Từ năm 2018 - 2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai các nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn, rà soát hệ thống pháp luật hiện hành, tổ chức các khảo sát trong nước và quốc tế, huy động đội ngũ chuyên gia trong và ngoài ngành phục vụ đề xuất xây dựng Luật Nhà giáo theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Tháng 6.2024, Quốc hội chính thức có Nghị quyết bổ sung dự án Luật Nhà giáo vào Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2024.
Dự thảo Luật Nhà giáo được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ để xin ý kiến rộng rãi. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã gửi văn bản tới các bộ, ngành, các đơn vị sự nghiệp trực thuộc bộ, 63 tỉnh, thành phố để xin ý kiến góp ý, đặc biệt là tất cả nhà giáo bằng các hình thức phù hợp.
Tính đến ngày 25.6, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nhận được ý kiến góp ý của 59 tỉnh, thành phố; 14 bộ, ngành và 22 đơn vị sự nghiệp trực thuộc bộ với sự tham gia của hơn 800.000 nhà giáo.
Theo kế hoạch, tháng 9 tới, dự án Luật Nhà giáo sẽ được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, và trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tám.
Cho ý kiến tại tọa đàm, các đại biểu cơ bản đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật Nhà giáo. Dự thảo luật đã thể hiện những quy định mang tính toàn diện và chi tiết hóa từng yếu tố tác động lên nhà giáo. Đồng thời, quy định nhiều điểm mới nhằm tháo gỡ hạn chế, bất cập trong công tác quản lý về giáo dục đối với nhà giáo.
Một số nội dung nhận được nhiều ý kiến góp ý như: việc định danh nhà giáo, trong đó đề xuất cán bộ quản lý giáo dục và một số nhân viên trường học cũng được định danh là nhà giáo và hưởng các chính sách của nhà giáo. Các chính sách đối với nhà giáo, trong đó có chính sách nghỉ hưu ở tuổi 55 đối với giáo viên mầm non và ở các cấp học khác khi không còn đủ khả năng lao động, nhất là giáo viên công tác ở các trường chuyên biệt; chính sách tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo để nhà giáo bảo đảm cuộc sống, yên tâm cống hiến cho nghề.
Về chứng chỉ hành nghề, đa phần ý kiến đồng tình với sự cần thiết song kiến nghị cần quy định cụ thể, rõ ràng hơn về mục đích, nguyên tắc, điều kiện, quy trình cấp.
Các ý kiến cũng góp ý về vai trò của cơ quan quản lý giáo dục trong tuyển dụng, bổ nhiệm nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục để bảo đảm tính chủ động của ngành giáo dục trong quản lý nhà giáo và khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên...
Phát biểu tại tọa đàm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa cho biết, mục tiêu đặt ra khi xây dựng Luật Nhà giáo là xây dựng một đạo luật riêng cho nhà giáo.
Bởi, hiện nhà giáo đang được quy định tại Luật Viên chức đối với nhà giáo công lập và Bộ luật Lao động đối với nhà giáo ngoài công lập. Nhà giáo là viên chức nhưng phải được coi là viên chức đặc biệt, nhà giáo là người lao động nhưng phải là người lao động làm nghề đặc biệt. Đặc biệt ở trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ; đặc biệt trong tuyển dụng, thuyên chuyển, khen thưởng, kỷ luật.
Hiện nay, nhà giáo đang chiếm một tỷ lệ lớn, trong đó nhà giáo công lập chiếm tới 70% hưởng lương công chức Nhà nước và nhà giáo ngoài công lập có tỷ lệ ngày càng tăng.
Do đó, quy định của Luật Nhà giáo sẽ có tác động rất lớn tới đội ngũ nhà giáo. Luật ra đời không chỉ để quản lý nhà giáo mà còn để xây dựng đội ngũ này giỏi hơn; tạo một khí thế mới, động lực mới, cơ chế mới, khác đi và mạnh hơn để nhà giáo yên tâm gắn bó với nghề, hơn thế là có động lực để cống hiến cho nghề.
Đồng thời, luật phải đưa ra những chính sách phù hợp, khả thi, tạo ra được luật riêng cho nhà giáo nhưng không gây ra sự chồng chéo.
Đánh giá cao những ý kiến tâm huyết, sâu sắc, tập trung của các đại biểu tại tọa đàm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thị Mai Hoa cho biết, đây là những căn cứ khoa học và thực tiễn rất có giá trị, ý nghĩa. Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẽ nghiên cứu, tiếp thu, từ đó có kiến nghị, đề xuất định hướng nội dung chính sách, quy định pháp luật điều chỉnh đối với nhà giáo phục vụ cho xây dựng và thẩm tra dự án Luật Nhà giáo.
