Tại Phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến về phương án giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với việc thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội; quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của Chương trình mục tiêu quốc gia; về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh.
Trình bày dự thảo Báo cáo tiếp thu, giải trình về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết 43/2022/QH15, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Vân Chi nêu rõ, có ý kiến đại biểu nhất trí với việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cân nhắc mức giảm 3% - 4% hoặc 5% vì mức giảm 2% có thể không đạt được mục tiêu đề ra khi ban hành chính sách.
Lý giải quan điểm chỉ thực hiện giảm 2% thuế giá trị gia tăng, dự thảo Báo cáo nêu rõ, chính sách giảm thuế giá trị gia tăng năm 2022 có thể phần nào đạt được mục tiêu kích cầu tiêu dùng, tuy nhiên với bối cảnh sức mua đã thay đổi hiện nay, tác động kích cầu tiêu dùng trong năm 2023 sẽ không thể rõ nét. Việc giảm thuế giá trị gia tăng vì vậy chủ yếu hướng đến mục tiêu hỗ trợ một phần cho người dân, doanh nghiệp.
Đồng thời, khi dùng thuế giá trị gia tăng làm công cụ để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, thì phạm vi và mức độ hỗ trợ cần được tính toán, cân nhắc kỹ trong phạm vi cho phép của ngân sách nhà nước 2023 đang được Chính phủ dự kiến sẽ rất khó khăn. Với mức giảm thuế giá trị gia tăng dự kiến 2%, thì thu ngân sách nhà nước dự kiến giảm khoảng 24.000 tỷ đồng trong 6 tháng cuối năm 2023.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Vân Chi nhấn mạnh, “trong trường hợp nâng mức giảm thuế lên 3% - 4% hoặc 5%, thì ngân sách nhà nước dự kiến giảm thu rất lớn, sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách nhà nước năm 2023. Ngoài ra, Chính phủ hiện đang dự kiến tiếp tục triển khai các giải pháp khác cũng sẽ mang lại tác động giảm thu ngân sách nhà nước. Các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến khả năng cân đối của ngân sách trong phạm vi bội chi ngân sách nhà nước năm 2023 đã được Quốc hội thông qua”.
Cho rằng, mức giảm thuế 2% đã được Chính phủ đề xuất trên cơ sở cân nhắc điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối, hỗ trợ của ngân sách nhà nước để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến bội chi ngân sách nhà nước, đa số thành viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề xuất áp dụng mức giảm thuế giá trị gia tăng 2% như quy định tại Nghị quyết 43/2022/QH15.
Một số ý kiến cho rằng, với mức giảm thuế giá trị gia tăng 2%, Hà Nội là một trong 3 địa phương giảm thu ngân sách từ 1.000 tỷ đồng trở lên, và hiện nay Cục thuế TP. Hà Nội vẫn chưa đánh giá được tác động cuối cùng của việc triển khai phương án giảm thuế giá trị gia tăng 2%. Do vậy, chỉ nên kéo dài thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng 2% đến ngày 31.12.2023 là phù hợp.
Một số đại biểu lưu ý, năm 2022 khi thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng 2%, thì nguồn thu ngân sách nhà nước lại tăng. Căn cứ nào để Chính phủ đánh giá tác động giảm thuế giá trị gia tăng dự kiến 2%, thì thu ngân sách nhà nước dự kiến giảm khoảng 24.000 tỷ đồng trong 6 tháng cuối năm 2023? Bởi lẽ, giảm thuế giá trị gia tăng là kích thích tiêu dùng, kéo theo nguồn thu tăng cao, liệu có hụt thu ngân sách nhà nước thật không?
Phát biểu kết luận Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh đề nghị, Chính phủ cần tiếp tục bổ sung đánh giá kỹ tác động của việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng trong 6 tháng cuối năm 2023 để có căn cứ thuyết phục Quốc hội. Cụ thể, dự kiến chính sách này tác động thế nào đến việc kích thích tiêu dùng và phục hồi kinh tế...?. Từ đó, định lượng có nên tiếp tục kéo dài chính sách đến năm 2024 hay không? Có nên mở rộng đối tượng được giảm thuế giá trị gia tăng 2% hay không?
Tại Phiên họp, Ủy ban Tài chính - Ngân sách tiếp thu thêm ý kiến của đại biểu Quốc hội theo hướng giao Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng đánh giá đầy đủ, tổng thể chính sách giảm thuế giá trị gia tăng báo cáo với Quốc hội tại Kỳ họp cuối năm.
