Quy hoạch tổng thể quốc gia

Có nên dự kiến phát triển điện hạt nhân?

Có nên bổ sung dự kiến phát triển điện hạt nhân vào Quy hoạch tổng thể quốc gia hay không? Các chuyên gia có quan điểm khác nhau về vấn đề này.

“Chưa thể thay thế điện hạt nhân”

Dự thảo báo cáo tổng hợp Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 (gọi tắt là Quy hoạch tổng thể quốc gia) đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến, trong đó đặt ra định hướng và tổ chức không gian phát triển các ngành, lĩnh vực.

Cần xem xét kỹ lưỡng việc có nên bổ sung dự kiến phát triển điện hạt nhân vào Quy hoạch tổng thể quốc gia. Nguồn ITN
Cần xem xét kỹ lưỡng việc có nên bổ sung dự kiến phát triển điện hạt nhân vào Quy hoạch tổng thể quốc gia. Nguồn ITN

Cụ thể, theo dự thảo, đối với hạ tầng năng lượng chia làm 3 phân ngành gồm: phân ngành điện lực và năng lượng tái tạo (nhiệt điện than, nhiệt điện khí; năng lượng mới và năng lượng tái tạo gồm điện gió, điện mặt trời, các loại năng lượng tái tạo khác, thủy điện, năng lượng tái tạo cho sản xuất nhiệt và mục đích khác); phân ngành dầu khí; phân ngành than.

Theo TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Quy hoạch tổng thể quốc gia cần bổ sung vào định hướng phát triển hạ tầng năng lượng về dự kiến phát triển điện hạt nhân. Bởi lẽ trong giai đoạn 2021 - 2030 chắc chắn chưa có công nghệ sản xuất điện nào thay thế được điện hạt nhân, trong khi các nguồn năng lượng khác đã gần cạn kiệt. Thêm nữa, Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 (COP-26). "Có định hướng phát triển điện hạt nhân mới có thể đầu tư cho đào tạo chuyên gia công nghệ và an toàn hạt nhân, quá trình này mất nhiều thời gian trước khi khởi động lại dự án điện hạt nhân", ông nói.

Quan điểm này nhận được sự đồng tình của GS. Trần Đình Long, Trưởng ban Khoa học công nghệ, Hội Điện lực Việt Nam. Theo ông Long, điện hạt nhân là dạng năng lượng sạch, tiềm năng cũng rất lớn, bảo đảm khả năng phát điện ổn định. Vấn đề môi trường từng là mối lo ngại thì hiện ngày càng được cải thiện nhờ sự phát triển của công nghệ. “Rất nhiều nước, kể cả các nước đang phát triển cũng đều xem xét khả năng của loại năng lượng này trong cân bằng năng lượng quốc gia”.

Cũng theo ông Long, Quy hoạch tổng thể quốc gia xác định tầm nhìn đến năm 2050 là khoảng thời gian tương đối xa và có thể có những thành tựu về khoa học công nghệ mới. Do đó, Ban soạn thảo cần xem xét một cách toàn diện trên cơ sở xác định cân bằng năng lượng nhiên liệu đến năm 2050. “Cần xem xét khả năng xuất hiện của điện hạt nhân vào lúc nào, công suất bao nhiêu, trình tự ra sao để có sự chuẩn bị”, GS. Trần Đình Long đề xuất.

Hai lý do chưa nên bổ sung điện hạt nhân

Trái lại, TS. Đoàn Văn Bình, Viện trưởng Viện Khoa học năng lượng chưa đồng tình bổ sung dự kiến phát triển điện hạt nhân vào Quy hoạch tổng thể quốc gia, bởi hai lẽ.

Thứ nhất, Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11.2.2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 không đề cập đến phát triển điện hạt nhân. Nghị quyết chỉ nêu: Sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực đã được đào tạo về năng lượng hạt nhân đi đôi với đào tạo nâng cao; khẩn trương triển khai các cam kết quốc tế trong việc nghiên cứu ứng dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình. “Quy hoạch tổng thể quốc gia phải tuân thủ theo chủ trương, đường lối của Đảng”, ông Bình nhấn mạnh.

Thứ hai, điện hạt nhân có lợi thế phát điện ổn định, chạy nền công suất cao, vấn đề an toàn được bảo đảm. Song, “quan trọng nhất là nó đắt”. Hiện, giá thành sản xuất 1kWh có thể lên tới 18,9 cent, trong khi điện gió ngoài khơi chỉ có 12 - 13 cent. “Trong dự thảo Quy hoạch điện VIII đã tính đến kịch bản có điện hạt nhân rồi nhưng vì nó đắt nên kịch bản đó không được lựa chọn. Thêm nữa, trong vòng 10 - 15 năm nữa, nếu Việt Nam muốn làm điện hạt nhân thì hoàn toàn phải nhập khẩu, từ thiết kế, chế tạo thiết bị, xây dựng, vận hành, trong khi các nước có lợi thế về điện hạt nhân mà Việt Nam có thể nhập khẩu lại nhạy cảm về mặt chính trị”, ông Bình chỉ rõ.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang trong quá trình xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia. Việc có nên bổ sung dự kiến phát triển điện hạt nhân vào quy hoạch cần được Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng, trên cơ sở tham vấn ý kiến rộng rãi, huy động sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia trước khi đưa ra quyết định.

Chưa thuyết phục

Một trong những nhiệm vụ, giải pháp được Nghị quyết số 55-NQ/TW nêu ra là phải hình thành và phát triển một số trung tâm năng lượng tái tạo tại các vùng và các địa phương có lợi thế. Trong dự thảo Quy hoạch điện VIII nêu quan điểm của Chính phủ là hạn chế không truyền tải điện từ vùng này sang vùng khác.

Từ căn cứ đó, nhìn sang dự thảo báo cáo tổng hợp Quy hoạch tổng thể quốc gia thấy bộc lộ một số điểm thiếu thuyết phục.

Cụ thể, theo dự thảo, định hướng phân bố không gian phát triển đối với công nghiệp năng lượng tái tạo là sẽ hình thành vành đai công nghiệp năng lượng tái tạo lớn của cả nước ở một số khu vực như: ven biển Nam Trung Bộ từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận; khu vực ven biển Tây Nam Bộ tập trung ở Sóc Trăng - Bạc Liêu - Cà Mau; Bắc Trung Bộ từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị; Tây Nguyên tập trung ở Đắk Lắk - Đắk Nông - Gia Lai.

Ở một số vùng, điển hình như ven biển Nam Trung Bộ từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận hay Đắk Lắk - Đắk Nông - Gia Lai, phụ tải điện rất thấp nhưng không thấy bố trí không gian công nghiệp, vậy phát triển năng lượng tái tạo ở đây rồi bán điện đi đâu? Nếu chỉ phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo ở những vùng đó rồi phát lên lưới là bị tắc nghẽn truyền tải, mà phải làm đồng bộ là kéo phụ tải, kéo khu công nghiệp, cụm công nghiệp, kéo hạ tầng xã hội về đó để tiêu thụ năng lượng tại chỗ mới hiệu quả: vừa tận dụng được năng lượng tốt, giá rẻ vừa giảm mật độ phát triển ở khu đô thị. Tiếc là dự thảo báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia không thể hiện được điều này.

Mặt khác, đến năm 2030 và giai đoạn 2031 - 2045, nhu cầu điện ở miền Bắc rất lớn, đặc biệt ở vùng kinh tế trọng điểm Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và đã có sẵn phụ tải. Tuy nhiên, dự thảo báo cáo tổng hợp Quy hoạch tổng thể quốc gia lại không đề cập năng lượng tái tạo ở vùng này, trong khi có tiềm năng về điện gió ngoài khơi khá lớn và thực tế các tỉnh ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình đã đề xuất hàng chục GW điện gió ngoài khơi.

Ngoài ra, ở những điểm giao giữa hành lang kinh tế Đông - Tây với trục Bắc - Nam mà có điều kiện phát triển năng lượng tái tạo cũng cần xem xét phát triển, kéo khu công nghiệp về các điểm giao đó.

Quy hoạch tổng thể quốc gia cần xem xét kỹ lưỡng các vấn đề này để bảo đảm cho sự phát triển đất nước, đúng theo định hướng, chủ trương của Đảng và Nhà nước.

TS. Đoàn Văn Bình, Viện trưởng Viện Khoa học năng lượng

Kinh tế

Kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2025 đạt 1.800 tỷ đồng, tập trung thực thi chiến lược phát triển bền vững
Doanh nghiệp

Kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2025 đạt 1.800 tỷ đồng, tập trung thực thi chiến lược phát triển bền vững

Ngày 18.4.2025, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBANK) tổ chức thành công Đại hội đồng Cổ đông thường niên năm 2025. Đại hội đã thông qua các báo cáo về kết quả hoạt động năm 2024 và kế hoạch năm 2025 của ABBANK, nhấn mạnh mục tiêu tăng tốc chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả kinh doanh dựa trên am hiểu khách hàng và công tác thực thi chiến lược phát triển bền vững.

Vietnam Airlines ra mắt máy bay có diện mạo đặc biệt chào mừng 30 năm thành lập
Kinh tế

Vietnam Airlines ra mắt máy bay có diện mạo đặc biệt chào mừng 30 năm thành lập

Nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập (1995–2025) Tổng công ty Hàng không Việt Nam và hướng tới những ngày lễ trọng đại của đất nước trong năm 2025, Vietnam Airlines chính thức ra mắt chiếc máy bay Boeing 787-9 Dreamliner mang số hiệu VN-A868 với thiết kế đặc biệt, nổi bật hình ảnh chim Lạc – biểu tượng thiêng liêng của văn hóa Việt Nam, gắn liền với cội nguồn dân tộc và khát vọng vươn xa, trường tồn.

Ổn định thuế tiêu thụ đặc biệt trước "bão" thuế quan
Kinh tế

Ổn định thuế tiêu thụ đặc biệt trước "bão" thuế quan

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đứng trước thế "lưỡng nan" trong chính sách thuế. Một mặt, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ giúp tăng thu ngân sách và định hướng tiêu dùng. Mặt khác, trước những thách thức từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, việc ổn định chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt trong nước là rất quan trọng để hỗ trợ doanh nghiệp và bảo vệ nền kinh tế.

SeABank đạt lợi nhuận 4.350 tỷ đồng quý I.2025
Doanh nghiệp

SeABank đạt lợi nhuận 4.350 tỷ đồng quý I.2025

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, mã chứng khoán SSB) công bố kết quả kinh doanh hợp nhất quý I.2025 với lợi nhuận trước thuế đạt 4.350 tỷ đồng, tăng gần 189% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng tài sản của SeABank là 333.746 tỷ đồng, tăng 2,47%, tương đương tăng ròng 8.047 tỷ đồng so với thời điểm 31.12.2024 và vốn điều lệ ngân hàng ở mức 28.450 tỷ đồng.

Toàn cảnh diễn đàn
Doanh nghiệp

Ưu tiên bãi bỏ những quy định không còn phù hợp

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước đang thay đổi mạnh mẽ, cải cách thể chế không chỉ nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh mà cần tạo ra đột phá thực sự. Thay vì chỉ sửa đổi các quy định, cần ưu tiên bãi bỏ những văn bản, quy định không còn phù hợp; đồng thời, thiết lập một cơ chế bền vững để duy trì và thúc đẩy cải cách thể chế.

Vietnam Airlines là hãng hàng không đầu tiên khai thác nhà ga T3 Tân Sơn Nhất
Kinh tế

Vietnam Airlines là hãng hàng không đầu tiên khai thác nhà ga T3 Tân Sơn Nhất

Sáng 17.4, chuyến bay mang số hiệu VN1286 của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam từ TP. Hồ Chí Minh đi Vân Đồn, khai thác bằng máy bay Airbus A321 với 105 hành khách đã chính thức cất cánh từ nhà ga hành khách T3 – đánh dấu cột mốc Vietnam Airlines trở thành hãng hàng không đầu tiên khai thác chuyến bay thương mại tại nhà ga mới này.

Nông, lâm, thủy sản luôn được Agribank xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên đầu tư
Doanh nghiệp

Agribank đẩy mạnh tín dụng ưu đãi nông, lâm, thủy sản

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết số 46/NQ-CP ngày 08/3/2025, Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 01/3/2025 và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Agribank đã đăng ký triển khai chương trình tín dụng ưu đãi lĩnh vực nông, lâm, thủy sản quy mô 20.000 tỷ đồng, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Eximbank nâng tầm trải nghiệm khách hàng với kênh hỗ trợ trực tuyến hiện đại.
Doanh nghiệp

Eximbank kiến tạo sự khác biệt

Trong bối cảnh ngành ngân hàng cạnh tranh khốc liệt về chuyển đổi số và chất lượng dịch vụ, Eximbank đã định hướng phát triển mới thông qua cải tiến toàn diện sản phẩm và giải pháp tài chính. Với tư duy “xây giải pháp trước khi bán sản phẩm”, Eximbank không đơn thuần mở rộng danh mục dịch vụ mà đang tái cấu trúc cách tổ chức sản phẩm, từ đó mang lại trải nghiệm liền mạch và hiệu quả cho khách hàng cá nhân, doanh nghiệp.

Công ty CP Phân bón Bình Điền với thương hiệu phân bón Đầu Trâu được vinh danh là một trong 50 doanh nghiệp tiêu biểu của TP. Hồ Chí Minh.
Doanh nghiệp

50 năm góp phần phát triển nông nghiệp bền vững

Trong khuôn khổ Lễ tôn vinh 50 doanh nghiệp và đơn vị tiêu biểu của TP. Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm ngày Thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025), Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền với thương hiệu phân bón Đầu Trâu, đã được vinh danh là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu. Sự kiện do UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức nhằm ghi nhận những đóng góp nổi bật của cộng đồng doanh nghiệp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố trong giai đoạn 1975 - 2025.

Chặng đường vươn lên thành quốc gia phát triển không chỉ cần tầm nhìn chiến lược, mà cần sự thấu hiểu về con người.
Việt Nam với kỷ nguyên mới

Động lực hành vi trong hành trình chuyển mình của Việt Nam

Chặng đường vươn lên thành quốc gia phát triển không chỉ cần tầm nhìn chiến lược, mà cần sự thấu hiểu về con người. Kinh tế học hành vi mang đến cho Việt Nam một “bản đồ cảm xúc” để không chỉ thiết kế chính sách thông minh, mà còn truyền cảm hứng hành động cho một dân tộc đang vươn mình mạnh mẽ.

Cấp thiết mở rộng và tái cơ cấu thị trường xuất khẩu gỗ
Kinh tế

Cấp thiết mở rộng và tái cơ cấu thị trường xuất khẩu gỗ

Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) NGÔ SỸ HOÀI, từ câu chuyện thuế đối ứng của Hoa Kỳ, doanh nghiệp ngành gỗ cần nhìn lại mô hình tăng trưởng của mình và cải thiện năng lực “miễn dịch” với những rung lắc, thậm chí là những cơn "địa chấn” của thị trường.