Vì sao nhà đầu tư thiếu mặn mà với dự án PPP?

Sau gần 3 năm triển khai Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP), đến nay, ngoại trừ Bộ Giao thông Vận tải, một số lĩnh vực có nhu cầu đầu tư PPP như điện lực, xử lý chất thải vẫn chưa có văn bản hướng dẫn ở cấp thông tư, dù Thủ tướng đã có Chỉ thị 30/CT-TTg đốc thúc từ tháng 11.2021 với hạn chót thực hiện là quý II.2022.

Vướng mắc lớn nhất là chậm ban hành văn bản hướng dẫn

Chánh Văn phòng PPP, Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Linh Giang cho biết, sau gần 3 năm Luật PPP có hiệu lực, đến nay, có 10 dự án mới được phê duyệt chủ trương đầu tư, 14 dự án đang triển khai các bước chuẩn bị chủ trương đầu tư. Ngoài ra, 139 dự án PPP được triển khai trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực vẫn đang tiếp tục thực hiện hợp đồng. Nhìn chung, các dự án mới vẫn chủ yếu ở lĩnh vực giao thông. Tiến độ chuẩn bị của các dự án mới còn chậm, số lượng nhà đầu tư quan tâm dự án thông qua khảo sát vẫn còn hạn chế.

Có nhiều nguyên nhân khiến nhà đầu tư thiếu mặn mà với các dự án PPP trong 3 năm qua. Trong đó, “điểm nghẽn lớn nhất” là việc “chậm ban hành các văn bản hướng dẫn” - nhóm nghiên cứu của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ ra trong Báo cáo “Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư tại Việt Nam hiện nay: rào cản và giải pháp” công bố mới đây. Điểm nghẽn này sẽ còn ảnh hưởng tới việc thực hiện các dự án PPP cả trong thời gian tới.

Cụ thể, ông Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế VCCI, đại diện nhóm nghiên cứu, chỉ rõ: Luật PPP có hiệu lực từ ngày 1.1.2021, nhưng phải đến cuối tháng 3.2021, Chính phủ mới ban hành Nghị định số 28/2021/NĐ-CP7 quy định cơ chế quản lý tài chính dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Nghị định số 35/2021/NĐ-CP8 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật PPP. Các văn bản hướng dẫn khác của Luật PPP cũng được ban hành khá chậm.

Ảnh minh họa ITN
Nguồn: ITN

Ngày 23.11.2021, Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg nhằm đẩy mạnh triển khai thi hành văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, trong đó đốc thúc các bộ, ngành ban hành nhiều văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có Bộ Giao thông Vận tải ban hành các thông tư hướng dẫn về đầu tư theo PPP đối với các dự án thuộc phạm vi quản lý của bộ mình. Một số lĩnh vực có nhu cầu đầu tư PPP như điện lực, xử lý chất thải vẫn chưa có văn bản hướng dẫn Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư ở cấp thông tư.

Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH VietthinkNguyễn Thanh Hà xác nhận, đang có tâm lý chờ đợi cho đến khi có khung pháp lý chi tiết hơn. Theo đó, mặc dù Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020 đã nhất thể hóa các quy định hiện hành điều chỉnh hoạt động đầu tư PPP, nhưng các quy định hướng dẫn thi hành Luật và các quy định có liên quan vẫn nằm ở nhiều văn bản khác nhau, dẫn đến khó khăn trong thực hiện. Ngoài Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành mẫu Hợp đồng BOT kèm theo Thông tư số 09/2022/TT-BGTVT thì các bộ chuyên ngành khác vẫn chưa xây dựng xong và chưa chính thức ban hành các thông tư hướng dẫn cũng như mẫu Hợp đồng dự án PPP.

Cũng theo bà Hà, chính bởi việc thiếu hướng dẫn cụ thể thi hành Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và thiếu các mẫu hợp đồng đã làm giảm sự hấp dẫn của các dự án, khiến các nhà đầu tư chưa cảm thấy an tâm khi lựa chọn phương thức này - nguyên nhân khiến các dự án PPP khá vắng bóng thời gian qua.

Cần chia sẻ rủi ro nhiều hơn với khu vực tư nhân

Theo các chuyên gia, để Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư thực sự đi vào cuộc sống, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật về PPP. Trước hết, các bộ chuyên ngành cần đẩy nhanh việc ban hành thông tư hướng dẫn chi tiết thực hiện dự án PPP ở từng lĩnh vực; hướng dẫn cụ thể việc soạn thảo các điều khoản của hợp đồng PPP, hồ sơ mời thầu, xây dựng tiêu chí chấm thầu và lựa chọn nhà đầu tư trong từng lĩnh vực.

Nhà nước cũng cần chia sẻ rủi ro nhiều hơn với khu vực tư nhân thông qua các biện pháp bảo lãnh và bảo đảm phù hợp với đặc thù về khả thi tài chính và thương mại của từng dự án. Trong quá trình chuẩn bị dự án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải tiến hành khảo sát tham vấn thị trường để tìm hiểu nguyện vọng của các nhà đầu tư và tổ chức tín dụng, qua đó, xây dựng các cấu trúc hợp đồng PPP phù hợp. “Nhà nước cần nhìn nhận bảo lãnh không phải là một ân huệ dành cho nhà đầu tư tư nhân, mà là một cơ chế thay thế cho việc đầu tư trực tiếp nhưng có hiệu quả chi phí tốt hơn”, nhóm nghiên cứu của VCCI đề xuất.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tập trung xây dựng và hoàn thiện các Thông tư hướng dẫn về dự án PPP và các mẫu Hợp đồng dự án PPP, đặc biệt là các mẫu hợp đồng BLT (xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao) và O&M (kinh doanh - quản lý) - tiền đề rất quan trọng bảo đảm việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng, năng lượng tái tạo, Luật sư Nguyễn Thanh Hà đề nghị, đối với lĩnh vực về năng lượng, môi trường, năng lượng tái tạo, nên đưa các quy định về khuyến khích đầu tư theo phương thức PPP trực tiếp vào các luật chuyên ngành.

Góp ý cụ thể, Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng, để bảo đảm tính ổn định của hợp đồng dự án PPP, tạo yên tâm cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, pháp luật về PPP cần phải ghi nhận nguyên tắc nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án được bảo lưu và được hưởng các quy định có lợi hơn trong quá trình thực hiện hợp đồng như một nguyên tắc cốt lõi chi phối hợp đồng dự án PPP; có các quy định, cơ chế cho phép Nhà nước và nhà đầu tư được đàm phán, đưa các quy định cụ thể về nguyên tắc bảo đảm đầu tư, các nguyên tắc về bảo lưu, hưởng ưu đãi đầu tư vào trong Hợp đồng dự án.

Mặt khác, cần xem xét nới tỷ lệ vốn tham gia của Nhà nước trong các dự án PPP (hiện không vượt quá 50%); có quy định rõ ràng và nhất quán về phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư và bố trí nguồn vốn đầu tư; quy định rõ ràng về cơ chế, trách nhiệm hỗ trợ tài chính, thanh toán và chia sẻ rủi ro doanh thu… để góp phần thu hút nhà đầu tư vào các dự án PPP.

Kinh tế

Bất động sản quảng trường: Biểu tượng của phong cách sống đẳng cấp
Bất động sản

Bất động sản quảng trường: Biểu tượng của phong cách sống đẳng cấp

Lịch sử phát triển của thế giới đã cho thấy tầm quan trọng của quảng trường trong việc định hình phát triển đô thị, và sau là sự phát triển của bất động sản khu vực. Điều này đã đúng với Việt Nam khi có một dòng sản phẩm đang bắt đầu vươn lên chiếm lĩnh mang tên bất động sản quảng trường.

Nhà máy sản xuất ô tô, xe máy của Công ty TNHH Công nghiệp Chính xác Việt Nam 1 (khu công nghiệp Khai Quang, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc).
Kinh tế

Các địa phương tăng cường thu hút đầu tư

Nắm bắt được những tiềm năng, cơ hội, trên cơ sở những chính sách chung của Trung ương, nhiều địa phương trên cả nước đã ưu tiên đẩy mạnh lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Theo đó, các địa phương tập trung vào việc hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận chuỗi sản xuất toàn cầu, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển các nhóm ngành chủ lực...

Hơn 30 doanh nghiệp tham dự Lễ khai mạc Khu gian hàng Việt Nam tại Triển lãm M-Tech Osaka 2024
Kinh tế

Để ngành cơ khí, chế tạo tiến sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Các hoạt động giao thương, tìm hiểu sản xuất, kinh doanh trong khuôn khổ Triển lãm M-Tech Osaka diễn ra vừa qua được kỳ vọng đưa hợp tác cơ khí chế tạo Việt Nam - Nhật Bản ngày càng phát triển; đặc biệt, sẽ giúp ngành cơ khí chế tạo trong nước tiến sâu hơn nữa vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Number 1 Soya Canxi và dấu ấn để lại sau 3 năm ra mắt phiên bản mới
Kinh tế

Number 1 Soya Canxi và dấu ấn để lại sau 3 năm ra mắt phiên bản mới

Hơn 2 thập kỷ trên thị trường đồ uống và gần 3 năm ra mắt phiên bản mới, Number 1 Soya Canxi vẫn duy trì sức hút nhất định đối với người tiêu dùng. Đặc biệt là người tiêu dùng là nữ giới mong muốn chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp một cách toàn diện giữa nhịp sống hiện đại. Để giữ vững điều này, thương hiệu đã tập trung đầu tư vào chất lượng nguyên liệu và phát triển công nghệ sản xuất.

3 giải thưởng ô tô trong chương trình tri ân của Bảo Việt Nhân thọ đã tìm thấy chủ nhân may mắn
Thị trường

3 giải thưởng ô tô trong chương trình tri ân của Bảo Việt Nhân thọ đã tìm thấy chủ nhân may mắn

Ngày 9.11.2024, tại tỉnh Lâm Đồng đã diễn ra lễ quay thưởng đợt 3 - cũng là đợt cuối khép lại chương trình tri ân lớn nhất năm “Bảo vệ cả nhà - vi vu thả ga” của Bảo Việt Nhân thọ.

3 giải thưởng ô tô VF5 Plus cùng 144 giải thưởng giá trị khác đã được trao đến các khách hàng may mắn trên toàn quốc. Chương trình nằm trong chuỗi các hoạt động hướng đến 60 năm thành lập Tập đoàn Bảo Việt và kỷ niệm 28 năm thành lập Bảo Việt Nhân thọ.

Xe máy, nhẫn vàng sẵn sàng chờ nông dân trúng giải
Kinh tế

Xe máy, nhẫn vàng sẵn sàng chờ nông dân trúng giải

Ngay khi sử dụng sản phẩm NPK Cà Mau, chỉ cần quét mã QRcode nằm bên trong bao phân bón, bà con nông dân có cơ hội trúng xe máy Honda Blade, nhẫn vàng 1 chỉ 99,99 cùng hàng trăm nghìn thẻ nạp hấp dẫn nhiều mệnh giá. Đây là chương trình Mùa Vàng Thắng Lớn 2024 với tổng giá trị lên tới 21 tỷ đồng, triển khai tới hết 28.2.2025 trên toàn quốc.

Việc tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt nam tăng nhanh trong những năm gần đây.
Sức khỏe

Tầm nhìn dài hạn tác động tới hành vi người tiêu dùng

Tiêu thụ thường xuyên đồ uống có đường; trong đó, có nước giải khát có đường là một trong những nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì và các rối loạn chuyển hóa, làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường type 2, tăng huyết áp cũng như các biến chứng về bệnh tim mạch, đột quỵ, tử vong... Theo đó, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với đồ uống có đường là biện pháp quan trọng được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, nhằm giảm mức tiêu thụ và tác hại đối với sức khỏe.