Hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND

Bài 1: Góp phần giải quyết bức xúc ở địa bàn ứng cử

Với cách thức tiến hành chủ động và linh hoạt, hoạt động giám sát chuyên đề của Tổ đại biểu Thủ Dầu Một đã được thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm, chất lượng và hiệu quả. Điều đó đã giúp cho việc đánh giá, kết luận, kiến nghị của đoàn giám sát toàn diện, chính xác và phù hợp với thực tiễn, góp phần giải quyết vấn đề bức xúc của người dân ở địa bàn đại biểu ứng cử.

Cơ sở pháp lý triển khai trên thực tế

Hoạt động giám sát của Tổ đại biểu chỉ được đặt ra từ năm 2015 - kể từ khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương được ban hành, tuy nhiên, chỉ dừng lại ở một điều luật quy định khá đơn giản về nhiệm vụ: “giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp trên địa bàn hoặc về các vấn đề do Hội đồng nhân dân hoặc Thường trực Hội đồng nhân dân phân công”. Do đó, trên thực tế, chỉ có ở một số địa phương, Tổ đại biểu HĐND tiến hành hoạt động giám sát. Khó khăn lớn nhất khi triển khai giám sát của tổ đại biểu trong giai đoạn này là tổ đại biểu không có con dấu để chứng thực các văn bản do tổ ban hành; ngoài ra, các khuôn mẫu cần thiết để triển khai hoạt động giám sát cũng chưa được pháp luật quy định cụ thể (như trình tự, thủ tục giám sát, ban hành kết luận, kiến nghị giám sát, nhiệm vụ của tổ trưởng và các thành viên trong tổ khi tiến hành giám sát…).

Thường trực HĐND tỉnh Bình Dương phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh tổ chức Tọa đàm thực tiễn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND
Thường trực HĐND tỉnh Bình Dương phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh tổ chức Tọa đàm thực tiễn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND

Phải đến khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12.9.2022, hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND mới được quy định rõ ràng và cụ thể, làm cơ sở pháp lý để triển khai hoạt động giám sát của tổ đại biểu trên thực tế.

Nhìn từ thực tế của tỉnh Bình Dương

Trong một thời gian khá lâu, tỉnh Bình Dương không triển khai được hoạt động giám sát của tổ đại biểu, chủ yếu do không xác định được văn bản của tổ đại biểu phát hành sẽ sử dụng con dấu như thế nào để chứng thực giá trị pháp lý. Sau một thời gian lúng túng, Thường trực HĐND tỉnh đã giải quyết được vướng mắc trên bằng cách đề xuất đưa vào Nghị quyết HĐND tỉnh ban hành Quy chế hoạt động của HĐND tỉnh Bình Dương với nội dung: “Các Tổ đại biểu HĐND tỉnh được sử dụng con dấu của HĐND tỉnh khi triển khai hoạt động giám sát của Tổ”.

Tìm ra cách giải quyết vướng mắc về việc sử dụng con dấu HĐND tỉnh cho hoạt động giám sát của tổ, nhưng sau đó các tổ đại biểu vẫn không thể tiến hành hoạt động giám sát do không rõ cơ chế triển khai giám sát của tổ như thế nào; và hầu hết đại biểu của các tổ đều hoạt động kiêm nhiệm, cũng không có bộ phận tham mưu, giúp việc cho tổ đại biểu…

Đến khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, ở Bình Dương, lần đầu tiên một tổ đại biểu HĐND tỉnh đã tiến hành giám sát (Tổ đại biểu HĐND tỉnh đơn vị thành phố Thủ Dầu Một giám sát về việc giải quyết kiến nghị của các hộ dân liên quan đến Dự án Khu dân cư Phú Thuận trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một).

Chủ động, linh hoạt trong thực hiện

Từ thực tế triển khai hoạt động giám sát của Tổ đại biểu Thủ Dầu Một, có thể thấy việc lựa chọn vấn đề giám sát là khâu quan trọng đầu tiên. Qua theo dõi việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, kiến nghị các hộ dân liên quan đến Dự án khu dân cư Phú Thuận cho thấy, vụ việc này các hộ dân đã gửi đơn đến Thường trực HĐND và Ban Pháp chế HĐND tỉnh từ năm 2017. Trong năm 2017 - 2018, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát, tuy nhiên vụ việc vẫn kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm. Đồng thời, qua ý kiến phản ánh của cử tri tại các buổi tiếp xúc và tổng hợp tình hình, kết quả tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, Tổ đại biểu Thủ Dầu Một lựa chọn vấn đề này để tiến hành giám sát đối với UBND thành phố Thủ Dầu Một, nhằm làm rõ một số nội dung liên quan đến quá trình giải quyết khiếu nại, kiến nghị của các hộ dân liên quan đến Dự án Khu dân cư Phú Thuận.

Đây là nội dung giám sát thiết thực, liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân ở địa bàn ứng cử; đồng thời, đây cũng là nội dung đã được giám sát trước đó, nên Tổ đại biểu Thủ Dầu Một có thể sử dụng kết quả của đợt giám sát trước đó để tham khảo, phân tích sâu hơn trong đợt giám sát của Tổ.

Các công tác chuẩn bị, tổ chức giám sát bám sát những quy định trong Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15. Tuy nhiên, các quy định trong Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 chưa hoàn toàn đầy đủ, nên Tổ đại biểu Thủ Dầu Một đã trao đổi, thống nhất với Thường trực HĐND tỉnh tiến hành giám sát theo các trình tự như sau:

(1) Tổ chức cuộc họp toàn thể thành viên của tổ để trao đổi, bàn bạc, thống nhất các nội dung liên quan đến giám sát (2) Báo cáo Thường trực HĐND tỉnh và ban hành kế hoạch giám sát của Tổ. (3) Thường trực HĐND tỉnh ban hành văn bản cho ý kiến thống nhất về kế hoạch giám sát của tổ, gửi đến tổ đại biểu và đơn vị chịu sự giám sát. (4) Tổ đại biểu  ban hành Thông báo Kế hoạch giám sát. (5) Tổ đại biểu tiến hành giám sát trực tiếp. (6) Sau giám sát, tổ chức họp toàn thể các thành viên để đánh giá; đồng thời đề xuất, kiến nghị các giải pháp khắc phục. Trên tinh thần đó, thư ký tổ đại biểu dự thảo báo cáo kết quả giám sát gửi các thành viên tổ đóng góp ý kiến trước khi trình tổ trưởng xem xét, thống nhất báo cáo Thường trực HĐND tỉnh. Căn cứ báo cáo của tổ, Thường trực HĐND tỉnh ban hành thông báo kết luận về kết quả giám sát của tổ đại biểu. (7) Tổ đại biểu tiếp tục theo dõi, nhắc nhở, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát.

Diễn đàn

Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh giám sát việc ban hành nghị quyết của HĐND cấp huyện về kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm giai đoạn 2021 - 2025 tại thị xã An Khê
Hội đồng nhân dân

Bài 2: Khẩn trương lập danh mục dự án đầu tư dự kiến

Để bảo đảm tiến độ, các địa phương cần khẩn trương lập danh mục dự án đầu tư dự kiến đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 của cấp mình theo các hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh. Đối với kế hoạch đầu tư công hằng năm, các dự án đưa vào phải đáp ứng điều kiện tại Điều 53 Luật Đầu tư công, cần lưu ý về thời gian tổ chức thực hiện.

Bài 1: Xác định cụ thể “trường hợp cần thiết”
Diễn đàn

Bài 1: Xác định cụ thể “trường hợp cần thiết”

Luật Đầu tư công quy định “Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng nhân dân quyết định việc giao cho Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án…”. Do vậy, để bảo đảm quy định và nâng cao chất lượng quyết định chủ trương đầu tư, khi thực hiện cần đề nghị làm rõ xác định cụ thể trường hợp nào là “trường hợp cần thiết”, đồng thời, việc “giao” ở đây được hiểu là phân quyền cho chính quyền địa phương. Quá trình thực hiện, lưu ý thêm các hành vi bị nghiêm cấm trong đầu tư công liên quan đến chủ trương đầu tư…

Giải quyết kịp thời hơn các nhiệm vụ phát sinh
Diễn đàn

Giải quyết kịp thời hơn các nhiệm vụ phát sinh

Để tăng hiệu quả tổ chức các kỳ họp chuyên đề, Thường trực, các Ban HĐND tỉnh Bình Phước sẽ chủ động phối hợp, đồng hành với UBND tỉnh trong nắm tình hình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, việc triển khai, tổ chức thực hiện các văn bản của Trung ương, Tỉnh ủy chuẩn bị nội dung trình kỳ họp, để các nhiệm vụ phát sinh được giải quyết nhanh hơn, kịp thời hơn nhưng cũng bảo đảm quy định của pháp luật. Kết hợp giải quyết các nội dung cấp bách với các công việc thường xuyên.

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Hà Tĩnh luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao
Hội đồng nhân dân

Chuyên nghiệp, hiệu quả trong tham mưu, phục vụ

Văn phòng sẽ tăng cường áp dụng các phần mềm quản lý công việc, hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu để theo dõi và xử lý các nhiệm vụ nhanh chóng, hiệu quả. Yêu cầu mỗi cán bộ, công chức cần thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, áp dụng các phương pháp phân tích dữ liệu để đánh giá toàn diện, chính xác vấn đề; xử lý, kiểm tra thông tin, tham mưu xây dựng các văn bản. Tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh cải cách hành chính, từng bước hiện đại hóa văn phòng bảo đảm tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong toàn bộ các quy trình, quy định hoạt động.

Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021 tại Công ty CP Thủy điện Ngàn Trươi huyện Vũ Quang
Hội đồng nhân dân

Bài 1: Mài sắc "bảo kiếm" nâng tầm vị thế cơ quan dân cử

Các hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND trong hơn 8 năm thực thi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 đã góp phần giúp Chính phủ, chính quyền địa phương thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng - an ninh. Nhiều kiến nghị, đề xuất thông qua giám sát đã giúp các ban, ngành liên quan chấn chỉnh kịp thời, đặc biệt là các vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của Nhân dân… Tuy nhiên, vẫn còn những “điểm nghẽn” trong thực thi nên việc sửa đổi là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Nam khảo sát thực tế phục vụ công tác thẩm tra nội dung trình kỳ họp HĐND tỉnh
Hội đồng nhân dân

Cần cân nhắc để phù hợp với thực tiễn

Hiện nay, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND đang được lấy ý kiến góp ý rộng rãi để hoàn chỉnh trình Quốc hội xem xét, quyết định. Một trong những nội dung có đề xuất sửa đổi, bổ sung là công tác thẩm tra của các Ban HĐND về nội dung trình kỳ họp HĐND. Tuy nhiên, các đề xuất này cần cân nhắc để phù hợp với thực tiễn nhằm phát huy hiệu quả.

image_sapo
Hội đồng nhân dân

Tránh bức xúc trong Nhân dân

Thực tiễn cho thấy, khi có đại diện của UBND các cấp và lãnh đạo các phòng, ban liên quan tham dự các buổi TXCT, hầu hết ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được trả lời trực tiếp, kịp thời; những ý kiến, kiến nghị việc giải quyết cần có thời gian dài, nội dung trả lời nêu rõ phương hướng và lộ trình giải quyết; những vấn đề chưa có điều kiện giải quyết, cần giải thích rõ, trao đổi, thảo luận để giải tỏa thắc mắc, tạo sự cảm thông và chia sẻ của cử tri với chính quyền địa phương, tránh được những bức xúc trong nhân dân.

Bài cuối: Đặc biệt quan tâm chức danh Phó Chủ tịch HĐND cấp xã
Diễn đàn

Bài cuối: Đặc biệt quan tâm chức danh Phó Chủ tịch HĐND cấp xã

Qua hướng dẫn, giám sát hoạt động của HĐND cấp xã, Thường trực HĐND huyện Hàm Yên, Tuyên Quang cho rằng cần quan tâm đến việc lựa chọn nhân sự Thường trực, Trưởng các ban HĐND cấp xã, bởi đây là những người trực tiếp tham mưu, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của HĐND. Trong đó, đặc biệt quan tâm bố trí cán bộ cho chức danh Phó Chủ tịch HĐND cấp xã bảo đảm đủ tâm, xứng tầm là nòng cốt cho hoạt động của HĐND.

Tiếp tục đổi mới theo hướng thực chất, hiệu quả
Diễn đàn

Tiếp tục đổi mới theo hướng thực chất, hiệu quả

Tại Hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND thành phố Hải Phòng với Thường trực HĐND các quận, huyện lần thứ Tư được tổ chức chiều 20.8, bên cạnh những kết quả rõ nét, nhiều điểm sáng trong hoạt động của HĐND các cấp thành phố, những tháng cuối năm 2024, Ủy viên Ban Thường vụ Thành uỷ, Chủ tịch HĐND thành phố Phạm Văn Lập đề nghị Thường trực HĐND các cấp thành phố tiếp tục tập trung đổi mới phương thức hoạt động của HĐND theo hướng thực chất, hiệu quả về mọi mặt.

Chuyển hóa giá trị tài nguyên thành sản phẩm du lịch khác biệt
Diễn đàn

Chuyển hóa giá trị tài nguyên thành sản phẩm du lịch khác biệt

Để phát huy tiềm năng, lợi thế ngành công nghiệp không khói, Nghị quyết của HĐND tỉnh Ninh Thuận về chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 19, HĐND tỉnh Khóa XI nhấn mạnh yêu cầu: Tăng cường truyền thông chính sách, tập trung đánh giá hiệu quả các chính sách phát triển du lịch đã ban hành để kịp thời tham mưu điều chỉnh phù hợp; chú trọng xây dựng thương hiệu và sản phẩm du lịch liên vùng; có kế hoạch, đề án chiến lược chuyển hóa các giá trị tài nguyên trở thành sản phẩm du lịch, khu du lịch, điểm du lịch mang tính khác biệt, cạnh tranh…

Quyết tâm trồng diện tích nào thành rừng diện tích đó
Diễn đàn

Quyết tâm trồng diện tích nào thành rừng diện tích đó

Nghị quyết của HĐND huyện Đăk Glei, Kon Tum được thông qua tại Kỳ họp thứ 7, HĐND huyện xác định: “Trồng cây nào sống cây đó, trồng diện tích nào thành rừng diện tích đó”, thể hiện quyết của tâm của chính quyền trong việc phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, mong muốn tạo sinh kế cho người dân tham gia trồng và phát triển rừng.

Gắn kết mật thiết các cơ quan dân cử với cử tri, Nhân dân
Diễn đàn

Gắn kết mật thiết các cơ quan dân cử với cử tri, Nhân dân

HOÀNG THỊ THANH BÌNH - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái

Từ thực tiễn hoạt động tôi cho rằng, để báo chí hoạt động hiệu quả, Thường trực HĐND các cấp thường xuyên quan tâm phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan báo chí tiếp cận, tham gia các hoạt động của HĐND. Tin tưởng rằng, Báo Đại biểu Nhân dân sẽ ngày càng phát triển hơn nữa, luôn là người bạn đồng hành của đại biểu dân cử, gắn kết mật thiết các cơ quan dân cử với cử tri và Nhân dân cả nước.

Miệt mài với vai trò “chiếc cầu nối”
Diễn đàn

Miệt mài với vai trò “chiếc cầu nối”

Mai Văn Nhiều - Ủy viên Ban Thường vụ tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Long An

Báo Đại biểu Nhân dân đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, hình ảnh, cách trình bày ấn tượng, thu hút; miệt mài với vai trò “chiếc cầu nối” gắn kết mật thiết, lan tỏa mạnh mẽ “hơi thở” cuộc sống, tiếng nói cử tri vào trong các quyết sách quan trọng của cơ quan dân cử; đem sinh hoạt trong nghị trường, ngoài thực tiễn của đại biểu dân cử đến gần với cử tri hơn. Đây cũng chính là lợi thế mà rất ít cơ quan truyền thông có được.

Lan tỏa sâu rộng đến HĐND cấp huyện, xã
Diễn đàn

Lan tỏa sâu rộng đến HĐND cấp huyện, xã

Từ những đổi mới trong tổ chức đến hiệu quả thiết thực trên thực tế, các phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh Tuyên Quang đã thực sự tạo dấu ấn đậm nét, lan tỏa sâu rộng đến hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã trên địa bàn. Qua đó, góp phần quan trọng giải quyết kịp thời những vấn đề đặt ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Những quyết sách vì dân, kiến tạo phát triển
Diễn đàn

Những quyết sách vì dân, kiến tạo phát triển

Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, từ đầu năm đến nay, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã phát huy tốt vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, ban hành kịp thời nhiều quyết sách quan trọng sát thực tiễn, mang lại hiệu quả thiết thực. Qua đó, góp phần cùng hệ thống chính trị toàn tỉnh triển khai đúng định hướng và đạt những kết quả quan trọng thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Tạo chuyển biến rõ nét từ hiệu quả hoạt động giám sát
Diễn đàn

Tạo chuyển biến rõ nét từ hiệu quả hoạt động giám sát

Nhằm nâng cao chất lượng thực thi các quy định của pháp luật và nghị quyết của HĐND, trong thời gian qua, HĐND tỉnh đã tập trung đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát thông qua các cách thức triển khai thực hiện đa dạng. Thông qua giám sát đã chỉ ra các tồn tại, hạn chế và kiến nghị các giải pháp khắc phục kịp thời; bảo đảm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương.

Tháo gỡ kịp thời các vấn đề dân sinh cấp thiết
Diễn đàn

Tháo gỡ kịp thời các vấn đề dân sinh cấp thiết

Một trong những điểm nhấn nổi bật trong hoạt động của Thường trực HĐND tỉnh Tuyên Quang từ đầu nhiệm kỳ đến nay đó chính là việc tăng cường tổ chức các phiên họp nghe giải trình về những vấn đề có nhiều tồn tại, hạn chế để tháo gỡ kịp thời, nhất là những vấn đề dân sinh cấp thiết. Thường trực HĐND tỉnh chú trọng thu thập thông tin đa dạng, nhiều chiều và thực tế, phối hợp ghi hình, thực hiện phóng sự; “gia hạn” thời gian cụ thể để tạo chuyển biến thực sự. 

Hóa giải những khúc mắc kéo dài
Diễn đàn

Hóa giải những khúc mắc kéo dài

Từ các phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh Tuyên Quang đã giúp chính quyền, doanh nghiệp và người dân tìm được tiếng nói chung; những khúc mắc kéo dài được hóa giải vừa có lý, vừa có tình. Thông qua các phiên giải trình, mỗi người dân lại hiểu thêm về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; những quyết sách của địa phương… Qua đó, có cái nhìn toàn diện và chia sẻ hơn với các cơ quan chức năng về những vấn đề đang đặt ra.

Minh chứng sinh động, thiết thực nhất
Diễn đàn

Minh chứng sinh động, thiết thực nhất

Cùng với “gia hạn” thời gian thực hiện cụ thể cho các đơn vị liên quan đến vấn đề giải trình, Thường trực HĐND tỉnh Tuyên Quang giao trách nhiệm cho từng Ban HĐND theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các nội dung kết luận tại phiên giải trình. Nhiều vấn đề đặt ra đã có chuyển biến tích cực ngay sau phiên giải trình; nhiều vấn đề được đeo bám đến cùng, khó khăn, vướng mắc được kịp thời được tháo gỡ… Đây là những minh chứng sinh động, thiết thực nhất cho hiệu quả của các phiên giải trình.