mục triển khai đường cao tốc trong giai đoạn 2021 – 2025, Phó Thủ tướng cho biết, sẽ tập trung một số dự án lớn sau đây: Tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 (654 km), Tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 (729 km). Tại Kỳ họp này, Chính phủ cũng đã trình Quốc hội 5 tuyến cao tốc (549 km).

"Như vậy tổng chiều dài toàn bộ các tuyến cao tốc đã và đang triển khai là 1.932 km. Số km cao tốc đã hoàn thành tới thời điểm hiện nay là 1.290 km. Như vậy cả các công trình đã đưa vào khai thác và các công trình đang triển khai chúng ta sẽ có 3.222 km đường cao tốc (số đã hoàn thành và đang triển khai)", Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu rõ. 

Về kế hoạch triển khai các dự án, theo Phó Thủ tướng, tuyến cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2017-2020 đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2017 với chiều dài 654 km, đã khởi công rải rác trong các năm 2019, 2020, 2021, sẽ hoàn thành toàn tuyến vào năm 2023. Trong đó năm 2022 phấn đấu hoàn thành  361 km bao gồm 4 dự án như Bộ trưởng Bộ GTVT đã báo cáo với Quốc hội sáng nay.

Tuyến cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2021-2025 với chiều dài 729 km (được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường tháng 1.2022), hiện nay đã triển khai lập DA đầu tư, triển khai kiểm đếm, cắm mốc chỉ giới, lập phương án đền bù, toàn bộ 729 km dự kiến khởi công tháng 12.2022, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025 và cũng là thông toàn bộ tuyến cao tốc Bắc Nam vào năm 2025 với tổng chiều dài 2.063 km từ Lạng Sơn tới Cà Mau. 

Các tuyến còn lại: Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng; Biên Hòa – Vũng Tàu, Khánh Hòa – Buôn Mê Thuột, dự kiến khởi công tháng 6.2023 (nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này), cơ bản hoàn thành vào năm 2025 và đưa vào khai thác sử dụng năm 2026. Đường vành đai 3 thành phố Hồ Chí Minh, đường vành đai 4 vùng Thủ đô sẽ khởi công vào tháng 6.2023, cơ bản hoàn thành vào năm 2026.

Như vậy, có thể thấy tốc độ tập trung rất cao về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trong giai đoạn hiện nay, nhất là phát triển đường cao tốc. Qua tổng hợp số liệu, trong giai đoạn vừa qua, tổng chiều dài của các tuyến đường cao tốc được triển khai và hoàn thành giai đoạn 2021-2025 gấp gần 4 lần giai đoạn 2015- 2020 (1932/487 km). Tổng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách thực hiện đường bộ cao tốc giai đoạn 2021-2025 cũng gấp gần 4 lần so với giai đoạn 2015-2020 (339 nghìn tỷ đồng/89 nghìn tỷ đồng). 

"Chính phủ xác định đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề. Thủ tục đầu tư xây dựng cơ bản theo quy định hiện hành rất rườm rà, thường triển khai mất 2 đến 3 năm mới xong thủ tục đầu tư cho một dự án. Giải phóng mặt bằng lớn, khoảng 10.198 ha, di dời tái định cư khoảng 19.841 hộ. Riêng khối lượng vật liệu xây dựng (đá, cát, vật liệu đắp) lên tới khoảng 200 – 250 triệu mét khối. Khối lượng công việc là rất lớn", Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết. 

Về cơ sở và các giải pháp để triển khai, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu rõ: 

Thứ nhất, phải tập trung cao nguồn lực, đầu tư dứt điểm, không dàn trải. Tới nay Quốc hội đã phân bổ 339 nghìn tỷ đồng, đủ điều kiện để chúng ta triển khai dứt điểm các công trình trong giai đoạn tới đây.

Thứ hai, rút ngắn thủ tục đầu tư từ 1-2 năm, trước đây triển khai 2-3 năm thì tới đây chỉ triển khai trong 1 năm. Cụ thể đường cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 được Quốc hội phê duyệt từ năm 2017, triển khai các thủ tục đầu tư đến năm 2021 mới bắt đầu khởi công. Dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tháng 1.2022, nhưng sẽ khởi công đồng loạt vào cuối năm nay. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã ban hành các Nghị quyết 43-44 cho phép chỉ định thầu các gói thầu, từ khảo sát thiết kế tới đền bù, tái định cư, di dời, xây lắp. Đây là những nghị quyết rất quan trọng, quyết định để hoàn thành được tiến độ hay không. Vừa Qua Chính phủ cũng đã ban hành 2 Nghị quyết để bảo đảm nguồn cung vật liệu cho giai đoạn 1. Căn cứ Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ sẽ phân cấp cho Bộ GTVT, các địa phương có tuyến cao tốc đi qua làm cơ quan chủ quản quyết định đầu tư các dự án đường bộ cao tốc.

Chính phủ cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo với thành viên là lãnh đạo các bộ, ngành, các địa phương có tuyến cao tốc đi qua; thực hiện giao ban định kỳ hàng tháng để kiểm điểm tiến độ công việc, Bộ GTVT và các chủ đầu tư thực hiện giao ban hàng tuần để tháo gỡ những khó khăn, xử lý các nhà thầu không đảm bảo tiến độ như đồng chí Bộ trưởng đã báo cáo. Trường hợp tới đây các nhà thầu chậm tiến độ chúng ta phải thay ngay. Các Ban quản lý Dự án cũng phải chủ động phải tháo gỡ các vướng mắc khó khăn thì mới có thể bảo đảm được tiến độ của các dự án.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh, việc hoàn thành những nhiệm vụ trên là không dễ dàng. Tuy nhiên, Chính phủ sẽ quyết tâm rất cao để thực hiện bằng được mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra để hoàn thành 3.000km đường cao tốc đến 2025 và 5.000km đường cao tốc đến năm 2030.