Tham dự phiên họp có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; đại diện Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện một số bộ, ngành liên quan.
Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 các lĩnh vực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục phụ trách; Báo cáo kết quả hoạt động từ Kỳ họp thứ 4 đến Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV và dự kiến công tác 6 tháng cuối năm 2023 của Ủy ban; và một số báo cáo giám sát, khảo sát.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, từ Kỳ họp thứ 4 đến Kỳ họp thứ 5, Ủy ban luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, sáng tạo, tích cực và linh hoạt trong chỉ đạo, triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng theo chương trình, kế hoạch đã đề ra.
Việc triển khai hoạt động giám sát, khảo sát của Ủy ban tập trung vào những vấn đề quan trọng, được cử tri quan tâm, phù hợp với yêu cầu thực tế. Kết quả giám sát, khảo sát đưa ra nhiều kiến nghị, đề xuất và góp ý thiết thực cho công tác xây dựng chính sách, pháp luật, công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành trong các lĩnh vực Ủy ban được giao phụ trách.
Quyết liệt chỉ đạo, tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp
Báo cáo của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và các ý kiến tại phiên họp đánh giá, nhìn chung, các bộ, ngành, địa phương đã quyết liệt chỉ đạo, tích cực triển khai nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện các mục tiêu tổng quát và chỉ tiêu chủ yếu trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin - truyền thông, tín ngưỡng - tôn giáo, giáo dục - đào tạo, thanh niên và trẻ em trong các Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ.
Trong đó, nhiều hội thảo lớn về văn hóa được tổ chức, tiếp tục thu hút sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và đông đảo các tầng lớp nhân dân, phát huy trí tuệ, tâm huyết của đội ngũ văn nghệ sỹ, các chuyên gia, nhà khoa khoa học, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, hoạch định chính sách tham gia đề xuất các giải pháp thúc đẩy phát triển văn hóa theo tinh thần Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021; qua đó, tiếp tục lan tỏa, tạo sự chuyển biến tích cực trong toàn ngành văn hóa, cũng như ở các địa phương.
Sau một năm mở cửa, ngành du lịch Việt Nam đã có nhiều nỗ lực, từng bước hồi phục và phát triển. Trong 3 tháng đầu năm 2023, lượng khách du lịch nội địa và quốc tế đến Việt Nam tăng cao, cho thấy những tín hiệu tích cực. Nhiều sự kiện xúc tiến quảng bá, giới thiệu sản phẩm dịch vụ, kết nối giao thương… đã được tổ chức, thu hút đông đảo tổ chức, doanh nghiệp, đối tác quốc tế, khách tham quan.
Năm 2023 là năm quan trọng trong lộ trình triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Thời gian qua, toàn ngành giáo dục đã nỗ lực, tích cực tổ chức triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, tập trung giải quyết những khó khăn, thách thức như: việc triển khai những môn học mới; tình trạng thiếu giáo viên; thiếu cơ sở vật chất... Việc phát triển và xây dựng đội ngũ nhà giáo được quan tâm chú trọng. Tích cực chuẩn bị Kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023. Tiếp tục thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn của ngành.
Công tác quản lý báo chí đã có sự đổi mới theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ để phân tích xu hướng thông tin, kịp thời định hướng, chấn chỉnh những vấn đề phát sinh trong hoạt động báo chí và truyền thông. Công tác thanh tra, kiểm tra thông tin trên không gian mạng được tăng cường.
Công tác thanh niên, trẻ em được quan tâm; chủ động thực hiện giải pháp phòng ngừa, kiểm soát, giảm thiểu nguy cơ trẻ em bị bạo lực, xâm hại, bị tai nạn, thương tích...
Nguồn lực đầu tư hạn chế so với nhu cầu
Tuy vậy, vẫn còn có một số khó khăn, hạn chế. Trong đó, việc huy động các nguồn lực đầu tư cũng như quản lý, khai thác, phát huy hệ thống thiết chế văn hóa từ cấp huyện đến cơ sở còn nhiều hạn chế.
Quản lý hoạt động văn hóa trên không gian mạng, nhất là với phát ngôn, chia sẻ của các nghệ sĩ chưa theo kịp yêu cầu và sự đa dạng của thực tiễn.
Năng lực cạnh tranh du lịch của Việt Nam chưa cao, doanh nghiệp du lịch Việt Nam vẫn ở nhóm thấp trong khu vực về đón khách quốc tế...
Giáo dục phổ thông tiếp tục phải đối mặt với tình trạng thừa, thiếu giáo viên, nhất là giáo viên dạy các môn học mới trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong khi nguồn tuyển dụng còn hạn chế.
Nguồn lực đầu tư cho đổi mới giáo dục phổ thông thấp so với nhu cầu thực tế. Ở một số địa phương, cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học chưa đầy đủ, đồng bộ.
Tình trạng bạo lực học đường khiến nhiều đại biểu lo lắng, mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ cũng như xử lý các tình huống này cho cả học sinh và giáo viên
Công tác đấu tranh, ngăn chặn thông tin xấu độc trên mạng xã hội xuyên biên giới còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế kiểm soát cũng như điều kiện về công nghệ. Doanh thu của các cơ quan báo chí gặp nhiều khó khăn, sụt giảm nghiêm trọng do sự phát triển của công nghệ số; sự phát triển của truyền thông xã hội trên các nền tảng số xuyên quốc gia và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19...
Tập trung thực hiện hiệu quả các Nghị quyết
Để khắc phục những hạn chế nêu trên, các thành viên Ủy ban đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành tập trung triển khai Nghị quyết 572/ NQ-UBTVQH15 ngày 18.8.2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV về hoạt động chất vấn tại Phiên họp thứ 14 trong lĩnh vực văn hóa, du lịch và 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện ngay nhằm hoàn thiện thể chế, chính sách và bảo đảm nguồn lực cho phát triển văn hóa được đưa ra tại Hội thảo Văn hóa 2022. Khẩn trương xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa bảo đảm tiến độ, chất lượng...
Với lĩnh vực giáo dục, tổng kết toàn diện 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 theo tinh thần Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 của Quốc hội. Phát huy vai trò của các trường đại học sư phạm trong việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giáo viên; rà soát, đánh giá thực trạng để bố trí giáo viên dạy các môn học mới cho phù hợp; quan tâm ưu tiên ngân sách đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy học... bảo đảm điều kiện thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo mục tiêu Chương trình Giáo dục phổ thông 2018...
Nhanh chóng ban hành Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2022 - 2030 và tầm nhìn đến 2045; xây dựng và tổ chức triển khai Khung chiến lược phát triển giáo dục đại học, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật và hệ thống trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050...
Về du lịch, sơ kết việc thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16.1.2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trờ thành ngành kinh tế mũi nhọn, Luật Du lịch số 09/2017/QH14; kịp thời cập nhật, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, quy định về du lịch theo hướng đồng bộ, hiện đại và hội nhập; đồng thời, nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, giải pháp đột phá để phát triển ngành du lịch. Đẩy nhanh tiến độ ban hành và triển khai thực hiện Quy hoạch hệ thống phát triển du lịch Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng sẽ có văn bản gửi Chính phủ kiến nghị về việc cung ứng các loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng để bảo đảm quyền lợi của trẻ em.
