Giảm lượng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Thực hiện chủ trương tái cơ cấu nông nghiệp của thành phố Hà Nội, trọng tâm là giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên rau, từ năm 2019, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội phối hợp với UBND xã Thư Phú (huyện Thường Tín, Hà Nội) triển khai hệ thống bảo đảm có sự tham gia của cộng đồng PGS trong sản xuất và tiêu thụ rau an toàn.
Sau khi được tham gia mô hình PGS, bà con nông dân tại Thư Phú đều ưu tiên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học và phân bón hữu cơ trong canh tác rau an toàn. Ngoài ra, các mô hình bẫy dính sắc màu trừ sâu hại rau, bẫy bả chua ngọt, màng phủ passlite, phân hữu cơ từ khô đậu tương và khô dầu đậu tương cải tạo đồng đất được áp dụng rộng rãi trên địa bàn xã Thư Phú.
Kết quả, các mô hình trên đã góp phần giảm số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng từ 1 - 3 lần/lứa rau, giảm ô nhiễm môi trường, tăng năng suất chất lượng rau an toàn và đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Hiệu quả kinh tế bảo đảm
PGS còn tạo động lực để người dân bắt đầu biết xây dựng kế hoạch sản xuất, kế hoạch tiêu thụ, phân công công việc, tính tự giác chấp hành quy trình sản xuất. Dù những kế hoạch vẫn còn ở mức ngắn hạn nhưng bước đầu với người nông dân vốn chỉ quen làm theo tự phát đã là thành công lớn.
Xuất phát điểm từ một liên nhóm sản xuất rau an toàn theo mô hình PGS, bà Nguyễn Thị Ngư và hơn 20 hộ nông dân ở xã Đặng Xá (huyện Gia Lâm, Hà Nội) đã chuyển đổi nâng lên thành hợp tác xã Rau an toàn và kết nối cung cầu Gia Lâm, trở thành một trong những nhà cung cấp ưu tú của VinEco.
Theo bà Nguyễn Thị Ngư, khi trở thành đối tác của VinEco, bà và các xã viên trong hợp tác xã buộc phải chuyên nghiệp đến từng thứ nhỏ nhất, phải làm những công việc mà với thói quen của người nông dân ngày trước bà ít khi phải động chân động tay đến. Nhờ đã quen với việc vận hành của PGS nên các thành viên trong HTX của bà nhanh chóng thích nghi và thường xuyên trở thành nhà cung cấp ưu tú của VinEco với mức thưởng cao nhất hàng tháng lên tới 25% trên tổng giá trị hợp đồng. Để đạt được danh hiệu nhà cung cấp ưu tú của VinEco, theo bà Ngư, điều quan trọng nhất là các thành viên phải đoàn kết, quyết tâm và đặc biệt chỉ nên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học vì độ an toàn cao, trong khi rau củ quả có thời gian sinh trưởng và cách ly rất ngắn. Bên cạnh đó, phải có tinh thần trách nhiệm, tính tự giác rất cao trong quá trình sản xuất, sơ chế, nhưng yêu cầu bắt buộc khi áp dụng mô hình PGS.
Sát sao trong kiểm tra, giám sát thực hiện
Theo Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Hà Nội, sau hơn 2 năm triển khai áp dụng mô hình PGS, ngành nông nghiệp Hà Nội đã hình thành cho nông dân trồng rau an toàn thói quen làm việc nhóm, ghi chép nhật ký đồng ruộng, lên kế hoạch sản xuất là những biểu hiện rõ nhất cho thành quả mô hình mang lại. Hiện, trên địa bàn thành phố có hàng chục mô hình PGS, trong đó nhỏ nhất có diện tích 5ha, lớn lên tới trên 50ha.
Cùng với đó đại diện người tiêu dùng và người kinh doanh tham gia ban kiểm soát để kiểm tra hoạt động sản xuất trong nhóm có quyền yêu cầu được xem sổ sách ghi chép và kiểm tra mọi thông tin liên quan đến hoạt động sản xuất của nhóm, để bảo đảm sản phẩm an toàn thực phẩm theo quy định.
Ngoài ra, đơn vị chức năng của Hà Nội cũng thường xuyên lấy mẫu rau của các hợp tác xã thực hiện mô hình PGS để kiểm nghiệm, chỉ tiêu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn trong sản phẩm đưa ra ngoài thị trường. Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Hà Nội giao các trạm bảo vệ thực vật nâng cao hoạt động viết bài tuyên truyền, thông báo hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh hại, cũng như lập biên bản nông dân vi phạm quy trình sản xuất, chuyển chính quyền địa phương để đưa lên hệ thống truyền thanh nhằm tăng tính răn đe, hạn chế tái phạm.
