Croatia chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội mang tính bước ngoặt

Đây sẽ là cuộc đối đầu giữa Liên minh Dân chủ Croatia (HDZ) bảo thủ cầm quyền do Thủ tướng đương nhiệm Andrej Plenkovic lãnh đạo và liên minh gồm các đảng trung dung và cánh tả do Tổng thống dân túy Zoran Milanovic và Đảng Dân chủ Xã hội (SDP) của ông lãnh đạo.

Liên minh HDZ đã nắm giữ quyền lực kể từ khi Croatia giành được độc lập từ Nam Tư cũ vào năm 1991. Nếu HDZ tiếp tục nắm quyền, đất nước này sẽ tiếp tục đi theo con đường thân phương Tây và ủng hộ hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Trong khi đó, thành công của SDP tại cuộc bầu cử này có thể tạo đà để họ tiếp tục giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 6 và cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 12. Điều này sẽ làm lung lay sự thống trị chính trị lâu dài của HDZ và có khả năng mở ra không gian cho ảnh hưởng thân Nga mạnh mẽ hơn ở nước này.

Một trong những điểm gây tranh cãi của cuộc bầu cử sắp tới là việc Tổng thống Zoran Milanovic tuyên bố ông sẽ tranh cử Thủ tướng với tư cách ứng cử viên của SDP. Tổng thống giữ vai trò chủ yếu mang tính nghi lễ ở Croatia, trong khi thủ tướng nắm giữ hầu hết quyền lực chính trị.

Sau khi ông Milanovic lên lịch bầu cử vào ngày 17.4 và bất ngờ tuyên bố tranh cử thủ tướng, ông bắt đầu vận động tranh cử thay mặt cho SDP. Ông Milanovic, người từng giữ chức Thủ tướng trước đây, bày tỏ sẽ quyết tâm có một chính phủ trong sạch và kêu gọi các đảng phái khác cùng tham gia liên minh của ông cho cuộc bầu cử này.

Tuy nhiên, các thẩm phán Tòa án Hiến pháp Croatia đã vào cuộc, cho rằng động thái này là vi hiến. Đồng thời cho rằng, tổng thống không thể tranh cử thủ tướng hay tham gia tranh cử vào Quốc hội hoặc chiến dịch ủng hộ bất kỳ đảng nào, trừ khi ông từ chức tổng thống trước.

Tuy nhiên, ông Milanovic phớt lờ những cáo buộc trên và tiếp tục vận động ủng hộ liên minh cánh tả. Ông Milanovic thường xuyên lên tiếng thể hiện lập trường thân Nga trong cuộc chiến ở Ukraine, phản đối việc huấn luyện binh lính Ukraine ở Croatia cũng như gửi vũ khí sang Ukraine vì theo quan điểm của ông, điều đó chỉ kéo dài cuộc chiến.

Liên minh HDZ đang vận động và thuyết phục cử tri bằng các kết quả tiêu biểu vừa qua khi thành công đưa Croatia vào khu vực đồng euro và Schengen cũng như cố gắng duy trì các tiêu chuẩn cho công dân thông qua các biện pháp chống lạm phát trong thời kỳ khủng hoảng do Covid-19 và xung đột ở châu Âu.

Hầu hết các cuộc thăm dò trước bầu cử đều dự đoán HDZ sẽ giành chiến thắng dễ dàng, nhưng không có đủ số ghế để tự thành lập chính phủ. Phe đối lập cánh tả có thể được hưởng lợi từ sự bất mãn với lạm phát cao và tình trạng bất ổn kinh tế chung ở hầu hết các nước thành viên EU. Các đảng nhỏ hơn ở cánh hữu và cánh tả có thể là chìa khóa cho cả HDZ và SDP trong nỗ lực giành quyền lực của họ.