Vai trò của trường học
Theo các nhà xây dựng chính sách này của Ba Lan, trong tấm thảm giáo dục phức tạp, trường học không chỉ định hình sự phát triển trí tuệ mà còn cả sự thịnh vượng toàn diện của các thế hệ tương lai. Trường học là nơi đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen lâu dài, nuôi dưỡng văn hóa hạnh phúc, cũng như là tác nhân biến đổi trong việc trao quyền cho cuộc sống thông qua giáo dục sức khỏe.
Hành trình giáo dục bắt đầu từ độ tuổi còn nhỏ và trường học cung cấp môi trường cơ hội cho giáo dục sức khỏe toàn diện. Ngay từ những năm đầu đời, học sinh đã được làm quen với các nguyên tắc cơ bản của lối sống lành mạnh. Chương trình giảng dạy được biên soạn cẩn thận, bao gồm các khía cạnh quan trọng, từ tầm quan trọng của dinh dưỡng cân bằng đến việc thúc đẩy hoạt động thể chất và nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần. Cách tiếp cận toàn diện này không chỉ nhằm mục đích trang bị cho học sinh kiến thức và kỹ năng cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt về sức khỏe của mình mà còn đặt nền tảng cho cuộc sống hạnh phúc.
Một khía cạnh quan trọng trong vai trò của trường học trong giáo dục sức khỏe là thúc đẩy các biện pháp phòng ngừa. Bằng cách tích hợp liền mạch giáo dục sức khỏe vào chương trình giảng dạy, các trường học tạo ra một nền tảng nhất quán để giáo dục học sinh về tiêm chủng, thực hành vệ sinh và phòng chống dịch bệnh. Điều này không chỉ bảo vệ cộng đồng trường học trực tiếp mà còn đóng góp đáng kể vào bối cảnh y tế công cộng rộng lớn hơn.
Là mô hình thu nhỏ của xã hội, trường học đóng vai trò công cụ trong việc phổ biến thông tin và thúc đẩy các hoạt động có tác động lan tỏa đến sức khỏe của cộng đồng lớn hơn. Chương trình giáo dục sức khỏe vượt qua kiến thức lý thuyết khi kết hợp các yếu tố thực tế nhằm khuyến khích học sinh áp dụng những gì học được vào cuộc sống hàng ngày. Bằng cách tạo ra sức mạnh tổng hợp giữa kiến thức và ứng dụng, trường học trở thành vườn ươm cho một thế hệ có ý thức về sức khỏe, có khả năng đưa ra những lựa chọn sáng suốt.
Hơn nữa, các trường học có cơ hội duy nhất để giải quyết các khía cạnh sức khỏe tâm thần của học sinh. Các chương trình giáo dục sức khỏe trong trường học có thể bao gồm các học phần về quản lý căng thẳng, chiến lược đối phó và tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.
Trong bối cảnh những thách thức toàn cầu đang nổi lên, trường học đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết các vấn đề sức khỏe cấp bách. Sự phổ biến của các bệnh liên quan đến lối sống, chẳng hạn như béo phì và tiểu đường, nhấn mạnh sự cần thiết của các trường học trong việc bảo vệ các thói quen lành mạnh. Trường học cũng đóng vai trò là người bảo vệ sự đa dạng, và các chương trình giáo dục sức khỏe có thể được điều chỉnh để giải quyết những khác biệt cụ thể về sức khỏe. Bằng cách nhận ra nhu cầu riêng biệt của các cộng đồng khác nhau, trường học có thể thiết kế các biện pháp can thiệp có mục tiêu nhằm giải quyết các vấn đề sức khỏe phổ biến.
Phòng ngừa không chỉ dành cho người lớn
Trước đó, Bộ Giáo dục Quốc gia đã kêu gọi xem xét đưa môn học mới có tên “Kiến thức về Sức khỏe” vào chương trình giảng dạy tại Ba Lan. Đầu tháng 2, Bộ trưởng Bộ Y tế Ba Lan Izabela Leszczyna thông báo rằng, những nỗ lực để phát triển chương trình giáo dục sức khỏe cho trường học đang được tiến hành. Các chuyên gia về sức khỏe tinh thần cho biết, nhiệm vụ của chương trình giáo dục sức khỏe là thúc đẩy học sinh cải thiện và duy trì sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật, đặc biệt giảm thiểu các hành vi nguy hiểm.
Các chương trình phòng ngừa và sáng kiến nâng cao sức khỏe hiện nay chủ yếu nhắm vào người lớn mà đôi khi bỏ qua việc thiết lập nền tảng cho một xã hội lành mạnh trong những năm học đầu tiên quan trọng. Tuy nhiên, khi các yếu tố giáo dục sức khỏe được lồng ghép vào chương trình giảng dạy ở trường, chúng thường tập trung vào các chủ đề như chất kích thích thần kinh, phòng ngừa gây hấn và sơ cứu.
Trong nhiều năm, các chuyên gia đã vận động đưa giáo dục sức khỏe thành một môn học riêng biệt trong trường học nhưng chưa được thực hiện. Chính vì vậy, trước những lời kêu gọi từ nhiều bên có thể khiến các chương trình về sức khỏe được thực sự quan tâm. Các chuyên gia đã chỉ rõ việc kết hợp giáo dục sức khỏe rộng hơn như một môn học ở trường sẽ trang bị cho học sinh những kỹ năng quan trọng để đưa ra quyết định sáng suốt liên quan đến sức khỏe, dinh dưỡng, quyền và trách nhiệm của bệnh nhân, tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa và đánh giá hiệu quả của việc tiêm chủng.
Giáo dục sức khỏe cũng sẽ bao gồm các chủ đề như tình dục, phòng ngừa sức khỏe tâm thần và nuôi dưỡng sự tôn trọng đối với các cá nhân LGBT và đời sống cá nhân của họ.
Nuôi dưỡng thái độ tích cực
Hơn nữa, các chuyên gia tâm lý tin rằng, việc bồi dưỡng năng lực sức khỏe, nuôi dưỡng thái độ tích cực ở trẻ em và thanh thiếu niên cũng như thúc đẩy sự tôn trọng người khác sẽ góp phần cải thiện việc quản lý sức khỏe bản thân, tránh các hành vi nguy hiểm trong tương lai và nuôi dưỡng thái độ tôn trọng, hòa nhập đối với mọi người.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục Ba Lan Barbara Nowacka đang xem xét các giáo án đã được soạn sẵn và một tập sách thông tin về quyền của bệnh nhân cho lớp 1 - 3 của các trường tiểu học, kèm theo một áp phích minh họa các quyền được biên soạn của bệnh nhân trẻ em. Những tài liệu này được chuẩn bị bởi các chuyên gia về sức khỏe hợp tác với Trung tâm Phát triển Giáo dục. Bà Barbara Nowacka nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm kiến thức về sức khỏe được dạy trong trường học vừa hiện đại, cũng như không mang thành kiến và hệ tư tưởng. Theo đó, trường học đóng một vai trò quan trọng trong việc giảng dạy các chủ đề quan trọng, trong đó giáo dục sức khỏe và phòng ngừa là một trong những vấn đề quan trọng nhất.
Giáo dục sức khỏe tại EU
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, kiến thức về sức khỏe nên được đưa vào chương trình giảng dạy cốt lõi khi trẻ em bước vào trường học và được hỗ trợ bởi môi trường học đường nâng cao sức khỏe. Khuyến nghị này dựa trên tiền đề rằng giáo dục sớm và môi trường học tập hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hành vi sức khỏe suốt đời. Đây là cũng là lý do vì sao ở Ba Lan cả các chuyên gia và cá nhân đều thúc đẩy việc đưa nội dung giảng dạy liên quan đến sức khỏe vào chương trình giáo dục.
Hiện nay, một số quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã triển khai một chủ đề chuyên biệt nhằm nâng cao nhận thức về sức khỏe của các bệnh nhân tương lai. Theo đó, giáo dục sức khỏe đang được triển khai ở Phần Lan, Síp, Ireland, Tây Ban Nha, Slovenia và Na Uy. Các chương trình này thường bao gồm đào tạo mở rộng cho các nhà giáo dục để tạo điều kiện cung cấp thành thạo nội dung giáo dục sức khỏe.
Mặc dù các phương pháp tiếp cận giáo dục sức khỏe trong trường học ở mỗi quốc gia sẽ khác nhau, nhưng mục tiêu chung đều là lồng ghép giáo dục sức khỏe vào chương trình giảng dạy ở trường để khuyến khích việc ra quyết định sáng suốt và nuôi dưỡng lối sống lành mạnh cho học sinh.
