- Thưa Tổng cục trưởng, con số GDP nói lên điều gì và cách tính GDP của một quốc gia hay một địa phương hiện nay có gì bất cập?
- Chỉ tiêu GDP là chỉ tiêu kinh tế vĩ mô quan trọng dùng để xây dựng các chỉ tiêu KT - XH, từ đó xây dựng các chiến lược, chính sách phát triển kinh tế của đất nước. Đây là chỉ tiêu phù hợp tính toán cho toàn bộ nền kinh tế chứ không phù hợp tính toán cho các tỉnh, thành phố.
Về cách tính, tôi khẳng định tính toán chỉ tiêu GDP cho toàn bộ nền kinh tế là Tổng cục Thống kê hiện nay đang tính toán theo đúng pháp luật, thông lệ quốc tế. Trước đây, WorldBank, ADB đều vào kiểm tra thông tin phương pháp tính và đã thừa nhận phương pháp tính của Tổng cục Thống kê tính toán chỉ tiêu GDP cho toàn bộ nền kinh tế là xác thực. Do đặc thù về nguồn thông tin, quy định về nguyên tắc tính chỉ tiêu này, nên GRDP của tỉnh, thành phố được áp dụng phương pháp sản xuất để tính chỉ tiêu cho các địa phương này.
- Hiện nay, các địa phương đều có mức tính toán GRDP tương đối cao còn GDP thì lại thấp. Vậy, GRDP có ảnh hưởng gì đến chỉ số GDP của cả nước?
- Cách tích GDP cho toàn bộ nền kinh tế là cách tính độc lập và khách quan chứ không phải bằng cách cộng GRDP của các tỉnh, thành phố. Chỉ tiêu GRDP các tỉnh tính cao không ảnh hưởng đến GDP, cho nên thực tế các năm vừa qua các tỉnh tính thì rất cao, nhiều tỉnh tăng 2 con số nhưng GDP chỉ xoay quanh mức 5 - 7%. Các chỉ tiêu GDP bảo đảm độ xác thực, nên các chính sách xây dựng dựa trên chỉ tiêu GDP cũng được bảo đảm tính xác thực, thực tiễn và tính khả thi.
 Nguồn: ITN |
- Có ý kiến cho rằng, các địa phương cố tình đẩy con số lên cao so với thực tế khiến cho GRDP cao là biểu hiện của việc chạy theo thành tích. Tổng cục trưởng có cho rằng như vậy?
- Thực tế, Đại hội Đảng bộ các cấp thường xây dựng mục tiêu phát triển KT - XH của một giai đoạn 5 năm, từ đó đưa ra mục tiêu của từng năm cũng rất cao để phù hợp với mục tiêu cả giai đoạn xây dựng. Tuy nhiên, kinh tế phụ thuộc vào tình hình kinh tế thế giới. Khi tình hình thế giới rơi vào khủng hoảng và suy thoái, Chính phủ đã điều chỉnh mục tiêu phát triển KT - XH của cả nước. Song các địa phương hầu như không điều chỉnh, nên mục tiêu của địa phương cao hơn so với mục tiêu chung của cả nước.
Tổng cục Thống kê cũng đã nhận biết được vấn đề bất cập này từ nhiều năm nay. Hiện Tổng cục đang xây dựng Đề án Đổi mới quy trình biên soạn chỉ tiêu GRDP cho các tỉnh, thành phố, trình Thủ tướng phê duyệt cuối năm nay. Đến năm 2018, Tổng cục Thống kê sẽ trực tiếp tính toán GRDP cho các tỉnh, thành phố thay vì hiện nay các tỉnh, thành phố đang tính toán và công bố.
- Vậy trong cách tính của Tổng cục Thống kê về GRDP cho các địa phương sẽ có điểm gì mới trong thời gian tới?
- Hiện nay, Tổng cục Thống kê đang tính GRDP dựa trên giá sản xuất. Trong thời gian tới, chỉ số này sẽ được tính theo giá cơ bản. Giá cơ bản là giá theo thông lệ quốc tế khuyến nghị nên tính giá cơ bản. Khi không tính được giá cơ bản thì tính giá sản xuất. Điểm mới thứ hai là phân công lại trách nhiệm thu thập thông tin của các địa phương, cũng như các tổng cục, đồng thời xây dựng lại quy chế chia sẻ số liệu. Từ năm 2018, Tổng cục Thống kê sẽ tính toán để tránh trùng lặp, chồng chéo.
- Nhưng có thể thấy, kể cả khi Tổng cục Thống kê tính GRDP thay cho các địa phương thì vẫn phải thu thập số liệu từ các địa phương và các bộ, ngành. Liệu có chịu sức ép nào không từ phía các địa phương, vì rõ ràng nơi nào cũng muốn tốc độ tăng trưởng đạt được mục tiêu đề ra?
- Khi sắp xếp lại quy trình tính thì thu thập tin đầu vào hầu như không bị sức ép. Bởi việc thu nhập thông tin đầu vào hoàn toàn phụ thuộc vào các cơ sở sản xuất, các hộ gia đình, các bộ, ngành cung cấp thông tin cho Tổng cục Thống kê. Điều quan trọng là cách thức thu thập như thế nào để có số liệu chính xác nhất. Việc Tổng cục Thống kê tính toán và công bố chỉ tiêu GRDP cho các địa phương xác thực hơn sẽ giúp các địa phương xây dựng mục tiêu phát triển KT - XH và các chính sách an sinh xã hội phù hợp hơn với kinh tế của địa phương, các chính sách đưa ra xác thực hơn, từ đó giúp quản lý và điều hành thực tế, hiệu quả hơn, tránh bệnh hình thức, bệnh thành tích.
- Xin cám ơn Tổng cục trưởng!
