Tạo nền tảng pháp lý
Để tạo tiền đề cho hoạt động khai thác thủy sản bền vững, Quảng Bình đã và đang tập trung hoàn thiện khung pháp lý và phổ biến rộng rãi, cấp bách đến với người dân. Trong 8 tháng đầu năm, UBND tỉnh đã ban hành 11 văn bản, tổ chức 2 đợt kiểm tra về việc thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Đồng thời, lồng ghép vận động, nhắc nhở chủ tàu thông qua các hoạt động chuyên môn như đăng ký, đăng kiểm, cấp Giấy phép khai thác thủy sản, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm trong các cuộc họp của khu dân cư, đoàn thể.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và các địa phương trọng điểm về khai thác thủy sản đã tổ chức 67 hội nghị với 4.652 lượt người; tổ chức cho 4.725 lượt chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá ký cam kết không vi phạm khai thác IUU. Các đơn vị, địa phương in, phát hơn 11.900 tờ rơi tuyên truyền. Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá đã in ấn, phát 2.000 tờ thông tin chống nước cho chủ tàu để dán trên cabin tàu cá.
Hiện toàn tỉnh có 1.124 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đang hoạt động và được lắp thiết bị giám sát hành trình. Cơ quan chức năng cũng giám sát 100% tàu cá cập cảng bốc dỡ thủy sản. Ông Nguyễn Thế Giảng (chủ tàu đánh bắt xa bờ, xã Bảo Ninh, TP. Đồng Hới) cho biết: tàu có lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS), không chỉ giúp ngư dân chấp hành tốt trong khai thác thủy sản mà còn hữu dụng trong cuộc sống thường nhật khi lao động ở khơi xa. “Khi đi đánh bắt xa bờ, tôi có thể liên lạc với người nhà để kiểm tra tin báo bão hay nhờ lực lượng chức năng hỗ trợ nếu có việc cần thiết”, ông Giảng nói.
Nhờ các giải pháp trên, trong 9 tháng đầu năm 2023, lực lượng chức năng địa phương đã phát hiện và xử lý vi phạm hành chính 65 tàu cá vi phạm, xử phạt hơn 784 triệu đồng; trong đó, xử lý 18 tàu cá vi phạm quy định về giám sát hành trình…
Cùng ngư dân gỡ khó
Tại Quảng Bình, EC đưa ra cảnh báo trên 3 nội dung, bao gồm: Vi phạm vùng biển nước ngoài, khai báo chưa đầy đủ nhật ký khai thác và sản lượng qua cảng. Do đó, địa phương xác định đồng hành cùng ngư dân gỡ khó trong từng hạng mục là nhiệm vụ hết sức quan trọng để cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của EC. Vấn đề này không chỉ liên quan đến tiến trình phát triển kinh tế nói chung mà còn ảnh hưởng đến hàng triệu ngư dân, hàng vạn lao động đang làm việc ở các nhà máy chế biến thủy, hải sản xuất khẩu vào thị trường EU.
Tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU để nắm bắt tình hình và nguyện vọng của người dân thông qua địa phương liên quan, cũng như phối hợp làm việc với tất cả các ngành; phổ biến các quy định về chống khai thác IUU cho bà con ngư dân để nắm và tuân thủ thực hiện. Các đơn vị cũng đến thực tế tại từng địa phương để động viên ngư dân nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn để kịp thời đáp ứng những khuyến nghị và các quy định của pháp luật thủy sản.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Bình đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản theo dõi toàn bộ số lượng tàu cá của tỉnh; thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản và cập nhật đầy đủ lên phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia VNFISHBASE. Đơn vị cũng giám sát chặt chẽ, liên tục trên hệ thống giám sát hành trình, kịp thời thông báo, cảnh báo khi tàu cá mất kết nối, vượt ranh giới để nhanh chóng khắc phục; phối hợp với lực lượng Biên phòng, địa phương, đơn vị liên quan xác minh, xử lý vi phạm về giám sát hành trình (VMS). Trước mắt, cơ quan chức năng tập trung xử lý 100% tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên vi phạm theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Hiện, UBND tỉnh đang giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh xây dựng đề án thành lập Phòng Kiểm ngư (thuộc Chi cục Thủy sản) để phối hợp với các ngành, địa phương sớm khắc phục các tồn tại; xử lý tàu cá chưa có giấy phép khai thác thủy sản hoặc giấy phép đã hết hạn, chưa đăng ký tàu cá, quá hạn đăng kiểm, chưa đánh dấu tàu cá, chưa thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Qua đó, góp phần cùng ngư dân đánh bắt và khai thác thủy, hải sản bền vững; đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ, cũng như đời sống của ngư dân đang hoạt động chân chính, bám biển quê hương.
