TAND tỉnh đề nghị xem xét, gia hạn thời gian thực hiện cưỡng chế
Ngày 16.3, TAND tỉnh Lâm Đồng có Công văn số 58/CV-TA do Chánh án Đào Chiến Thắng ký, gửi Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc về việc đề nghị xem xét thời gian cưỡng chế đối với công trình trên thửa đất tờ bản đồ số 37, thôn 1, xã ĐamBri, TP Bảo Lộc của bà Lê Thị Tố Loan.
Theo Công văn, căn cứ hồ sơ vụ án hành chính sơ thẩm thụ lý số 72/2022/TLST-HC về việc “Khiếu nại quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai và quyết định giải quyết khiếu nại có liên quan” giữ người khởi kiện là bà Lê Thị Tố Loan; nghị bị kiện UBND TP Bảo Lộc, Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc.
Căn cứ đơn khiếu nại về việc không áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời ngày 15.3 của bà Lê Thị Tố Loan; Căn cứ Điều 37 Luật Tố tụng Hành chính về nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án.
Xét thấy, ngày 14.3, TAND tỉnh Lâm Đồng nhận được đơn yêu cầu áp biện pháp khẩn cấp tạm thời với nội dung đề nghị Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: “Tạm đình chỉ việc thi hành quyết định hành chính số 3139/QĐ-CCXP ngày 19.9.2022 của Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc về cưỡng chế để đảm bảo thi hành Quyết định số 4417/QĐ-KPQH ngày 30.12.2021 của Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của bà Lê Thị Tố Loan và Quyết định 435/QĐ-UBND ngày 22.2.2023 của Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc về việc tiếp tục cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngày 14.3, Tòa án ban hành Thông báo số 52/TB-TA về việc không áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Một ngày sau, ngày 15.3, TAND tỉnh Lâm Đồng nhận được đơn khiếu nại Thông báo trên.
Theo Quy định tại điều 77 Luật Tố tụng Hành chính: “Chánh án Toà án phải xem xét giải quyết khiếu nại, kiến nghị quy định tại khoản 1 Điều 76 của luật này trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được khiếu nại, kiến nghị”.
“Hiện nay, Chánh án toà án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng đang xem xét, giải quyết đơn khiếu nại của bà Lê Thị Tố Loan theo quy định. Kính đề nghị Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc xem xét gia hạn thời gian thực hiện cưỡng chế theo Quyết định 435/QĐ-UBND ngày 22.2.2023 và Thông báo số 52/TB-CCHC ngày 10.3.2023 của Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc về việc tiếp tục cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Công văn gửi của TAND tỉnh Lâm Đồng do Chánh án Đào Chiến Thắng ký ngày 16.3.2023, gửi Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc về việc đề nghị xem xét thời gian cưỡng chế, thế nhưng sáng cùng ngày, lực lượng chức năng TP Bảo Lộc đã tiến hành cưỡng chế công trình của người dân.
Chưa “sáng tỏ”, đã cưỡng chế?
Tháng 9.2022 UBND TP Bảo Lộc ban hành văn bản yêu cầu cưỡng chế các công trình trên thửa đất 1f313 tờ bản đồ số 37 thôn 1, xã ĐamBri, TP Bảo Lộc. Tuy nhiên, thửa đất này đã được bà Loan sử dụng ổn định từ năm 2002 đến nay và các cơ quan chức năng xác định không có hành vi lấn chiếm.
Ngày 19.9.2022, Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ra Quyết định số 3139/QĐ-CCXP và thông báo số 4417/QĐ-KPHQ về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả do bà Lê Thị Tố Loan có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi.
Tại quyết định này, UBND TP Bảo Lộc yêu cầu bà Loan phải phá bỏ các loại cây ăn quả trên bờ ao và mép đường đi; phá dỡ bờ kè tạo ra 2 ao, tháo dỡ đường điện thắp sáng, cầu bắc từ bờ ra giữa ao...
Phía bà Loan cho rằng, khu đất của bà có diện tích là 22.860m2 (nằm sát hồ Nam Phương), nguồn gốc sử dụng đất là do hộ khai phá nhận sang nhượng của ông Trần Duy Thư năm 2002 và hiện không có tranh chấp. Nguồn gốc đất cũng được UBND xã ĐamBri lấy ý kiến khu dân cư ngày 15.11.2019 và được niêm yết công khai tại UBND xã.
“UBND TP Bảo Lộc ra quyết định cưỡng chế các công trình tại thửa đất của tôi nhưng không hề cung cấp các căn cứ pháp lý nêu rõ ảnh hưởng đến lĩnh vực phòng, chống thiên tai, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi tại hồ Nam Phương. Vì thế, tôi đã làm đơn khiếu nại các Quyết định cưỡng chế của UBND TP Bảo Lộc lên TAND tỉnh Lâm Đồng và đã được tòa ban hành thông báo thụ lý vụ án theo quy định của pháp luật” bà Loan thông tin.
Sau khi nhận được thông báo thụ lý của tòa án, ngày 21.10.2022, UBND TP Bảo Lộc ban hành Quyết định tạm đình chỉ cưỡng chế buộc khắc phục hậu quả vì TAND tỉnh Lâm Đồng đã thụ lý vụ án hành chính về việc khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai và quyết định giải quyết khiếu nại có liên quan.
Ngày 27.2, UBND TP Bảo Lộc tiếp tục ra quyết định về việc tiếp tục cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả từ ngày 14 - 16.3.
Ngày 1.3, bà Loan có đơn khiếu nại quyết định trên gửi đến TAND tỉnh Lâm Đồng.
Ngày 7.3, TAND tỉnh Lâm Đồng ban hành thông báo về việc thụ lý bổ sung yêu cầu khởi kiện vụ án hành chính sơ thẩm của bà Loan.
Ngày 15.3, Ban Cưỡng chế, UBND TP Bảo Lộc mời bà Loan lên làm việc liên quan đến việc khắc phục hậu quả vi phạm hành chính.
Theo bà Loan, tại buổi làm việc, khi người dân đề nghị UBND TP cung cấp các căn cứ, pháp lý nào liên quan đến thửa đất gây ảnh hưởng đến việc phòng, chống thiên tai, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, thì Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn TP Bảo Lộc cho rằng nguồn gốc đất, bản đồ địa chính khu vực hồ Nam Phương năm 1992 đã bị thất lạc, không thể xác định được vị trí chính xác.
Về các tài liệu chứng minh công trình ảnh hưởng đến công tác phòng, chống thiên tai, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi thì UBND TP Bảo Lộc vẫn chưa cung cấp văn bản hay hồ sơ thiết kế công trình và cũng không xác định được ranh giới hồ cho người dân.
Luật sư Trương Hồng Điền, Trưởng Văn phòng luật sư Xuân Phú nhận định, Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng có văn bản gửi UBND TP Bảo Lộc đề nghị gia hạn thời hạn cưỡng chế, là thể hiện sự cẩn trọng trong việc giải quyết quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân.
Nếu có căn cứ và phù hợp với quy định của Luật tố tụng hành chính hơn, thì Chánh án có thể ra quyết định giải quyết khiếu nại, theo đó chấp nhận áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo yêu cầu của người có yêu cầu, thì mới đủ căn cứ để ngưng cưỡng chế.
Tuy nhiên, do thời gian gấp rút, Chánh án cũng cần họp chuyên môn để xem xét, đánh giá kỹ lưỡng trong 3ngày làm việc, để có thể đưa ra quyết định đúng đắn, phù hợp với quy định của pháp luật, tránh trường hợp vì thiếu cẩn trọng mà gây thiệt hại cho các bên.
Do đó, thực tế văn bản đề nghị gia hạn thời hạn không có tính bắt buộc áp dụng, UBND TP Bảo Lộc chỉ có thể xem xét chấp nhận hoặc không chấp nhận mà vẫn tiến hành cưỡng chế theo kế hoạch.
Hiện việc giải quyết yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của người khiếu kiện đã bị bác bỏ, do đó, trách nhiệm giải quyết khiếu nại của Chánh án là rất lớn, bởi nếu xác định việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là có cơ sở và ra quyết định giải quyết khiếu nại chấp nhận yêu cầu, thì sẽ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại của Tòa án theo khoản 3 Điều 72 Luật tố tụng hành chính, đối với thiệt hại mà người khiếu kiện phải gánh chịu do công trình của họ đã bị cưỡng chế.
Nếu trường hợp này xảy ra, mặc dù trách nhiệm bồi thường thiệt hại là của Tòa án, tuy nhiên, lỗi lớn hơn lại thuộc về việc có phần nôn nóng, chưa xem xét kỹ lưỡng đề nghị của Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng của UBND TP Bảo Lộc, bởi nếu hoãn thêm một thời gian ngắn, để Chánh án giải quyết khiếu nại một cách kỹ lưỡng trong 3 ngày làm việc.
Trường hợp Chánh án không chấp nhận khiếu nại, giữ nguyên việc không áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, thì đây cũng là quyết định cuối cùng, người khiếu kiện phải theo hướng thắng kiện, để cho thấy việc cưỡng chế là không đúng quy định, từ đó, cũng có thể đưa ra yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
* Báo điện tử Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan đến bạn đọc và cử tri cả nước.