Tại Hội thảo, các đại biểu quan tâm, đóng góp ý kiến về những bất cập trong quản lý, vận hành, sử dụng, cải tạo nhà chung cư và công nhận quyền sở hữu nhà ở xã hội; vấn đề công nhận quyền sử hữu nhà ở có thời hạn. Thực tiễn tại một số đô thị lớn cho thấy, một số chung cư chủ đầu tư bán cho người mua có thời hạn và người mua sẵn sàng mua với thời gian theo thỏa thuận. Nếu hết thời hạn thỏa thuận, căn hộ chung cư bên mua sẽ chuyển lại quyền sử dụng cho chủ đầu tư là bên bán. Theo quy định của Luật, thì việc giao đất cho doanh nghiệp là có thời hạn, nhưng khi doanh nghiệp triển khai dự án nhà ở thương mại bán cho người dân là sử dụng lâu dài. Vậy hai vấn đề này có mâu thuẫn không? Đây là vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi.
Phát biểu tại Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, về nguyên tắc, đối với cá nhân, người dân, quyền sử dụng đất ở là lâu dài, nhưng đối với doanh nghiệp khi làm dự án thì Nhà nước cấp quyền sử dụng đất có thời hạn. Vấn đề đặt ra là tại sao quyền sử dụng đất là có thời hạn nhưng khi bán căn hộ lại chuyển sang lâu dài, tính pháp lý như thế nào và thực tiễn ra sao? Đây là vấn đề cơ quan soạn thảo cần rà soát, xử lý để bảo đảm tính thống nhất của các quy định trong dự thảo Luật.
Về công tác vận hành, quản lý và cải tạo xây dựng lại nhà ở chung cư, một số ý kiến cho rằng, xu hướng sử dụng nhà chung cư là tất yếu của sự phát triển xã hội. Hiện nay, mô hình quản trị nhà chung cư còn nhiều bất cập và vấn đề nóng hiện nay là sử dụng nhà ở xã hội sau đầu tư như thế nào?
Về vấn đề công nhận quyền sở hữu nhà ở có thời hạn, một số ý kiến cho rằng, hiện nay, chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở chỉ được thực hiện dự án đầu tư theo thời hạn cho phép; khi chủ đầu tư chỉ ký hợp đồng mua bán nhà ở sẽ vô hình chung chỉ ký hợp đồng trong thời hạn thực hiện dự án. Điều này sẽ có thể dẫn đến bên mua nhà ở sẽ “bắt buộc” trở thành chủ sở hữu nhà có thời hạn. Điều này mâu thuẫn với quy định của Hiến pháp về bảo vệ quyền sở hữu tư nhân (Điều 32) và Bộ luật Dân sự về quyền sở hữu của chủ sở hữu tài sản. Nếu giữ quy định nêu trên trong dự thảo Luật sẽ tác động rất lớn đến quyền lợi của người dân và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như thị trường bất động sản.
Một số ý kiến đề nghị cần bỏ quy định về thời hạn trong giao dịch mua bán nhà ở trong dự thảo Luật.
