Hà Giang là tỉnh miền núi có diện tích tự nhiên 7.927,55 km2, dân số trên 90 vạn người, với 19 dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc Mông chiếm 34,4%, dân tộc Tày chiếm 22,5%, dân tộc Dao chiếm 14,8%...; có đường biên giới dài 277,5 km giáp với tỉnh Vân Nam và Quảng Tây - Trung Quốc. Toàn tỉnh có 7/11 huyện biên giới (bao gồm: Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh, Quản Bạ, Vị Xuyên, Hoàng Su Phì và Xín Mần); 34 xã, thị trấn biên giới. Tổng diện tích tự nhiên của 7 huyện biên giới là 5.052,16 km2 (chiếm 63,73% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh).
Thời gian qua, các chương trình, chính sách về phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh khu vực biên giới vùng dân tộc thiểu số và miền núi được tỉnh Hà Giang quan tâm thực hiện. Tỉnh đã đầu tư xây dựng 2 khu kinh tế - quốc phòng trên địa bàn, thực hiện các mục tiêu về chính trị, quốc phòng - an ninh, mục tiêu phát triển kinh tế, tổ chức sản xuất, làm nòng cốt hỗ trợ dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng cơ sở hạ tầng kết hợp với tổ chức, bố trí lại dân cư trên tuyến biên giới. Tỉnh đã tổ chức sắp xếp, ổn định cho 268 người trên địa bàn 9 xã biên giới, thuộc 3 huyện, giúp nhân dân các xã biên giới ổn định cuộc sống, giảm nghèo bền vững. Các công trình được đầu tư xây dựng phù hợp với điều kiện cụ thể từng vùng, đồng bộ với hệ thống kết cấu hạ tầng, nâng cao phúc lợi xã hội.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh khá, bình quân giai đoạn 2016-2021 đạt 5,62%. Tổng sản phẩm bình quân/người đến năm 2021 đạt 30,58 triệu đồng/người. Đến năm 2021 đã hoàn thành và công nhận được 47 xã đạt chuẩn Quốc gia về nông thôn mới, chiếm 26,9% tổng số xã. Các chính sách đã có tác động to lớn đến các mặt của đời sống xã hội, làm thay đổi diện mạo nông thôn, vùng dân tộc, đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng biên giới từng bước được cải thiện, đóng góp vào sự phát triển của địa phương...
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng Hà Giang có quy mô kinh tế còn nhỏ bé so với cả nước; công tác giảm nghèo chưa thực sự bền vững. Chất lượng giáo dục vùng biên giới, vùng cao, vùng sâu, vùng có nhiều học sinh dân tộc thiểu số còn hạn chế. Cơ sở hạ tầng thiết yếu khu vực biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa được đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông, thủy lợi, cấp nước sinh hoạt. Nhu cầu về kinh phí và đầu tư để thực hiện các chính sách còn lớn, song nguồn vốn chưa đáp ứng được yêu cầu. Nguồn ngân sách Trung ương hạn hẹp, việc phân bổ và giao vốn thực hiện các Chương trình không được đảm bảo theo nhu cầu, trong khi nguồn lực của tỉnh còn khó khăn.
Qua các buổi làm việc, tỉnh Hà Giang và các huyện, xã trong tỉnh đề xuất với Trung ương: đầu tư các tuyến đường cao tốc kết nối Hà Giang với các tỉnh trong khu vực, hoàn chỉnh các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ; đầu tư các tuyến đường giao thông, nhất là khu vực biên giới; đầu tư hoàn thiện hệ thống cửa khẩu và các lối mở trên địa bàn tỉnh; thực hiện Đề án đầu tư xây dựng Hồ dự trữ nước quy mô dung tích lớn tại tỉnh Hà Giang; nghiên cứu bổ sung chính sách mới đặc thù đối với các huyện nghèo khu vực biên giới có tính tới yếu tố an ninh quốc gia; có chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh nông lâm nghiệp, dược liệu, du lịch, dịch vụ có khả năng tạo việc làm tại chỗ cho lao động nông thôn...
Trên cơ sở tổng hợp, rà soát việc thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, gắn với đảm bảo quốc phòng - an ninh, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện trên địa bàn tỉnh Hà Giang, Đoàn giám sát của Hội đồng Dân tộc đã ghi nhận các đề xuất, kiến nghị, nghiên cứu, tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền và Quốc hội tiếp tục thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh khu vực biên giới vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong giai đoạn tới.
+/ Tại Hà Giang, Đoàn giám sát cũng đã đến thăm hỏi, tặng quà một số hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thắng Bố, huyện Yên Minh và xã Tùng Vài, huyện Quản Bạ; thăm Đồn Biên phòng Bạch Đích, Đồn biên phòng Tùng Vài.
