3 bài học lớn xây dựng Quân đội Nhân dân

Thượng tướng NGUYỄN TÂN CƯƠNG - Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng 

Nửa thế kỷ đã trôi qua, ý nghĩa và những bài học lịch sử từ Chiến thắng đường 9 - Nam Lào vẫn còn nguyên giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Từ chiến thắng Đường 9 - Nam Lào năm 1971, có thể khái quát 3 bài học lớn cho công cuộc xây dựng Quân đội Nhân dân hiện nay.

Chủ động trong mọi tình huống

Khi địch bắt đầu triển khai cuộc hành quân Lam Sơn 719 đánh ra khu vực Đường 9 - Nam Lào, trên cơ sở theo dõi chặt chẽ mọi động thái của địch, diễn biến chiến trường, phán đoán đúng âm mưu của địch, những sai lầm của chúng, đánh giá đúng tương quan lực lượng hai bên, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương hạ quyết tâm giành thắng lợi chiến dịch, sử dụng gần hết lực lượng chủ lực cơ động ở miền Bắc và một bộ phận chủ lực cơ động ở Miền Nam, với nhiều binh chủng kỹ thuật tham gia chiến dịch. 

Bên cạnh bám sát tình hình, nghiên cứu, dự báo, Bộ Quốc phòng giao Bộ Tổng Tham mưu chỉ đạo các cơ quan chức năng biên soạn và mở lớp tập huấn cho cán bộ trung cao cấp về cách đánh tập trung hiệp đồng binh chủng và tổ chức huấn luyện cách đánh mới. Nhờ đó, một số đơn vị tham gia chiến đấu tại Đường 9 Quảng Trị đã được luyện tập phương án đánh địch theo cách đánh mới tại thực địa với nhiều tình huống dự kiến trước. Bộ Tổng Tham mưu khi chỉ đạo các chiến trường đối phó với âm mưu của địch đánh ra tuyến chi viện chiến lược của ta trong Đông Xuân 1970 - 1971, đã yêu cầu các đơn vị xây dựng cả hai phương án với các hành động, tình huống chi tiết; đó là chủ động tiến công và phản công khi địch mở cuộc hành quân đánh phá.

Do sớm nghiên cứu nắm chắc âm mưu của địch, trong quá trình thực hành chiến dịch, ta đã phán đoán đúng khả năng xảy ra, từ đó sớm chuẩn bị các biện pháp đối phó đúng đắn. Nhờ đó các đơn vị chủ lực ta đã giáng cho địch những đòn nặng nề, khiến địch phải chịu thất bại thảm hại. 

Tình hình thế giới, khu vực những năm tới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình hình thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự đoán. Là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ hòa bình, ổn định của đất nước, trong xây dựng Quân đội Nhân dân hiện nay, cần chú trọng công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược chính xác về quân sự, quốc phòng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 

Từ nghiên cứu, dự báo chính xác, Quân đội chủ động tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước hoạch định và thực hiện đường lối, chiến lược, chủ động, tích cực bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa lâm nguy. Quân đội cần chủ động nghiên cứu, dự kiến biện pháp đối phó hiệu quả với mọi tình huống về quân sự, quốc phòng cả trên không, trên đất liền, trên biển, đảo và trên không gian mạng, kiên quyết không để bị động bất ngờ, luôn bảo đảm giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển toàn diện đất nước.

Chú trọng công tác tổ chức, huấn luyện

Trong chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, các đơn vị vũ trang của ta, nhất là các đơn vị chủ lực đã tổ chức hiệp đồng chặt chẽ, đánh những đòn tiêu diệt lớn quân địch, khiến chúng không thể phát huy được ưu thế về binh khí, kỹ thuật. Cùng với đó, trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng của chỉ huy các cấp, tinh thần, khả năng chiến đấu cao của bộ đội đã thể hiện rõ trong chiến dịch này. Đó là kết quả của công tác tổ chức huấn luyện, nhất là về quân sự, được các cấp lãnh đạo, chỉ huy gấp rút triển khai từ sớm. 

Đồng thời với chuẩn bị các mặt ở chiến trường, ngay từ giữa năm 1970, Bộ Tổng Tham mưu đã chỉ đạo các Cục: Tác chiến, Quân huấn, Quân lực và cơ quan chức năng nghiên cứu, biên soạn tài liệu huấn luyện về cách đánh tập trung hiệp đồng binh chủng và tổ chức tập huấn cho hơn 300 cán bộ toàn quân từ cấp trung đoàn trở lên trong tháng 9.1970. 

Quá trình diễn biến chiến dịch, với ý chí quyết tâm cao, tinh thần chiến đấu dũng cảm, với trình độ, khả năng chiến đấu đã được tập dượt, nâng cao, bộ đội ta đã sáng tạo nhiều cách đánh, nhiều thủ đoạn chiến đấu mưu trí, linh hoạt cả ở quy mô tác chiến chiến dịch và chiến thuật, khiến địch hết sức bất ngờ, bị dồn vào thế bị động đối phó và buộc phải tháo chạy…

Cũng qua tác chiến chiến dịch, ta đã giải quyết được hàng loạt vấn đề mới về cách đánh như: Đánh cơ giới địch vận động, sử dụng đặc công và pháo binh tiến công, pháo kích căn cứ hậu cần của địch có hiệu quả; trình độ tổ chức, tác phong chỉ huy của cán bộ các cấp, hiệu suất chiến đấu của bộ đội được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, qua chiến đấu cũng bộc lộ những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển trong xây dựng bộ đội chủ lực về tổ chức, biên chế, trang bị huấn luyện, chuẩn bị chiến trường… để chủ lực ta có thể tác chiến lớn bằng sức mạnh binh chủng hợp thành đánh bại Quân đội Sài Gòn trong những năm sau đó.

Thành công của chiến dịch chứng tỏ vai trò to lớn của công tác tổ chức huấn luyện, tổ chức chỉ huy của cán bộ cũng như hiệp đồng tác chiến của các lực lượng, nâng cao sức mạnh tổng hợp… Vận dụng bài học kinh nghiệm này, trong quá trình xây dựng Quân đội hiện nay, cần chú trọng công tác huấn luyện, không ngừng nâng cao năng lực và trình độ tổ chức hiệp đồng chiến đấu của bộ đội theo Nghị quyết số 765-NQ/QUTW ngày 20.12.2012 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện…

Mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế

Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào có vai trò quan trọng của liên minh chiến đấu giữa quân và dân ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia. Theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, thực hiện phương châm “Đông Dương là một chiến trường”, chung chiến hào đánh Mỹ, các lực lượng vũ trang ta và lực lượng cách mạng Lào, Campuchia đã phối hợp chặt chẽ với nhau trong mọi hoạt động, tạo điều kiện cho nhau cùng giành thắng lợi. 

Ngày nay, xu thế giao lưu hội nhập, hợp tác quốc tế ngày càng mạnh mẽ, đối ngoại quân sự - quốc phòng trở thành một kênh quan trọng cùng với ngoại giao Nhà nước. Trong tình hình mới, Quân đội thực hiện Chiến lược Hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng theo đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nghị quyết của Quân ủy Trung ương “Về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”. Đây là nhiệm vụ quan trọng, là kế sách giữ nước từ sớm, từ xa bằng biện pháp hòa bình, bảo đảm bình đẳng cùng có lợi, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo sức mạnh tổng hợp, tăng cường vị thế quốc gia và độc lập, tự chủ của Việt Nam trên trường quốc tế.

Phương châm đẩy mạnh hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng hiện nay là “tích cực, chủ động, chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả” nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế; tăng cường lòng tin chiến lược, duy trì môi trường hòa bình, hợp tác cùng phát triển, củng cố thế trận quốc phòng, an ninh phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là cả một quá trình, vừa hợp tác, vừa đấu tranh, trong đó hợp tác là chính trên cơ sở kiên định chủ quyền lãnh thổ, độc lập tự chủ và lợi ích quốc gia - dân tộc. Tăng cường hợp tác quốc phòng hiện nay theo hướng đa phương nhằm góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền quốc gia…

50 năm đã trôi qua, nhưng ý nghĩa và những bài học lịch sử rút ra từ thực tiễn chỉ đạo, tổ chức, điều hành chiến dịch Đường 9 - Nam Lào vẫn còn nguyên giá trị lịch sử và hiện thực sâu sắc, góp phần xây dựng Quân đội Nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc từ sớm, từ xa, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó.