Cơ hội nhiều, thách thức lớn
Theo thống kê của Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, ngành du lịch Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong năm 2023 với tổng số khách du lịch quốc tế ước đạt 12,5 triệu lượt và khách du lịch nội địa đạt 108 triệu lượt. Tuy nhiên, tại thảo luận với chủ đề "Phát triển bền vững nguồn nhân lực du lịch Việt Nam: Cơ hội và thách thức" trong khuôn khổ Lễ giới thiệu Chương trình đào tạo quản trị du lịch, khách sạn Swiss EHT ngày 10.9, các chuyên gia đánh giá chất lượng và sự bền vững của nguồn nhân lực trong ngành vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều cơ sở lưu trú du lịch gặp khó khăn trong việc duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ do thiếu hụt nhân lực có trình độ và kỹ năng.
Từ kinh nghiệm cũng như quan sát thị trường du lịch những năm qua, Tổng giám đốc Tổ hợp du lịch và dịch vụ Ariyana Andre-Pierre Gentzsch nhận định đây là “thời điểm vàng” để Việt Nam tập trung phát triển ngành du lịch, dựa trên nền tảng là hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng dịch vụ được đầu tư xây dựng suốt những năm qua. Trong tương lai gần, Việt Nam sẽ xuất hiện ngày càng nhiều chuỗi khách sạn cao cấp không chỉ đến từ quốc tế mà còn từ chính các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước. Yêu cầu nhân lực chất lượng cao bởi vậy được đặt ra hàng đầu.
Hiện tại, thách thức trong đào tạo quản lý nguồn nhân lực ngành du lịch đến từ các yếu tố: cách thức làm du lịch; ngoại ngữ; kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm. Chỉ ra điều này, Giám đốc Nhân sự các quốc gia Đông Dương và Hàn Quốc, Tập đoàn Khách sạn IHG (Intercontinential Hotel Group) Trần Phương Thảo phân tích du lịch đứng trước áp lực thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Thích ứng với sự thay đổi đó là cả quá trình, liên quan đến con người, đầu tư thời gian, tiền bạc…
“Về ngoại ngữ trình độ của chúng ta đã khá hơn nhưng chủ yếu tập trung ở phân khúc khách sạn cao cấp, còn ở các phân khúc khác đa phần chưa đáp ứng nhu cầu của khách. Trong khi đó, kỹ năng chuyên môn, cập nhật thông tin, làm việc nhóm, đọc vị từng đối tượng khách hàng… vẫn còn yếu. Chưa kể, tình trạng chảy máu chất xám tiếp tục đặt ra câu hỏi làm thế nào để không bị dịch chuyển nhân lực chất lượng cao sang thị trường quốc tế?... Đó là thách thức không nhỏ với phát triển nhân lực ngành du lịch Việt Nam”, bà Trần Phương Thảo nhận định.
“Chìa khóa” đào tạo
Phát triển bền vững nguồn nhân lực du lịch khách sạn không chỉ là nhiệm vụ của các doanh nghiệp mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Sài Gòn Ngô Thị Quỳnh Xuân cho rằng với xu thế và nhu cầu phát triển như hiện nay, ngành du lịch Việt Nam có thể sẽ phải đối mặt với sự khủng hoảng lớn về nhân lực nếu các bên không tìm ra được tiếng nói chung. Sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức đào tạo sẽ tạo nên hệ sinh thái, giúp ngành du lịch khách sạn Việt Nam phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Ông Andre-Pierre Gentzsch cho rằng, với những ai lựa chọn đến với ngành du lịch, khách sạn thì lúc này là thời điểm tuyệt vời để đi nhanh, đi xa hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy cơ hội và thách thức đang song hành khi tham gia, khởi nghiệp ngành du lịch, khách sạn. Người làm du lịch, khách sạn cần quá trình học tập, phát triển, nâng cao chuyên môn mới có thể làm nghề một cách chuyên nghiệp. “Do đó, chúng ta cần sớm đưa ra chiến lược để người trẻ lựa chọn ngành du lịch, được đào tạo tích hợp các khả năng đáp ứng những đòi hỏi đa dạng của thị trường du lịch trong tương lai. Nói cách khác phải đi tắt đón đầu để khi thị trường cần thì nhân lực du lịch đã có sẵn điều đó rồi”, ông Andre-Pierre Gentzsch nói.
Từ kinh nghiệm phát triển du lịch tại Thụy Sỹ cũng như quá trình hợp tác thực hiện dự án Du lịch Thụy Sỹ vì sự phát triển bền vững tại Việt Nam (do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ), Đại sứ Liên bang Thụy Sỹ tại Việt Nam Thomas Gass cho biết tính bền vững đang là yếu tố đặc biệt quan trọng trong ngành du lịch mà nguồn nhân lực có tính chất quyết định. Cuộc khủng hoảng Covid-19 vừa qua cho chúng ta thấy vấn đề nhân lực như “gót chân Asin” trong ngành du lịch. Đây là khoảng thời gian cần thiết để tăng cường hợp tác, đầu tư vào đào tạo quản trị du lịch, khách sạn, bảo đảm ngành du lịch Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn chuẩn bị tốt cho thách thức, cơ hội trong tương lai.
“Mọi người không muốn đến Việt Nam chỉ để tham quan, chụp ảnh mà còn là tận hưởng dịch vụ chuyên nghiệp, ấn tượng. Liệu rằng khi đi du lịch, chúng ta có muốn được chào đón bởi một con robot không, dù sự phát triển của trí tuệ nhân tạo có thể giúp chúng ta nhanh chóng đạt được điều mình muốn. Khi đi du lịch, chúng ta đều muốn những trải nghiệm cảm xúc… Nhìn ra vấn đề này, chúng ta càng thấy cần phải có sự đầu tư lâu dài vào đào tạo nhân lực với những chương trình đào tạo bài bản, đáp ứng các tiêu chuẩn cao. Qua đó, tiến tới thúc đẩy tương lai ngành du lịch Việt Nam phát triển bền vững”, Đại sứ Thomas Gass nhấn mạnh.
