Không làm phát sinh thêm thủ tục và chi phí
Theo Tờ trình do Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày, từ ngày 1.7.2022, Bộ Công an triển khai cấp hộ chiếu phổ thông mẫu mới cho công dân. Trước khi phát hành chính thức mẫu hộ chiếu mới, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Ngoại giao thông báo mẫu hộ chiếu mới đến cơ quan đại diện của tất cả các nước tại Việt Nam, sau 1 tháng thông báo theo quy định, không có quốc gia nào có ý kiến. Tuy nhiên, đến ngày 27.7.2022, Đức và sau đó một số nước thông báo tạm thời dừng cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam, với lý do trong hộ chiếu không ghi thông tin “nơi sinh” của người mang hộ chiếu.
Để tháo gỡ khó khăn nêu trên, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện in bị chú bổ sung thông tin về “nơi sinh” vào hộ chiếu mẫu mới cho công dân. Phía nước ngoài chấp thuận việc in bổ sung thông tin vào hộ chiếu cho công dân, tuy nhiên các nước cho biết việc chấp nhận này chỉ là tạm thời, đề nghị ta sớm bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân, đặc biệt phía Séc thông báo chỉ chấp nhận hộ chiếu Việt Nam có in bị chú thông tin “nơi sinh” đến hết năm 2022. Trước tình hình trên, Chính phủ nhận thấy việc nghiên cứu bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân trong hộ chiếu là cần thiết và cần sớm thực hiện (trước ngày 1.1.2023).
Bộ trưởng Tô Lâm cũng nêu rõ, việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân trên hộ chiếu sẽ tạo thuận lợi cho công dân trong việc xin thị thực, nhập cảnh, cư trú và làm các thủ tục liên quan ở các nước có yêu cầu in thông tin nơi sinh trong hộ chiếu, nhất là Séc và các nước trong khối Schengen. Về lâu dài tránh trường hợp phải tiếp tục giải quyết vấn đề này nếu các nước khác phát sinh yêu cầu tương tự. Bên cạnh đó, không làm phát sinh thêm thủ tục và chi phí do hiện nay trong mẫu tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu, giấy thông hành hiện hành đã có mục thông tin về “nơi sinh”, đây là thông tin bắt buộc công dân phải khai để cơ quan quản lý xuất nhập cảnh cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; cơ quan cấp phát hộ chiếu có thể khai thác thông tin về nơi sinh của công dân có trong cơ sở dữ liệu để in hộ chiếu.
Bổ sung thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu là phù hợp
Báo cáo Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về việc thực hiện Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam liên quan đến thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới nêu rõ, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với sự cần thiết bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân của hộ chiếu như các lý do nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Về thẩm quyền bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu, Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng, các thông tin trên giấy tờ xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam do Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định, nên việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào giấy tờ xuất nhập cảnh nói chung thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Còn các mẫu giấy tờ xuất nhập cảnh thì Luật đã giao Bộ Công an ban hành sau khi trao đổi với các Bộ, ngành liên quan. Do đó, Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng, việc Chính phủ trình và kiến nghị Quốc hội cho bổ sung thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu là phù hợp.
Liên quan đến tác động của việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về đánh giá tác động của việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu; đồng thời cho rằng việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu sẽ bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp ổn định, lâu dài cho công dân Việt Nam khi thực hiện hoạt động nhập cảnh tại các nước. Bên cạnh đó, không làm phát sinh thủ tục hành chính và không gây tốn kém cho công dân, vì thông tin “nơi sinh” là thông tin bắt buộc trong mẫu tờ khai hộ chiếu, giấy thông hành hiện nay, được cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh nên không phải thay đổi tờ khai hoặc khai báo bổ sung.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng cho rằng, việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu thuộc thẩm quyền của Quốc hội, tuy nhiên do yêu cầu về thời gian thực hiện việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân hộ chiếu trước ngày 1.1.2023 nên không bảo đảm thời gian để thực hiện quy trình sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam hoặc ban hành một nghị quyết riêng của Quốc hội về nội dung này.
Do đó, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với Tờ trình của Chính phủ đã đề xuất Quốc hội “đưa nội dung trên vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội khóa XV” và cho rằng việc bổ sung như vậy là bảo đảm về hình thức văn bản thể hiện quyết định của Quốc hội.
