Tham dự phiên họp có các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định - Phó Trưởng Ban chỉ đạo; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Phó Trưởng Ban chỉ đạo; Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương - Phó Trưởng Ban chỉ đạo; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh - Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo; các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lãnh đạo Văn phòng Quốc hội là thành viên Ban Chỉ đạo; các thành viên Tổ biên tập.
Yêu cầu đặt ra rất cấp bách, khẩn trương, tính gương mẫu, tiên phong, nghiêm túc là chủ đạo
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, vấn đề tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị đã được đề cập trong nhiều nhiệm kỳ Đại hội Đảng gần đây. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ Đại hội XII, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 18-NQ/TW về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết đã đạt được một số kết quả bước đầu.
Tuy nhiên, việc sắp xếp tổ chức, bộ máy chưa được tiến hành đồng bộ, tổng thể; vẫn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối, chức năng, nhiệm vụ còn trùng lắp, chồng chéo, chưa rõ ràng, phân cấp, phân quyền chưa đồng bộ, dẫn đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao. Chỉ rõ thực tế này, Chủ tịch Quốc hội cho biết, ngay sau khi Nghị quyết 18 được ban hành, ngày 24.11.2017, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 56/2017/QH14 về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và đề xuất nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, sắp xếp mô hình tổ chức bộ máy của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội.
Đảng đoàn Quốc hội đã lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành một loạt các Nghị quyết về: Hợp nhất Văn phòng Đoàn ĐBQH, Văn phòng HĐND và Văn phòng UBND cấp tỉnh; Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, bảo đảm không chồng chéo, trùng lắp hay bỏ sót nhiệm vụ, đồng thời, thu gọn một đầu mối thuộc Văn phòng Quốc hội.
Song song với nhiệm vụ về tổ chức bộ máy, Đảng đoàn Quốc hội cũng chỉ đạo các cơ quan thực hiện nghiêm việc tinh giản biên chế theo quy định giảm tối thiểu 10% biên chế so với số lượng biên chế được giao từ năm 2015. Gần đây nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành giám sát và ban hành Nghị quyết số 595/NQ-UBTVQH15 ngày 12.9.2022 về việc tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Nhấn mạnh một số chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tổng kết Nghị quyết số 18 và việc tinh gọn tổ chức bộ máy, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Yêu cầu đặt ra là rất cấp bách, khẩn trương, tính gương mẫu, tiên phong, nghiêm túc là chủ đạo. Không chỉ tinh giản một cách cơ học, cào bằng, mà cần phải gắn công tác này với vấn đề cơ cấu, sắp xếp, tổ chức lại bộ máy sao cho tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả, thông suốt…
Chủ tịch Quốc hội lưu ý một số công tác trọng tâm đề nghị các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội bám sát trong quá trình triển khai. Trong đó, xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình tổng thể tổ chức bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới; tập trung tổng kết 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư, tại Quốc hội, các công việc cũng đã được triển khai rất chủ động, tích cực. Khẳng định điều này, Chủ tịch Quốc hội cho biết, ngay sau khi Ban Chỉ đạo Trung ương có chủ trương tổng kết Nghị quyết 18, Đảng đoàn Quốc hội đã lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 18 tại Quốc hội với 21 đồng chí do Chủ tịch Quốc hội làm Trưởng Ban Chỉ đạo, các Phó Chủ tịch Quốc hội là Phó Trưởng Ban Chỉ đạo, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp đều là thành viên Ban Chỉ đạo.
Ban Chỉ đạo đã ban hành Quyết định thành lập Tổ Biên tập, Quy chế hoạt động; phân công nhiệm vụ thành viên Ban Chỉ đạo; Kế hoạch thực hiện việc tổng kết Nghị quyết 18; hướng dẫn các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội tiến hành tổng kết trước ngày 5.12.2024, báo cáo Ban Chỉ đạo tổng hợp báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương trước ngày 31.12.2024, bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng.
Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội đã thông tin một số nội dung tại Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18 và kết quả Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII sáng 25.11.2024; đồng thời gợi mở một số vấn đề cần tập trung thảo luận.
Xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong triển khai chủ trương tổng kết Nghị quyết 18 và yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy
Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, sau thời gian làm việc khẩn trương, trách nhiệm, phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo đã hoàn thành các nội dung, chương trình đề ra.
Ban Chỉ đạo thống nhất xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong triển khai chủ trương của Bộ Chính trị về tổng kết Nghị quyết 18 và yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các tổ chức bên trong của Văn phòng Quốc hội đặt trong tổng thể xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.
Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng trong đổi mới tổ chức bộ máy Quốc hội, do đó, cần thống nhất và quyết tâm rất cao trong nhận thức và hành động trong toàn thể các cấp ủy, tổ chức Đảng, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; trước hết là cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cần gương mẫu, chủ động trong thực hiện nhiệm vụ được giao, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các cơ quan liên quan chủ động triển khai thực hiện việc tổng kết Nghị quyết 18 với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, dân chủ, khoa học, đánh giá thẳng thắn, khách quan về ưu điểm, khuyết điểm, hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm. Các Phó Chủ tịch Quốc hội chủ trì làm việc với các cơ quan trong khối phụ trách để quán triệt và định hướng đề xuất việc đổi mới, tinh gọn tổ chức bộ máy để tạo sự thống nhất chung.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, phải tiến hành song song, đồng thời ba nhiệm vụ trọng tâm. Đó là: Tổng kết Nghị quyết 18 đồng thời với việc chủ động nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về tổ chức, hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; đổi mới tổ chức bộ máy nhưng không gián đoạn công việc, phải có sự nối tiếp, liên tục, thông suốt, bộ máy mới phải đi vào hoạt động ngay; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu phải đủ phẩm chất, năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ trong điều kiện mới. Các đồng chí thành viên Ban chỉ đạo cần chỉ đạo quyết liệt, theo kế hoạch đã được phân công, bảo đảm việc triển khai theo đúng mục tiêu và lộ trình đề ra. Thời gian từ nay đến khi trình Ban Chỉ đạo Trung ương không còn nhiều, trong khi khối lượng các công việc rất lớn. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các cơ quan liên quan phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, tập trung trí tuệ, công sức để hoàn thành các công việc đặc biệt quan trọng này.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Ban Công tác đại biểu - cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo, tiếp thu ý kiến các đồng chí thành viên Ban chỉ đạo để bổ sung, hoàn thiện các văn bản phục vụ tổng kết; đồng thời nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm cần tiếp tục triển khai thực hiện trong thời gian tới.
