Ông Phạm Chánh Trung cho biết, ngành dân số TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết số 21-NQ/TW trong giai đoạn 2018 - 2023. Cụ thể, quy mô dân số thành phố ổn định; các hoạt động can thiệp, nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời được triển khai thực hiện rất hiệu quả thông qua hoạt động tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn và sàng lọc trước sinh - sàng lọc sơ sinh; tỷ số giới tính khi sinh luôn được duy trì ở mức cân bằng; chăm sóc toàn diện sức khỏe đối với người dân, các hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được tăng cường.
Tuy nhiên, công tác dân số cũng đang đối mặt với những vấn đề đáng lo ngại như mức sinh thấp, tỷ lệ người cao tuổi gia tăng và chất lượng dân số chưa đạt yêu cầu. Chính vì vậy, thành phố đã triển khai một số chính sách hỗ trợ và khen thưởng để khuyến khích người dân sinh đủ 2 con. Một trong những chính sách quan trọng được HĐND TP. Hồ Chí Minh thông qua là Nghị quyết số 40/2024/NQ-HĐND ngày 11.12.2024.
Chính sách này tập trung hỗ trợ 3 triệu đồng cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi và 2 triệu đồng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc các hộ nghèo, cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng sống tại xã, đảo khi thực hiện tầm soát trước sinh và sàng lọc sơ sinh. Điều này không chỉ giúp các gia đình giảm bớt gánh nặng tài chính khi thực hiện các dịch vụ y tế mà còn là một phần của chiến lược dài hạn nhằm nâng cao tỷ lệ sinh của thành phố.
Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, sự hỗ trợ tài chính này không phải là yếu tố quyết định mà chỉ là một phần trong rất nhiều giải pháp giúp giải quyết bài toán mức sinh thấp. Các giải pháp này bao gồm việc cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục và an sinh xã hội cho các cặp vợ chồng trẻ.
Ngoài chính sách về khen thưởng, TP. Hồ Chí Minh cũng đã thông qua các Nghị quyết hỗ trợ miễn học phí cho gần 500.000 học sinh THCS và dự kiến sẽ tiếp tục hỗ trợ miễn học phí cho học sinh mầm non và THPT trong thời gian tới. Các chính sách này nhằm giảm gánh nặng chi phí giáo dục cho các gia đình, đặc biệt là những gia đình có con cái ở độ tuổi học đường.
Bên cạnh đó, thành phố cũng đang gấp rút chuẩn bị xây dựng và ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ chi phí khám sức khỏe trước khi kết hôn và sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh cho người dân. Đây là một trong những biện pháp nhằm cải thiện chất lượng dân số và hỗ trợ các gia đình trong việc duy trì tỷ lệ sinh hợp lý.
Để giải quyết vấn đề mức sinh thấp, không chỉ cần có sự tham gia của các cơ quan chức năng mà còn cần sự đồng lòng của toàn thể người dân. Vì vậy, TP. Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề mức sinh thấp. Các chiến dịch này bao gồm các hoạt động như phát sóng các chương trình tuyên truyền trên truyền hình, tổ chức các cuộc thi, hội thảo và tọa đàm để người dân hiểu rõ hơn về các chính sách dân số và mức sinh thấp.
Thành phố cũng đã tạo điều kiện cho người dân tham gia góp ý, phản biện về các chính sách này, từ đó tạo ra sự đồng thuận cao trong xã hội. Đồng thời, các chuyên gia và nhà khoa học cũng đóng góp ý tưởng, giúp xây dựng các chính sách dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn.
Theo các chuyên gia tại Hội nghị Tổng kết công tác dân số năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025, chính sách khen thưởng và hỗ trợ về dân số của TP. Hồ Chí Minh là một phần quan trọng trong nỗ lực giải quyết bài toán mức sinh thấp. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu dài hạn về dân số, cần có sự chung tay của toàn hệ thống chính trị và sự đồng thuận của cộng đồng, góp phần vào sự phát triển toàn diện và bền vững trong tương lai.
